Prof. dr. Paul de Blot (88) spreekt over 'op duurzaamheid gericht onderwijs'

4 oktober 2015

Paul de Blot (88 jaar) laat zijn licht schijnen op maatschappelijke zaken en ontwikkelingen. Via zijn eigen nieuwsbrief en blog zet hij de actualiteit in een groter verband. Zo ook ten aanzien van 'op duurzaamheid gericht onderwijs'. 'Een ideaal onderwijssysteem is meer gericht op het leren ervaren van het leven door ermee te spelen, zich erover te verwonderen, erover na te denken en zo tot een innerlijke zekerheid te komen naast een verstandelijk inzicht.' Paul de Blot is hoogleraar Business Spiritualiteit op Nyenrode. 



Een crisis kenmerkt zich doordat vertrouwde zekerheden wegvallen. De verstandelijke berekenbaarheid van de situatie valt weg in de crisis en men raakt in paniek. Dat is op bijna alle niveaus herkenbaar, zoals bij de Europese samenwerking en in het politieke beleid door de onbeheersbaarheid van het bankwezen. Er is nieuw inzicht nodig om te beseffen wat er gaande is en waar het eigenlijk om gaat. Dat is de vraag van de zin van ons leven, een vraag die niet door het verstand alleen kan worden beantwoord.

Er is een bewustwording nodig om tot innerlijk houvast te komen vanuit een diepere zekerheid op ons bestaansniveau. Naast onze zintuiglijke en verstandelijke zekerheden beschikken we ook over een innerlijke zekerheid vanuit ons hart. Dat is een spiritueel inzicht.

Onze zintuiglijke en verstandelijke kennis is beperkt, maar onze geestelijke zekerheden zijn veel meer omvattend. Een moeder kan intuïtief aanvoelen dat haar kind ziek is. Geliefden herkennen zonder woorden de gevoelens van elkaar. Er waren stammen die aanvoelden dat de tsunami opkwam en waren in staat tijdig te vluchten. De eskimo's weten zonder wegwijzers en kompas de weg te vinden.

Dit innerlijke inzicht is iedereen aangeboren, maar het vereist wel oefening. Een kind oefent zich spontaan door zijn nieuwsgierigheid en grote verwondering. Het wordt geboeid door alles wat leeft en in zijn hart komt het tot diepgaande innerlijke zekerheden. De wijsheid van het kind kan voor menig ouder een belangrijke leerschool zijn. Jammer genoeg wordt deze innerlijke wijsheid snel afgeleerd als het kind zo snel mogelijk moet leren denken. De kracht van het hart wordt daarmee verschoven naar het rationele houvast, door de zekerheden die van buiten af worden aangeleerd met het verstand. De verstandelijke vermogens worden allesomvattend en het inzicht van het hart verstilt.

Het succes van het onderwijsbeleid wordt bepaald door de Cito-toets, door examens en diploma's.

Gelukkig zijn er nog mensen die hun zekerheid van het hart weten te behouden. Dat is vaak bij mensen die verstandelijk minder hoog worden gekwalificeerd. Ook in de kunst blijft de creatieve zekerheid van binnenuit behouden. Daarom is de kunst van groot belang voor de opvoeding. Jammer genoeg zijn zowel kunst als opvoeding slachtoffer van het kaasschaaf- beleid van de bezuiniging.

Duurzaamheid wordt gedragen door mensen die in staat zijn in een crisistijd tot vernieuwing te komen. Dat doen ze vanuit innerlijke zekerheden die gevoed worden door de gevoeligheid van het hart. Het hart is de energiebron van de liefde voor het leven. Het kind staat nog onbevooroordeeld vol bewondering open voor de rijkdom van het leven. Het leert die beter kennen door er met zorg mee te spelen, samen met anderen. Zo komt het tot ervaring en tot nadenken.

Een ideaal onderwijssysteem is meer gericht op het leren ervaren van het leven door ermee te spelen, zich erover te verwonderen, erover na te denken en zo tot een innerlijke zekerheid te komen naast een verstandelijk inzicht.

Meer van Prof. dr. Paul de Blot op zijn eigen weblog, met informatie over magazines en zijn boeken . U kunt zich daar ook aanmelden voor zijn nieuwsbrieven.