'Voor mij is het kijken naar betrokkenheid en welbevinden de leidraad in passend onderwijs. En het kind de expert!'

17 februari 2015

Suze Roelofs is iedere dag dankbaar dat er op de school van haar dochter geen standaardpakket bestaat voor kinderen met ADHD. ‘Ik moet er niet aan denken dat Pam in een hokje wordt geplaatst, omdat ze een label heeft. Het label van Pam staat voor al haar talenten. En gelukkig kunnen haar coaches haar heel goed lezen en verstaan.’ Voor Suze is het kijken naar betrokkenheid en welbevinden de leidraad in passend onderwijs. En het kind de expert!

Pam is een meisje van 8 jaar. Ze is lief, slim, enthousiast, muzikaal, heeft een levendige fantasie, optimistisch, vertoeft het liefst in de natuur, is erg gevoelig en begaan met de wereld om haar heen, is een allemansvriend, vindt veel leuk. Pam maakt moeilijk keuzes en plannen maken gaat niet vanzelf, ze is de hele dag in beweging of zingt. Ze is erg energiek en een creatieve denker. Kortom, een geweldig kind.

Toevallig is het ook nog onze dochter!

Al in haar babytijd viel Pam moeilijk in slaap. Ze wapperde met haar handen en maakte geluidjes. Uiteindelijk ging dat over in huilen. Als we haar handjes even vasthielden, bij haar waren, sliep ze in. Al snel werd dat een gewoonte, ze kon het niet alleen en niet meer anders en wij ook niet. Na een pijnlijk gevecht van een aantal dagen kon Pam het zelf, maar het duurde erg lang voordat ze in slaap viel. Ze huilde nooit, maar ze kletste daarentegen wel uren tegen zichzelf en haar knuffels. De hele dag werd doorgenomen.

Toen ze drie jaar was, viel ons op dat ze regelmatig niet fit was. Eens in de tien dagen ging ze op de grond liggen en moest uiteindelijk spugen. Naarmate ze ouder werd, kon ze ons vertellen dat haar ogen pijn deden alvorens ze ging spugen. Pam heeft kindermigraine.

We zagen in dat slaap belangrijk voor haar was. We boden haar een vast ritme, nu nog. Wordt het laat of heeft ze een korte nacht, dan is Pam de dag daarna ziek. We kunnen er de klok op gelijk zetten. Reden? Onrust in haar hoofd, zo luidde de verklaring van de kinderarts. Zowel het medische als het alternatieve circuit hebben we doorlopen. De een noemt het ADHD, de ander hoog sensitief. Voor ons blijft het gewoon ‘onze Pam’.

Wij gingen ons oriënteren op een school voor Pam. Op zoek naar een plek waar Pam mag zijn wie ze is, met al haar talenten, interesses, behoeften en alle dingen die ze graag zelf wil leren. Een plek waar zij de grootste kans op een hoog welbevinden heeft en waar voldoende kansen zijn voor betrokkenheid.

We vonden deze plek in ons dorp. Op een school met 300 kinderen, waar ongeveer 100 kinderen in één unit zitten, met vier coaches per unit en veel open ruimtes. Waar muren zijn weggehaald en veel geluid is. Een plek ook waar rijk ingerichte hoeken zijn te vinden, vol met prikkels en uitdagingen. Waar ieder kind in principe geen eigen plek heeft, waar ze heel veel zelf mogen/moeten kiezen en bepalen, plannen moeten maken. Kinderen krijgen er de ruimte die ze aankunnen om te doen wat ze willen en om hun eigen plannen te maken. Een plek ook waar ieder kind serieus wordt genomen. In onze ogen dé plek voor Pam.

Vanaf dag 1 gaat Pam met erg veel plezier naar school. Er is zo veel ruimte dat haar benen alle kanten op kunnen zwaaien, zonder dat ze iets of iemand raakt. Ze mag er staand werken, aan een hoge tafel/kast. Ze kan liggen op de hoogslaper, zitten op een stoel en aan een tafeltje, wegkruipen in kasten. Er is erg veel te beleven en te ondernemen.

De eerste weken was het voor Pam een dagtaak om alle hoeken iedere dag te bekijken. Nog even geen tijd om echt in een hoek te duiken, eerst verkennen. Nadat ze goed wist wat er te doen was en wie er allemaal op deze plekken speelden en hielpen, kon ze aan de slag. Alles werd ontdekt en daar waar ze misschien zomaar aan voorbij zou gaan, werd haar aangereikt. Er was volop aanbod!

Binnen de kortste keren hadden we als ouders geen peuter meer, maar was onze dochter een wijs kind geworden. Haar taal groeide, evenals haar kennis over de wereld en op sociaal gebied. De hele dag werd ze geïnspireerd en gemotiveerd om samen te leren.

Pam was 5 jaar, haar hoofdpijn nam toe en ook het in-slaap-komen werd steeds lastiger. Dat was voor ons een heel logisch gevolg, maar niet acceptabel. Haar welbevinden kwam erg onder druk te staan. Dit deed overigens niets af aan de betrokkenheid. Deze situatie was voor de coach, voor ons als ouders, maar vooral voor Pam niet vol te houden. We gingen met elkaar op zoek naar oplossingen, ook op school.

Pam en haar coach stelden in een gesprek met ons voor om met een planning te gaan werken, een weekplan. Inmiddels had ze zich de geschreven taal eigen gemaakt, dus een planning maken was niet zo ingewikkeld. Omdat een planning voor haar functioneel is, was het ook vrij simpel om deze te gaan gebruiken, zelfs als het voor een week is! Onze kleine stuiterbal is creatief en denkt in oplossingen en wordt gelukkig als full-partner beschouwd.

De planning gaf haar rust en meer zicht op haar handelen. Naar mate ze ouder werd, werd ze uitgedaagd om deel te nemen aan steeds ingewikkeldere activiteiten. Ze kon prima aangeven dat ze niet op iedere plek haar werk kon doen. Gelukkig is de ruimte zo ingericht, dat er voor alle kinderen een plek is waar ze het werk dat ze doen, goed kunnen doen. Pam weet exact wat ze op welk moment nodig heeft. En de school biedt het haar.

Ik ben iedere dag dankbaar dat er op school geen standaardpakket bestaat voor kinderen met ADHD. ‘Ik moet er niet aan denken dat Pam in een hokje wordt geplaatst, omdat ze een label heeft. Het label van Pam staat voor al haar talenten en gelukkig kunnen de coaches van Pam haar label heel goed lezen en verstaan.’

Voor mij is het kijken naar betrokkenheid en welbevinden de leidraad in passend onderwijs. En het kind de expert!

Suze Roelofs-Emonds is projectleider Expertisecentrum ErvaringsGericht Onderwijs (EGO) en was daarvoor jarenlang leraar op De Fonkeling in Berghem.