‘Ze luisteren nooit, papa en mama’

13 februari 2017

Joppe is vervelend vandaag: hij trekt een boek uit de handen van een klasgenoot, duwt tegen stoelen en schopt tegen tafelpoten. Mascha Groenman voelt dat er iets aan de hand is, dat hij haar iets te vertellen heeft, want zo kent ze hem niet. Als de klas rustig aan het werk is, vraagt ze aan Joppe of ze iets voor hem kan betekenen. En dan komt de aap uit de mouw.

We zitten in de kring. Een aantal kinderen wil graag iets vertellen of laten zien en daar is altijd ruimte voor. We zien een dierenboek van Tom. Tom houdt van de natuur en van alle dieren in het bijzonder. Hij heeft elke dag een boek mee om in te kijken en te lezen en inmiddels heeft hij een aantal trouwe fans verzameld die graag meedelen in dit plezier.

Terwijl Tom vertelt over zijn boek duwt Joppe, die naast hem zit, het boek uit zijn handen. Tom’s blik kleurt donker, maar hij zegt niets en pakt het boek op, zoekt de goede bladzijde en vertelt verder. Joppe kijkt om zich heen en bij gebrek aan reactie keert hij zich naar de andere buurman. Hij duwt tegen zijn stoel, zodat hij centimeter voor centimeter opschuift. De buurman kijkt Joppe boos aan en vraagt hem te stoppen. Joppe haalt zijn schouders op en begint tegen de tafelpoot te schoppen.

Tom is uitverteld en ik zet het flitsprogramma op het Digibord aan, waarbij ik ze laat klappen op ‘ng’ en stampen op ‘nk’. Even is Joppe afgeleid en doet hij mee. Zodra het afgelopen is, blijft hij klappen en stampen terwijl hij mij aankijkt. Ik zie een kind dat iets wil vertellen, een kind dat ergens last van heeft en op zijn manier aan mij laat zien dat hij iets nodig heeft van mij. Ik vraag hem daarom of hij in de kring kan blijven, of liever buiten de kring iets anders doet, tot ik met hem in gesprek kan. Hij kiest voor de kring, maar het kost hem duidelijk moeite.

Als dan alle kinderen aan het werk zijn, kom ik toe aan Joppe, die kaarsrecht naast het bureau staat. Ik pak zijn handjes en vraag hem wat ik voor hem kan doen. Ik zie zijn aarzeling, voel de spanning in zijn lijf en wacht rustig op zijn antwoord. ‘Ik had een nachtmerrie’. Zijn lijf ontspant en hij leunt tegen me aan. ‘Een nachtmerrie!’ herhaal ik. ‘Dan ben je nu vast moe!’ Dat beaamt Joppe. Hij is moe, want hij durfde niet meer te gaan slapen. Hij vertelt verder: ‘Ik ging naar mama toe, maar ze zei dat ik gewoon naar mijn eigen bed moest gaan om te gaan slapen. Ze luisterde niet.’ Zijn blik wordt donker, hij kijkt omlaag en zegt dat zachtjes: ‘Ze luisteren nooit, papa en mama.’ Mijn hart gaat uit naar het kleine mannetje dat tegen me aanleunt. Ik vraag of ik wat voor hem kan doen, of hij mij over de nachtmerrie wil vertellen. Er breekt een lach door op zijn gezicht. ‘Ik kan toch niet ’s nachts in mijn onderbroek naar buiten toe om jou te vertellen dat ik bang ben? Ik weet niet eens waar je woont!’ Ik kan niet anders dan dat beamen. We lachen samen om het beeld van Joppe in zijn onderbroek. ‘Ik vertel het je wel in de ochtend, op school!’ Hij veert overeind en gaat op zoek naar een plekje om te werken. De rest van de ochtend maakt hij een ontspannen indruk en hoor ik hem af en toe lachen. Gelukkig.

Mascha Groenman is leerkracht op een basisschool in Bergen en moeder van twee kinderen, waarvan de oudste PDD-NOS en dyslexie heeft en de jongste hoog-/meerbegaafd is. Dit is haar eigen blog.