Vastenperiode op De Nieuwste School: veertig dagen zonder telefoon...

6 maart 2015

Na de carnaval heeft docent Paul Pelle zichzelf een opdracht gegeven. Een vastenperiode, maar dan in de vorm van een periode van 40 dagen zonder telefoon. Een groot deel van zijn mentorklas (55%) doet op de Nieuwste School in Tilburg aan die uitdaging mee. En inmiddels wordt de groep sterker en sterker en breidt de uitdaging zich verder uit. Zijn blog: 'De pauzes zijn ineens een stuk socialer en gezelliger geworden.’ 

De carnaval was voorbij, maar in de groep (tweedejaars leerlingen) startte ik na de voorjaarsvakantie een gesprek hierover. Het feit dat carnaval - ergens lang geleden - een religieuze oorsprong had, was (gelukkig) bij velen bekend. Hoe het precies zat met het vasten en Pasen leek wat verder weggezakt. Ook de Ramadan kwam in ons gesprek voorbij, met gepast respect voor mensen die de discipline kunnen opbrengen om zo lang jezelf strenge eisen op te leggen.

Leerlingen gaven twee redenen voor vasten aan: enerzijds begrijpen hoe het is voor mensen die geen voedsel of luxe hebben en anderzijds voor jezelf eens ondervinden hoe het leven zonder luxe is.

Ons gesprek leidde naar de uitdaging die ik voor mijzelf had bedacht: de volledige vastenperiode zonder telefoon leven op school. Mijn leerlingen waren van harte welkom om hieraan deel te nemen. De reacties verschilden nogal, toch keek ik opgewekt naar een vrijwillige deelname van meer dan 50 procent. Iedere ochtend worden de telefoons ingeleverd om op een veilige plek op school bewaard te worden, iedere middag mogen ze hem weer ophalen. Het is inmiddels niet meer mijn uitdaging, vrijwel iedere ochtend zijn het de leerlingen die mij eraan herinneren dat ‘de telefoonbak’ klaar moet staan, omdat ze hun telefoon in willen leveren.

Na een week vroeg ik aan de deelnemende groep hoe het bevallen was. Het viel vooral erg mee, en 'de pauzes zijn ineens een stuk socialer en gezelliger geworden.' Vervolgens wees een leerling mij echter op een ander onderdeel van het vasten. Het paasfeest is het vieren van je vastenperiode, maar welk feest kregen zij voor zes weken zonder telefoon leven? Gloeiende gloeiende, aan een feest had ik even nog niet gedacht -  een uitdaging die ik ook graag heb aangenomen!

De voorbereidingen voor een passende viering zijn inmiddels gestart, waarbij filmkijken, samen hapjes maken en eten en een heuse ‘Onesie Woensdag’ al voorbij is gekomen. Uiteraard alleen voor de deelnemers. Maar zelfs dan is er alleen een viering voor de mensen die het de hele tijd hebben volgehouden.

De groep die gestart is met vasten is nog steeds compleet. Een aantal heeft de uitdagingen zelfs uitgebreid door thuis de telefoon bij ouders in te leveren of ouders uit te nodigen hetzelfde te doen. Niemand heeft nog opgegeven en ze voelen zich gesterkt door het feit dat wij dit samen doen. Waar je een mogelijke tweedeling zou kunnen zien, is dat niet voelbaar: de leerlingen hebben zich de vastenperiode eigen gemaakt en staan open voor een ieder die zich hierbij alsnog wil aansluiten. Wel is merkbaar dat die positieve energie nu sterker aanwezig is dan de passieve, negatieve energie die in deze groep ook kan heersen. De kritieke massa lijkt groot genoeg te zijn om positief ‘hip’ te maken.

Ik ben vooral ontzettend benieuwd op dit moment. Waarom doen de leerlingen dit? Is het mijn overtuigingskracht of is het idee wat in het midden ligt, krachtig genoeg dat men zich eraan verbindt? Zoals Victor Hugo ooit zei: niets is zo krachtig als een idee waar de tijd rijp voor is.

Ook ben ik benieuwd naar de viering die de leerlingen gaan organiseren en hoe veel leerlingen er in hun oude patroon terug vallen na Pasen.

Ik heb een hoop om naar uit te kijken en kom hier zeker nog op terug.

Paul Pelle is mentor/docent van De Nieuwste School in Tilburg.