Er staat een nieuw initiatief binnen het basisonderwijs op stapel. Je hebt vast wel iets te melden over de iPad-school.

Op zich zelf is het helemaal niets nieuws. Ik vind het hele verhaal iets hebben van de groenteboer die aan de fietsenmaker vertelt hoe hij het moet doen. Maurice de Hond heeft natuurlijk van onderwijs, ontwikkeling en leren helemaal geen verstand. Hij is lyrisch van alles wat digitaal is. Dat hij daarmee de markt opgaat, kan ik me voorstellen en dat hij er allerlei visioenen bij krijgt, kan ik ook nog wel volgen. Maar of het echt iets voorstelt, weten we natuurlijk pas als we er onderzoek naar hebben gedaan. Hij staat dus in drijfzand.

Maar nu even vanuit de geschiedenis. Er is altijd een enorme weerstand tegen vernieuwing. Socrates vond boeken maar niks, want die tasten het geheugen aan. Ook de invoering van het schoolbord stuitte op weerstanden. De leerlingen zagen voor zich staan wat ze nu juist moesten verbeelden. Dat is honderd jaar terug.

Laten we die fouten niet herhalen en zeggen: Die iPads willen we niet, want de kinderen interacteren niet met elkaar. En daar zit volgens mij het geheim dat Maurice de Hond niet kan ontsluieren door zijn gebrek aan pedagogisch inzicht. Het gaat natuurlijk niet om die iPad als zodanig, net zoals het niet om het boek en het schoolbord ging, het gaat om de manieren waarop je die middelen gebruikt. Maar als je die nieuwe ontwikkelingen kunt laten aansluiten bij de behoeften van de kinderen zelf en ook nog betrekt op vragen die cultureel interessant zijn, dan denk ik dat het hier om een cultureel hulpmiddel gaat dat zeker nuttige effecten kan hebben op het denken van de leerlingen en op de manieren waarop ze met elkaar omgaan. Maar we moeten er wel voor zorgen dat het een onderdeel wordt van de interactie tussen de leerlingen onderling, de interactie tussen de leerlingen en de leerkracht en met de omringende cultuur.

Het gaat om een middel waarvan we ons vijftig jaar geleden geen voorstelling konden maken. Vijftig jaar geleden lazen kinderen op een lagere school amper een krant. Die kwamen niet verder dan hun gezin en de schoolmuren. Nu zeilen kinderen de hele wereld over, maar dat is natuurlijk alleen maar interessant als je het functioneel kunt maken. Maar van die didactiek heeft De Hond geen kaas gegeten en die kan hij echt niet met de iPad invullen. De Hond is een bevlogen man, maar hij heeft geen argumenten. Het verhaal van Manfred Spitzer over digitale dementie doet hij af met de woorden dat dat een man uit het verleden is. Niet echt een sterk inhoudelijk argument.

Laten we maar even teruggaan naar het verleden. Er is 25 jaar Basisontwikkeling te vieren. Hoe is het eigenlijk begonnen?
We zijn al decennia bezig met de vernieuwing van de beginjaren van het basisonderwijs, groep 1 tot en met 4, de vier- tot achtjarigen. Het is bijzonder om daar nu op terug te kijken. In de jaren na de invoering van de basisschool in 1985 is er van alles gebeurd.

Lees verder.

Hieronder een lezing van professor Van Oers op de conferentie Kunst & Leren in november 2011: 'Leren als creatief proces' 



Prof. Bert van Oers is hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij is gespecialiseerd op het gebied van basisonderwijs, specifiek onder 3 tot 7-jarigen.