Onderwijsbeleving

9 mei 2018

De veranderingen in het onderwijs houden Rinke Huisman dagelijks bezig. Ook zij ziet de berichten in de media verschijnen, veelal negatief geladen. Dat vindt ze jammer, want leraar zijn is een prachtig vak. De afgelopen maanden zochten vele woorden in haar hoofd een plekje op papier, maar in welke vorm, dat was ook voor haar nog een verrassing. Ze kwam tot een verhalend blog, waarin de woorden een kaart vormden en een route werd uitgestippeld. De route is niet ‘haar’ route, het is een route voor iedereen die wil meewandelen. Ze hoopt hiermee herkenning en inspiratie te bieden, misschien een stukje reflectie of actie. En als dit dan niet ‘jouw’ route is, wil ze je uitnodigen een eigen route uit te stippelen. Hoe beleef jij het onderwijs?  

De kaart is geïnspireerd op de Atlas van de Belevingswereld. 

Vanaf het topje van de berg tuur ik naar ‘het beloofde land’ dat schittert in het zonlicht aan de overkant. Ik kijk terug op de keuzes die ik afgelopen jaren heb gemaakt. Het voelt vertrouwd waar ik nu ben, maar straal ik ook dat vertrouwen uit? Ik houd van de structuur, de houvast: de Controle. Dat heb ik nodig om goed te kunnen functioneren. Ik heb maar twee handen in de klas, dus blijf ik het liefst op bekend terrein. Als er weer ‘iets nieuws’ wordt geopperd, merk ik dat ik verkramp. Dan kijk ik naar beneden en zie ik dat ik onbewust mijn hakken alweer in het zand heb gezet.

Mijn gedachten dwalen af. Ik vraag mij af of de keuzes die ik maak wel gebaseerd zijn op vertrouwen, of is het eigenlijk wantrouwen? Waarom moet ik alles willen controleren, nakijken en beoordelen? Waarom durf ik niet af te wijken van de standaard, als ik diep in mijn hart weet dat het beter kan. Deze gedachten geven mij soms ook een eenzaam gevoel, ‘alleen op mijn eiland’.

Terwijl ik op mijn blote voeten naar beneden wandel door het gras merk ik dat er bij mij en mijn collega’s nog een Taboesfeer heerst. Een taboe om te praten over je onzekerheden, je twijfels. Doe ik het wel goed? En hoe zou het anders moeten dan? We hebben het er nauwelijks over: Wat is nou de Staat van het Onderwijs? Van ons onderwijs? Er zijn veel negatieve berichten in de media. Gaat het niveau echt achteruit? Ben ik daar debet aan? Ik voel ook de Baai van Regeldruk. Er heerst veel ontevredenheid. Er zijn acties en stakingen geweest. Operatie Regels Ruimen. Ik slaak een zucht. Het geeft geen fijne energie. Het eiland van Ministerie van OCW zie ik in de verte, statig en vaak onbereikbaar. Iets dichterbij zie ik het Nieuwe Inspectiekader, dit geeft mij wat lucht. Ik wil Nieuwe Koersen varen, besluit ik plotseling!

Ik ga mee met de positieve stroming, er zijn steeds meer voorbeelden hoe het anders kan, samen. Ik bereik de overkant en kom in een Ideeënstroom. Ik wil Groei, ik wil Doelen Stellen. En o, wat wil ik graag Feedback. Van mijn collega’s, van mijn leerlingen en ook van ouders. Ik wil meer met hen in verbinding staan. Ik wil niet meer bang zijn om mij kwetsbaar op te stellen. Het heeft alles te maken met Mindset. Ik wil mij begeven in een Leercultuur waar iedereen gelijkwaardig is, ongeacht functie en ervaring. Daar gaan we constructief op zoek naar duurzame oplossingen voor de lange termijn, waar we dan allemaal eigenaar van zijn. Het laaghangende fruit aan de bomen, laten we voor wat het is. We gaan op zoek naar de echte pareltjes en die koesteren we.

Samen met mijn collega’s en met die gedachten bereik ik het Bottom-up Bos. Hier heeft elke boom genoeg ruimte om te groeien en voel ik de vruchtbare bodem onder mijn voeten. Ik snuif de frisse lucht op en zucht nog een keer diep. Ik besluit dat ik vanaf nu alleen nog maar Het Kind Voorop zet. Ik wil Keuzes Maken die hen meer Vertrouwen en Verantwoordelijkheid geven. Dat betekent dat ik ze meer zelf ga laten doen, “stop doing it for them” hoor ik een stemmetje zeggen in mijn hoofd. Ik ga de shift maken van Product naar Proces. Als ik van te voren al weet wie de opdracht voldoende zal maken en wie niet, voor wie doe ik die opdracht dan? Ik wil leerlingen de kans geven om mij te verrassen, iets nieuws te proberen en bovenal ook de kans geven om fouten te maken zonder dat dit meteen afgestraft wordt. Dit voelt goed, geen taboe meer maar Samen Denken en Bildung! Ik wil mijn leerlingen Passend Onderwijs geven, alle 34 in mijn klas. Extra handjes zijn dan meer dan welkom. Ik wil ze een mindset meegeven van Continu Leren, ongeacht wie ze zijn of waar ze vandaan komen. Want leren is iets prachtigs en daar moeten we allemaal van genieten. Ik voel water tegen mijn blote voeten stromen, stop met wandelen, en zie waar ik beland ben: in de Zee van Passie!

Rinke Huisman is samen met Tom Witjes gecertificeerd HoM-trainer en verbonden aan Habits of Mind Nederland.