Spiritualiteit in de klas? Ik sta erbij en ik kijk ernaar...

7 september 2017

'Een leerling voelt zichzelf geen zes meer of een negen, hij is gewoon aanwezig en voelt zich onderdeel van deze groep, dit moment en het grotere geheel.' In het kader van het NIVOZ-jaarthema volwassenheid, sprak schrijfster en filosofe Désanne van Brederode gisteravond over het spirituele perspectief op volwassenheid. We vroegen onze bloggers van het Bloggerscollectief in de aanloop naar de avond al een blog over dit deelthema te schrijven. Anke Niessen pakte de pen op en droeg haar blog gisteren meteen voor. Hier haar verhaal op schrift. 



Week 1 van het schooljaar, donderdag

Vol goede moed heb ik daarom introductiespelletjes bedacht om elkaar beter te leren kennen. En als kers op de taart gaan we vandaag naar Fort Vechten, de hele dag over indianenbruggetjes en tokkelbanen kruipen en springen om een beetje groepsgevoel te kweken. Alles is uitgedacht en voorzien, het kan niet meer misgaan.

Om half negen kom ik aan op school en staat de bus al klaar. Samen in een bus - maakt niet uit waar naartoe - is sowieso al tof. Een chagrijnige buschauffeur waar de muziek zachter van moet betekent nog meer olie op het vuur van de verbinding. Één tegen allen, allen tegen één.

Tien uur, aankomst bij Fort Vechten. Tijdens het korte wandelingetje leer ik de stoere tl-leerling Mike al wat beter kennen. Hij vertelt dat hij elke zaterdagochtend vijftig koeien melkt op een zorgboerderij. Prachtig vindt hij dat, om ’s ochtends vroeg om half zeven in die melkput te staan. Ik speur ook naar mijn mentorleerlingen en zie de eerste ontmoetingen al ontstaan. 'Welk profiel heb jij?', 'Heb je ook Frans gekozen?' en 'Voor Duits hoef je niet zoveel te doen in de vierde, zeggen ze'. Zo maken ze voorzichtig contact.

Eenmaal aangekomen wachten zestig leerlingen op onze aangewezen begeleider. Dit is zo’n moment dat ik mijn alertheid nog een tandje opschroef omdat er tijdens het wachten nog wel eens gedoe kan ontstaan. Ik begeef me nog even naar de tassenruimte om te zien of daar nog alles rustig verloopt en ik word verrast. Mooie klanken klinken uit de piano in het hoekje. Amir, een nieuwe jongen op school, speelt rustig een melodie van Einaudi. Langzaam schuifelen een paar meisjes dichterbij, neuriën zachtjes mee en delen hun bewondering voor de nieuwe jongen. Ze houden niet van klassieke muziek maar natuurlijk wel van de muziek van de film Intouchables.

Al mijn voorbedachte ideetjes waren bedoeld om dit te bereiken. Ik sta erbij en ik kijk ernaar. Ik was ervan overtuigd dat ik de diegene was die hiervoor moest gaan zorgen, maar nu ontvouwt het zich vanzelf en ik was er niet op voorbereid. Het is een moment waarop de verschillen tussen mensen minder belangrijk zijn dan datgene wat ze gemeenschappelijk hebben. Een leerling voelt zichzelf geen zes meer of een negen, hij is gewoon aanwezig en voelt zich onderdeel van deze groep, dit moment en het grotere geheel. Dat is voor mij spiritualiteit.

Ik voel hoe ik de neiging kan hebben te willen voorzien, te plannen en te controleren. Ik moet als docent eerst zelf volwassen worden en vertrouwen hebben in mezelf. Ik moet mijn drang naar zekerheid en controle laten varen zodat ik het gewoon kan laten gebeuren, de ruimte creëeren voor die jongen achter de piano. Ik kan nog veel spelletjes gaan bedenken maar allereerst zal ik proberen te gaan zien wat er al is, wat die leerlingen zelf al laten ontstaan. Misschien is de kunst van het doceren ook wel de kunst van het niets doen en gebeurt het magische of spirituele tussen de regels door, op die momenten dat je het even niet verwacht.

Ankie Niessen is werkzaam als docent Frans op het Koningin Wilhelmina College in Culemborg.