Onderwijskramp: 'Kleuters worden behandeld als schoolkinderen'

4 november 2013

Sanne Bosmans is op zoek naar de toekomstige school van haar zoontje, nu nog slechts één jaar. Niet makkelijk, want hoe kan je weten wat een kind over een aantal jaar nodig heeft. Bosmans stelt zichzelf fundamentele vragen en deelt haar overtuigingen.  'Peuters en kleuters worden volgens mij ten onrechte behandeld als schoolkinderen. Ik gun het leerkrachten dat zij weer de kans krijgen om de cognitieve verwachtingen opzij te schuiven en zich echt weer te verwonderen over de kleuter.'

 Zo jong als mijn zoontje nog is (ruim 1 jaar), zijn we als ouders gaan kijken naar passend onderwijs. Een lastige taak, want tja, we willen uiteraard het beste voor hem en wat heeft hij nodig om te worden wie hij is in de wereld?

In onze zoektocht zijn we er in eerste instantie in ieder geval achter gekomen wat we níet wensen voor ons zoontje. We willen vooral niet dat ons zoontje al vroeg didactisch moet leren, het vooral draait om cognitief resultaat en boven alles getest wordt op van alles en nog wat.

Wat wij willen is dat ons zoontje een rijke leeromgeving aangeboden krijgt, waarin hij zich zelf leert ontdekken, door te spelen, te dansen, te zingen en te bewegen. Simpelweg leren door spel, met andere kinderen. En laat deze verwachting nou lastig te voldoen zijn in het huidige onderwijs. Het onderwijssysteem is nu zo gericht op cognitief eindresultaat, dat we als ouders ondertussen ernstig zijn gaan twijfelen of we onze zoon al wel zo vroeg naar school willen brengen.

Deze onderwijskramp ervaren ook leerkrachten, waarvan ik steeds vaker hoor en lees dat ze zo graag willen dat kleuters weer mogen spelen. Steeds wijst de literatuur uit dat kinderen tot 6-7 jaar onder andere leren door zintuigelijke waarneming, intuïtie en magisch denkpatronen. Kinderen zijn dan nog helemaal niet klaar voor concreet denken zoals in het schoolse systeem.

Peuters en kleuters worden volgens mij ten onrechte behandeld als schoolkinderen. Ze kunnen het didactische aanbod vaak niet begrijpen. Het is eigenlijk heel knap dat ze vaak creatief aan de stof ontsnappen, door bijvoorbeeld zich af te sluiten, in hun eigen wereld te leven, onrustig en druk te worden. En deze creativiteit wordt mede door de toetsterreur teniet gedaan. De kans op een onterecht label bestaat hierdoor zelfs, aldus prof. dr. Goorhuis-Brouwer.

Ik gun het mijn zoontje en andere kinderen zo dat leerkrachten weer de kans krijgen om de cognitieve verwachtingen opzij te schuiven en zich echt weer te verwonderen over de kleuter. In het hier en nu staat de leerkracht pas echt in zijn kracht. Dan kan er een mooie prikkelende leeromgeving ontstaan, zodat kleuters zichzelf en de wereld kunnen ontdekken. En zodat zij vol creativiteit de echte schoolse wereld vanaf 6-7 jaar in kunnen stappen.

Tja, en die passende kleuterschool hebben we als ouders dus nog niet gevonden, maar we hebben nog de tijd. En wat verwonder ik me dan toch weer over hoeveel bevlogenheid, passie en inspiratie leerkrachten hebben, om dit te willen veranderen. Omdat eigenlijk vele wel aanvoelen dat door echt spelend te leren kinderen de basis krijgen om te worden wie ze zijn!

Sanne Bosmans is moeder, orthopedagoog en heeft gewerkt in en rondom het onderwijs en jeugdzorg. Samen met Nathalie Camacho heeft zij Forsa! opgericht vanuit de overtuiging dat een kind de kracht en talent heeft om te worden wie hij is.