Over strijd, de wil en de behoeften van moeder en kind: 'Op een dag wilde hij niet meer zelfstandig de trap aflopen'

26 december 2015

Sanne Bosmans zoontje van anderhalf weigerde van de een op de andere dag om zelfstandig van de trap af te lopen, terwijl hij dat eerst prima zelf kon. Deze 'acheruitgang' puzzelde Sanne en ze probeerde verschillende tactieken om het probleem aan te pakken. Totdat haar zoontje zelf liet zien wat hij nodig had. Een blog over strijd, wil en behoeften. 'Zo gebeurde het dat ik op een dag midden op de trap ben gaan zitten.'

Mijn zoontje van 1,5 jaar kan al lange tijd zelf achterstevoren van de trap aflopen. Op een dag hield hij hier mee op. Ondanks dat hij nog wel zelf naar boven liep, wilde hij getild worden op de weg naar beneden. Ik vond het vreemd, voorheen kon hij het ook, dus waarom nu niet? Om de zelfstandigheid te bevorderen (en omdat het tillen steeds zwaarder wordt), bleef ik bij mijn standpunt dat hij zelf naar beneden kon lopen.

Zo gebeurde het dat ik op een dag midden op de trap ben gaan zitten. Ik sprak mijn zoontje liefdevol toe en liet merken dat ik alle vertrouwen had dat hij zelf naar beneden kon komen. Ik probeerde dat vertrouwen vooral (non-verbaal) uit te stralen, vanuit het idee dat mijn woorden niet het krachtigste middel zijn in de opvoeding, maar vooral mijn houding en uitstraling.

Mijn zoontje ging een aantal keer één of twee tredes naar beneden, maar daarna ging hij weer omhoog. Hij raakte overstuur en zag aan mij ook dat ik er niet zo veel vertrouwen meer in had. Na een tijdje 'strijd voeren', heb ik mijn zoontje opgepakt en mee naar beneden genomen.

Toch bleef het ons thuis bezig houden wat er gebeurd moest zijn waardoor hij niet meer zelfstandig naar beneden wilde komen.

Mijn vriend en ik bedachten dat we boven (waar niet altijd een beschermingshekje voor de trap staat), roepen dat ons zoontje uit moet kijken. Misschien dat deze angstige roep iets had gedaan in zijn vertrouwen in zichzelf?

We besloten om te proberen meer vertrouwen uit te stralen bij de 'trapmomenten'. We spraken af dat we iets in de trant zeiden van: 'Loop voorzichtig naar beneden, we hebben het vertrouwen dat je het zelf kan’ of  ‘Je kunt zelf naar beneden, papa of mama loopt wel met je mee’. Dit hielp echter allemaal niet. En dus zijn we hem gewoon maar weer gaan tillen.

We hebben het probleem als een feit gedefinieerd, want was het eigenlijk wel een probleem? Waarom zou ik me druk maken over het feit dat hij niet zelf naar beneden gaat? Ik zou graag willen dat hij zelfstandig naar beneden loopt, maar daar is mijn zoontje blijkbaar niet meer klaar voor. Hij wil het niet en het heeft dan voor mijn gevoel geen zin om als opvoeder de strijd te voeren.

Er kwam echter toch een ommekeer toen afgelopen week een vriendin met haar dochtertje van twee jaar langs kwam. Ik was de trap in ons huis al afgelopen en zij liep vervolgens met mijn zoon en haar dochter naar beneden. Ze zei halverwege de trap: 'Oh, dit is natuurlijk pedagogisch niet handig', waarop ik omkeek. Tot mijn verbazing liep haar dochtertje voorop en had ze mijn zoontje aan zijn hand vast en hield hij zichzelf aan de andere kant vast aan de muur. Hij kon dus toch naar beneden lopen! Het kwartje viel bij mij: de behoefte van mijn zoontje is dat hij net als een volwassene naar beneden kan lopen.

Deze behoefte had ik niet gezien, want mijn focus lag op mijn wil en zijn wil (tenminste, mijn interpretatie daarvan). Met als gevolg dat ik met mijn zoontje een strijd ben aangegaan, om iets wat geen conflict was. Ik zag de capaciteiten en de behoeften van mijn zoontje over het hoofd. Als ik had gezien dat dit wij een gezamenlijke behoefte hadden, dan had ik ook een bredere kijk gehad en gezien dat hij die capaciteiten al heeft.

Mijn conclusie is dat opvoeding in essentie zo simpel is: kijken en luisteren naar de behoefte van je kind en van jezelf.

Sanne Bosmans is moeder, orthopedagoog en heeft gewerkt in en rondom het onderwijs en jeugdzorg.