Pedagogiek als fundament van de school

24 juli 2017

COLUMN - Ton van Rijn, docent Pedagogisch Leiderschap, wist dat er op de school waar hij was de laatste paar jaren enorm veel was gebeurd en dat het team in die tijd enorm in beweging was gekomen. Enkele mensen, en zeker de leidinggevende, wilden de kinderen echte kansen bieden en af van allerlei stigmatiserende aannames en oordelen. Maar waarom was hij precies geraakt door wat er in dit team gebeurde?

Waarom zit het nog steeds in mijn hoofd?
Wat maakte het dan zo bijzonder?
Het was toch maar een simpele vraag….

Het was op een middag na school. De bovenschools directeur van bijna negentig scholen zou op bezoek komen en dat was dus wel erg bijzonder, zeker op het kleine schooltje in deze wijk in deze grote stad. Waarom komt hij?

Hij wist dat er op deze school de laatste paar jaren enorm veel was gebeurd en dat het team in die tijd enorm in beweging was gekomen. Enkele mensen, en zeker de leidinggevende, wilden de kinderen echte kansen bieden en af van allerlei stigmatiserende aannames en oordelen.

Als begeleider vond en vind ik dit nou net een enorme uitdaging: mensen die bij zichzelf te rade gaan en met elkaar moeilijke gesprekken leren voeren over wat ze echt als leerkracht willen en dan daar echt voor kiezen, hoe moeilijk en ingewikkeld ook, om ten slotte te ervaren dat kinderen het samen met je oplossen. Zij kunnen het!

Er kwam een ‘opgeruimde’ man binnen. Hij straalde kracht uit en een zekere mate van fris optimisme. Toen iedereen zat, stelde hij die ene vraag aan iedereen:

‘Waarvoor ben jij vanmorgen uit je bed gekomen?’

Ik heb vol verbazing geluisterd naar ieder teamlid. Ze wisten precies waarvoor ze het bed uit waren gekomen en ze konden precies vertellen wat het nieuwe uitzicht op anders omgaan met kinderen, ze echte kansen geven en ze echt accepteren zoals ze zijn met hen doet. Ze vertelden waarom die keuze zo goed voelt en waarom dit ze een nieuw soort energie geeft, waar ze blij van worden en dat hen drijft om hard aan de slag te gaan. Stuk voor stuk pakten ze een eigen gevoel en stuk voor stuk straalden ze zelfbewustzijn uit. Dit team dat jaren terug nog in de standaard ‘klassikale ordesetting’ zijn werk deed, had een nieuwe weg gevonden en maakte de bovenschools directeur duidelijk dat ze hem nodig had. En dan vooral zijn steun en ook een beetje meer mogelijkheden. Voorwaarden om kinderen zoveel mogelijk kansen te bieden in een goede leeromgeving.

Aan het eind van het uurtje heerste er een heel tevreden gevoel. Dit had de bovenschools directeur nodig. Maar meer nog hadden de leerkrachten de directe en indirecte ondersteuning en waardering voor wat ze elke dag doen nodig. Zo nodig!

Er was iets simpels gedaan. Er was een simpele vraag gesteld. Hij had een uurtje uitgetrokken. En het heeft zo enorm veel opgeleverd! Het was de weken erna duidelijk merkbaar op de werkvloer.

We kunnen door! We worden gesteund. We voelen ruimte om te doen waar we echt in geloven. Juist deze kinderen hebben ons nodig en wat hebben zij laten zien dat ze het waarderen en kunnen.

De relatie als basis. De pedagogiek als fundament van de school, dan komt de rest vanzelf!

Ton van Rijn is docent Pedagogisch Leiderschap bij de stichting NIVOZ en daarnaast als begeleider verbonden aan de Coalitie.

Ton van Rijn heeft ruim veertig jaar onderwijservaring, waarvan hij de laatste negen jaar als directeur werkte bij de innovatieve basisschool Wittering.nl in Rosmalen. Met zijn bedrijf Onderwijsgewoondoen.nl adviseert en begeleidt hij scholen die willen kantelen naar een meer kindgerichte benadering van het onderwijs.


Wil je meer weten over Pedagogische Tact? De stichting NIVOZ biedt trajecten aan die zowel in company (voor een school of binnen een stichting) als via open, individuele deelname (open traject) aangeboden worden. Het is ook mogelijk om eerst, helemaal gratis, een middag of avond te komen ‘proeven’ aan pedagogische tact, op onze proeverijen. Lees er meer over op http://nivoz.nl/trajecten/