Scholen van de toekomst: 'Beknellende gevangenissen of broedplaatsen voor een grote diversiteit aan ontluikend talent'

10 juni 2013

Het fundament voor innovatie in de BV Nederland begint  in het primair onderwijs. Richard van der Lee, Talent Entrepreneur van Visie op Talent en sinds kort vrijwillig bestuurder in het primair onderwijs, beschrijft in een artikel  zijn visie.  Zijn bijdrage verscheen eerder op Managersonline.nl . 'Wanneer de toename van toetsen en de bijbehorende bureaucratie geen halt wordt toegeroepen, bestaat de kans dat scholen voor kinderen beknellende gevangenissen worden in plaats van broedplaatsen voor een grote diversiteit aan ontluikend talent.'

Innovatie start met het herkennen en durven ontwikkelen van de diversiteit van talent. Als je dit los van de opvoeding bekijkt, in relatie tot de beïnvloeding door overheden, dan begint het leer en ontwikkelproces voor kinderen bij toetreding tot het primair onderwijs. Het probleem is echter dat het (primair) onderwijs in Nederland wordt bedolven onder verstikkende regelgeving en daarnaast te maken heeft met een enorme kaalslag door continue bezuinigingen. Gevolg is dat veel welwillende docenten niet toekomen aan het op vernieuwende wijze geven van aandacht en ruimte aan de ontdekkingsreis van kinderen met betrekking tot het eigen talent. Daarnaast zorgt dit er ook voor dat het delen van kennis tussen docenten onderling maar zeker ook met de wereld buiten het onderwijs in het gedrang of zelfs helemaal niet op gang komt, waardoor op dit gebied innovatie en verandering onvoldoende tot stand komt.

De constatering is dus dat de politiek onvoldoende beschikt over lange termijn visie , wanneer het gaat over de relatie tussen (primair) onderwijs en de kenniseconomie. Als de BV Nederland of Europa echter de ambities op het gebied van de kenniseconomie wensen te realiseren, dan is de eerste stap juist het tegenovergestelde van bezuinigen. Kortom, ondernemerschap durven tonen en starten met daadwerkelijke toekomstgerichte investeringen, te beginnen in het primair onderwijs. Dit met het doel om voor het Human Capital van de toekomst een omgeving te creëren, waarin talenten aan de oppervlakte kunnen en mogen komen. Uiteindelijk zal dit zorgen voor (financiële) profits voor individuen, overheid en bedrijfsleven, waarbij ook nog eens de concurrentiepositie voor al deze partijen wordt verbeterd."

Maximaal faciliteren is noodzaak
Voorgaande wil overigens niet zeggen dat rücksichtslos en ongericht geld dient te worden gepompt in allerlei projecten die geen waarde toevoegen. Nee, het vraagt allereerst om een gerichte investeringen die bijdragen aan een fundamentele verandering van denk- en doepatronen, waarbij het traditionele systeem van nu nog ook nog eens een toename van door de overheid opgelegde formele controles en toetsingen. Het herzien van de noodzaak van deze controles en de bijbehorende bureaucratie is echter geen kwestie van willen, maar moeten. Wanneer dit niet gebeurt, bestaat de kans dat scholen voor de kinderen beknellende gevangenissen worden in plaats van broedplaatsen voor een grote diversiteit aan ontluikend talent.

Daarnaast is het een must de docenten en kinderen maximaal te faciliteren met de modernste technologie in plaats van dat scholen hier met de houtje-touwtje gedachte iets mee proberen te doen. Het is bijvoorbeeld een spijtig gegeven dat bekend is dat leren middels tablets een stimulans en een bijdrage kan leveren aan het leer- en ontwikkelproces, maar dat deze investeringen niet kunnen worden gedaan door een tekort aan middelen, wat bijvoorbeeld ook naar voren kwam in het NOS-Journaal van 2 februari 2013."

De duurzame samenleving
Natuurlijk, het onderwijssysteem heeft de samenleving en daarmee ook het bedrijfsleven tot op heden veel goeds gebracht, maar dat wil niet zeggen dat de BV Nederland rustig achterover kan leunen. Het gaat er om te leren van andere methodieken en inzichten, waarbij het niet zinvol is tot klakkeloos te kopiëren. Dit laatste werkt niet gezien verschillen op onder andere het gebied van cultuur. Neem in deze als voorbeeld het succes van het onderwijs in Finland. De basis van het Finse succes is de volgende gedachte, die staat weergegeven in het artikel ‘Vrijheid is de aantrekkingskracht van het onderwijs in Finland’ dat enige tijd geleden werd gepubliceerd in Trouw.

LEES VERDER

Richard van der Lee is onder meer projectleider Leren & Ontwikkelen bij de HEMA Academie. Meer achter deze link en op LinkedIn.