Remy is niet op school geweest, om voor zijn depressieve moeder te kunnen zorgen

4 april 2016

Het tweede lesuur is begonnen. De leerlingen werken aan de zojuist opgedragen opdrachten. Dan komt, na drie dagen afwezigheid, Remy binnen; zijn haar is door de war en zijn oogleden hangen op half elf. 'Sorry meneer', stamelt hij richting zijn docent, Suus Goedschalk. Suus laat hem merken blij te zijn dat Remy weer op school is. Hij gaat naar zijn plaats. Suus vertelt hem welke opdracht hij dient te maken. Vervolgens staart hij voor zich uit, kijkt wat naar buiten en maakt een afwezige indruk…

Remy is een jongen van vijftien jaar die bij zijn moeder in een volksbuurt woont. Met zijn vader heeft hij al jaren geen contact. Zijn moeder is manisch-depressief. Remy is inmiddels op zijn derde VO-school begonnen, afgezakt van VWO/HAVO naar VMBO-kader. Remy verzuimt vaak en zijn resultaten zijn onvoldoende. Daarnaast maakt Remy een onverzorgde indruk en lijkt het alsof hij het lastig vindt om op een adequate wijze contact te maken met zijn klasgenoten.

Ik besluit om met Remy in gesprek te gaan. Niet dat ik de illusie heb iets te kunnen veranderen, maar ik wil graag weten wat er in hem omgaat; hoe het is om een kind te zijn van een ouder die psychiatrisch patiënt is.

Remy vertelde me dat hij de afgelopen drie dagen niet op school is geweest om voor zijn moeder te kunnen zorgen. Zijn moeder bleef in bed liggen en zoals Remy zelf zei kon zij niet voor hem zorgen, omdat zij zelf zorg nodig had. Als zijn moeder in de depressieve periode zit, neemt Remy de huishoudelijke taken op zich: hij stofzuigt, gaat om boodschappen, kookt en probeert er te zijn voor zijn moeder. Voor school heeft hij dan geen tijd. Ik vraag hem of er familieleden zijn die hem en zijn moeder kunnen steunen. Er is, sinds zijn moeder ‘ziek’ werd, geen contact meer met de familie. Met de buren is al lange tijd ruzie. Remy heeft het gevoel er alleen voor te staan. Hij en zijn moeder verkeren in een isolement. Klasgenoten neemt hij al lang niet mee naar huis. Hij schaamt zich voor de situatie thuis.

Remy geeft aan iedere twee weken naar de GGZ te moeten gaan. Daar geven ze hem de ondersteuning die hij nodig heeft. Echter, deze afspraak wordt ook vaak vergeten. Afspraken worden niet op een kalender genoteerd en zijn moeder herinnert hem dan regelmatig niet aan zijn afspraak.

Ik bespreek met hem dat hij vaak een vermoeide indruk maakt. 'Vindt u dat gek, meneer?', is zijn reactie. 'Ik lig soms hele nachten wakker omdat mijn moeder de hele nacht aan het rondspoken is. Als zij dat niet doet en het is rustig in huis, kan ik moeilijk in slaap komen omdat ik dan lig na te denken. Allerlei gedachten houden mij dan uit mijn slaap. Ik denk dan na over wat ik nog voor school moet doen, over het tekort aan geld, hoe het verder moet e.d.'

Remy vertelt ook van alles te mankeren. Hij is een frequent bezoeker van de huisarts, maar deze kan eigenlijk niets vinden. 'Ook daar maak ik me dan weer zorgen over, meneer.'

Remy vindt het lastig om aan te geven wat hij nodig heeft. Hij zegt letterlijk: 'Als ik dat wist, dan was alles al lang opgelost.' Het nog jonge leventje van Remy staat bol van zorgen. 'Gebeurt er ook nog iets positiefs?', vraag ik hem. 'Oh ja hoor, mijn moeder en ik houden veel van elkaar, ik voel me fijn hier op school. Hier word ik in ieder geval niet gestraft, omdat ik goed wil doen voor mijn moeder,' aldus Remy.

Vanwege zijn privacy is Remy niet zijn echte naam.

Suus Goedschalk werkt als docent op een Rebound Voorziening, een onderdeel van het plan van aanpak met betrekking tot veiligheid in het onderwijs en de opvang van risicoleerlingen.