Trillen voor workshop: over angst, schaamte en verlegenheid

21 september 2012

Op uitnodiging van hetkind stond Hartger Wassink als workshopgever op het zomerfestival Learning Lane in Driebergen. De titel 'Ruimte creëren voor meer' had hij al veel vaker gegeven en toch stond hij op vrijdagmiddag 31 augustus weer te trillen. Een blog over identificerend leiderschap en te ervaren tegenstelling als 'angst en moed', 'schaamte en onbevangenheid' en 'verlegenheid en bekwaamheid'. Met daarachter een foto-impressie van het tweedaagse zomerfestival op landgoed De Horst in Driebergen.

Daar stond ik dan weer, met m’n dichtbundeltje in de hand voor een groep. Het was Learning Lane en ik moest zonodig een workshop geven. Dacht zeker dat ik iets te vertellen had. Wat verbeeldde ik me eigenlijk wel? Ik zag het ook in de ogen van de deelnemers: “Oh nee hè, toch niet zo’n touchy-feely-type die een gedicht gaat doen en dat we dan allemaal moeten praten over wat dat bij ons oproept…” Wel het laatste waar ze zin in hadden op de laatste middag van deze meerdaagse maalstrom van inspirerende workshops en lezingen.

Over mijn bekwaamheid hoefde ik eigenlijk niet te twijfelen. In verschillende variaties had ik deze workshop al vaker gedaan. En ik wist dat doorgaans deelnemers na afloop bijna altijd vonden dat ze er wat aan gehad hadden. Dat zou, als het een beetje meezat, nu ook weer gebeuren. Waar kwam dan dat gekke gevoel van schaamte vandaan, dat ik had over wat ik mijn deelnemers ging ‘aandoen’? En de angst, of het wel goed zou gaan? Terwijl ik al tientallen, zo niet honderden keren groepen had geleid, voor een uur, een dag of een week. En ondertussen best wist dat het niet om mijn Keynote-presentatie ging, maar om wie ik zelf ben en hoe ik contact zou weten te leggen met de groep.

Daarom, ademhalen maar weer. De grond voelen, en mijn aandacht van beneden naar boven door mijn lichaam laten trekken en dan naar de groep te laten gaan. Daarmee zette ik mijn angst om in moed, mijn schaamte in onbevangenheid voor wat er komen zou. Dan nog eens ademhalen, de juiste stem zoeken, en beginnen.

Anderhalf uur later gaven de deelnemers me een hand ten afscheid en zeiden aardige woorden als ‘inspirerend’ en ‘ik dacht dat ik geen tijd had, maar ben nu blij dat ik toch gegaan ben vanochtend.’ In de tussentijd hadden ze naar een gedicht geluisterd, daar op gereageerd, zelf een verhaaltje geschreven en dit voorgelezen, een paar filmpjes van Youtube bekeken, en vooral met mij nagedacht over hoe je speerpunten in doelen en kaders uiteen kunt leggen en hoe professionals daarover verantwoording gaan afleggen. Want ik denk dat je op die manier ruimte kunt creëren voor een gesprek over kernwaarden–het ‘meer’ uit de titel van mijn workshop. Maar goed, dat is iets, dat kan ik hier wel opschrijven, maar dat moet je vooral ervaren door het zelf te doen.

En dus vond ik het weer heel zinvol. Het geeft zoveel voldoening om ideeën, ervaringen, en vooral drijfveren en kernwaarden met elkaar te bespreken en samen op te denken hoe je die beter tot z’n recht kunt laten komen in samenwerking met collega’s. Daar helpt een gedicht, een verhaal geweldig bij, tenminste, dat is mijn ervaring. Een bepaalde structuur, een zorgvuldige aanpak, die deelnemers met zachte, maar zekere hand ertoe dwingt een ander contact met elkaar aan te gaan dan ze gewend zijn. En dan ook tot verrassend andere resultaten komen, dan ze gewend zijn. Dat is niets om me voor te schamen, laat staan om bang voor te zijn.

Over angst tegenover moed, en schaamte tegenover onbevangenheid schreef ik in de bundel ‘Identiteit in beweging’ een essay onder de titel Identificerend leiderschap. Daarin maak ik de trits compleet met de tegenstelling tussen verlegenheid en bekwaamheid. De bekwaamheid die ik nog wil ontwikkelen, is om vooraf niet meer zo moeilijk te doen over het geven van een workshop. Maar ik weet niet of me dat gaat lukken.