Opdracht onderwijs typeren in termen van structuur en discipline? We weten intussen toch meer van leren en ontwikkelen...

20 september 2013

In de rubriek ‘Gesprek van filosofen’ trad in Trouw van 13 september Bart Jan Spruyt op. Hij is onder meer bestuursvoorzitter  van de Edmond Burke stichting. 'Geen probleem, daar kunnen zinnige dingen uit komen', stelt Luc Stevens. Maar als Spruyt de opdracht van onderwijs typeert in termen van structuur en discipline, is het volgens Stevens tijd voor een statement. 'Iedere keer als in het onderwijsdebat wordt gesproken over "kinderen die naar school gaan om te leren", over structuur en discipline moet het antwoord zijn dat het hier om volstrekte overbodigheden gaat, dus zeker niet om een geldig argument. Alsof we intussen niet wat meer weten over leren en ontwikkeling.'

Iedere keer als in het onderwijsdebat wordt gesproken over ‘kinderen die naar school gaan om te leren’, over structuur en discipline moet het antwoord zijn dat het hier om volstrekte overbodigheden gaat, dus zeker niet om een geldig argument. Alsof we intussen niet wat meer weten over leren en ontwikkeling.

Elk organisme, dus ook het menselijk organisme, heeft rust en regelmaat nodig om te kunnen groeien. Dat weet iedereen. Maar wat ontbreekt in het telkenmale benadrukken van structuur, discipline en vergelijkbare termen is de uitdaging om te groeien die elk organisme nodig heeft. En dat deze uitdaging te vinden is in een uitdagende omgeving, een omgeving die motiveert, die - zoals in ons geval - de leerling wekt om een actief aandeel te nemen in de verhouding met zijn omgeving (de interactie met de leraar, de opdracht, de andere leerlingen, enz.).

Een omgeving die leerlingen wekken zal, is een omgeving die uitdaagt om initiatief en verantwoordelijkheid te nemen. Met andere woorden: een omgeving die ook 'van de leerlingen' is. Samen met hun leraar hebben zij logischerwijze een belangrijk aandeel in het creëren van een goede leeromgeving - welke vorm die ook mag aannemen.

Luc Stevens

Bart Jan Spruyt is o.a. werkzaam als onafhankelijk publicist. Hij is politiek columnist van Elsevier, recenseert non-fictie voor HP/DeTijd, en schrijft columns voor het Nederlands Dagblad en voor de website van Binnenlands Bestuur. Hij is voorzitter van de Edmund Burke Stichting