Over de onvoorwaardelijke liefde van een klas: 'Even bleef het stil en toen hoorde ik: 'FAN-TAS-TISCH, Steven!'

20 augustus 2015

'Steven viel op in de klas, niet alleen door zijn lichamelijke beperkingen, maar ook doordat hij alles wat hij deed met zich zelf besprak. Dat leidde in de eerste dagen nogal tot verwarring bij de andere kinderen. ''Waarom praat Steven, juf?'' Marianne Bloemendaal begint het schooljaar met een nieuwe klas, vol met jongens met verschillende behoeften. Ze wil in ieder geval positief blijven, neemt ze zich voor. Net als ze de moed een beetje begint te verliezen, laten haar leerlingen haar zien wat vertrouwen is.

Afgelopen jaar had ik dertien jongens in mijn speciaal onderwijs-klas. Toen ik in het begin van het jaar de lijst kreeg zag ik dat er niet één meisje bij zat. 'Poe', verzuchtte ik bij mezelf, 'dat wordt een bijzonder jaar.'

De klas bestond uit één autistisch kind, drie kinderen met adhd, één moeilijk opvoedbaar kind, drie dyslectische kinderen en twee lichamelijk gehandicapte kinderen. Grotere verschillen dan in deze klas had ik nooit eerder gehad. Ik besloot in ieder geval één grote stelregel te hebben: alles positief te benaderen.

Voor Steven was het niet alleen een nieuwe klas, maar ook een nieuwe school. Hij had een groeistoornis gehad en daarom een korter been. Hij liep met een verhoogde schoen en had moeite met zijn fijne motoriek. Ook zijn spraak was moeizaam en hij kwam dan ook binnen als een schuchter vogeltje.

Steven viel op in de klas, niet alleen door zijn lichamelijke beperkingen, maar ook doordat hij alles wat hij deed met zich zelf besprak. Dat leidde in de eerste dagen nog al tot verwarring bij de andere kinderen.

'Waarom praat Steven, juf?'
'Ik kan me niet concentreren, juf, want Steven praat.'

Maar ook leidde het tot komische momenten als ik bij een toets Steven het hele antwoord aan zichzelf hoorde zeggen en hij zo de klas voorzei. Hij had altijd een stralende glimlach en kon ieder steeds zeggen hoe goed de ander het wel/niet deed.

Alleen, er was iets dat hij niet durfde: iets voordoen op het bord. Hoe ik hem ook vroeg, maar het bord kon hem niet bekoren.

Onderhand was mijn voornemen om altijd positief te zijn niet altijd even gemakkelijk. De leerlingen hadden ieder zo hun moeilijke dagen en waren ook niet altijd positief naar elkaar. Toch was Steven in dit onrustige groepje een oase van blijheid en rust. Op een dag dat het allemaal niet zo mee zat, voelde ik halverwege de middag zijn handje op mijn rug en zei hij met een zachte stem 'Wat bent u een fijne juf.'

Ik had het idee dat alle energie weer teruggevloeid kwam.

Een paar weken later liep ik in de pauze buiten toen Steven bij mij kwam zitten op de rand van de zandbank. Hij zei niet veel en ineens kwam ik op het idee om hem te vragen waarom hij niet durfde te schrijven op het schoolbord. Heel schuchter kwam er uit: 'Dan lachen ze me uit, juf. Op mijn andere school lachten de kinderen mij ook uit, omdat ik praat als ik schrijf. Maar dat gaat vanzelf.'

Ik voelde de angst en bleef even stil. Plots kreeg ik een idee en vroeg hem: 'En als we nu met de klas afspreken dat we niet lachen? Durf je het dan wel?' Even bleef ook hij stil. Daarna keek hij me alleen maar aan en knikte.

‘s Middags hadden we schrijfles en nadat een aantal kinderen op het bord iets hadden geschreven sprak ik de klas toe: 'Steven vindt het heel moeilijk om op het bord iets te schrijven. Maar ik denk dat hij het heel goed kan. Zullen we eens kijken hoe dat gaat?' Met die simpele woorden voelde ik ineens een ernst dalen over de groep. Steven kwam naar voren en begon met veel toewijding aan datgene wat ik hem aan had opgedragen.

Natuurlijk werd het begeleid met zijn eigen commentaar. Maar de klas bleef muisstil en gespannen toekijken. Hij besloot zijn oefening met de woorden: '...en...nu…is…het…klaar!' Even bleef het stil en toen hoorde ik achter mij Alex met heel zijn hart roepen: 'FAN-TAS-TISCH, Steven!'

Wat had ik graag een foto gemaakt van die twee ogen toen hij zich weer naar de klas omdraaide.

Marianne Bloemendaal is leerkracht in het speciaal onderwijs.