Michael Fullan: 'Bepalende krachten en succesfactoren bij onderwijsinnovatie'

2 oktober 2012

Veranderingen verankeren in duurzame organisatie ontwikkeling is een hele uitdaging. Vele onderwijsinnovaties zijn de revue gepasseerd, maar bleken in het verleden niet altijd succesvol. Michael Fullan en Marlou van Beek schrijven over bepalende krachten en succesfactoren. Het artikel werd eerder gepubliceerd in BasisschoolManagement.

Vele managementtheorieën zijn geschreven maar niet altijd succesvol toegepast. Het lijkt of er een wereld van theorie en wereld van praktijk is, die moeilijk met elkaar te verbinden zijn. Vaak doordat we elkaar niet goed begrijpen, geen vragen stellen óf er te snel vanuit gaan dat we elkaar begrijpen. Doorgaans kunnen we zonder al te veel moeite aangeven wat er moet veranderen en welke resultaten we daarbij willen bereiken. Minder aandacht wordt besteed aan hoe we het veranderingsproces in willen richten; op welke wijze we eenieder in de praktijk betrokken en medeverantwoordelijk kunnen maken, en hoe we rekening kunnen houden met obstakels en belemmeringen die we tijdens dit proces vermoedelijk tegen kunnen komen. Daardoor worden goede initiatieven vroegtijdig afgebroken, of proberen we juist jarenlang een half geïmplementeerde innovatie te consolideren, wat uiteindelijk leidt tot meer demotivatie dan inspiratie. Kunnen we gebruik maken van succesfactoren die bepalend zijn bij veranderingen en deze ombuigen naar duurzame organisatie ontwikkeling?

Niet succesvolle onderwijsinnovaties hebben het algemene kenmerk geen rekening te houden met opgebouwde kennis en ervaringen over verandermanagement. ‘Kennis over veranderen’ wordt in dit verband gezien als het begrijpen van, en inzicht hebben in veranderingsprocessen, en de krachten en succesfactoren die van invloed zijn op verandering in de praktijk. Rekening houden met de invloed die kritische succes factoren op het innovatieproces kunnen hebben, is geen garantie voor succes, maar het ontbreken ervan zorgt zeker voor een mislukking!

Daarbij is het ook leerzaam om over de eigen landsgrenzen en grenzen van de eigen beroepsgroep heen te kijken. Het zien en gebruik kunnen maken van de gelijkenissen in managementverbanden tussen profit, public en non-profitorganisaties, tussen nationale en internationale ervaringen, biedt kansen om een betere verbinding tussen theorie en praktijk te kunnen realiseren.

We hoeven klassieke management theorieën niet over boord te gooien. Het bestuderen van onderzoek, het delen van ervaringen en het ontwerpen en toepassen van modellen kunnen bij innovaties wisselend succesvol zijn. Ook datgene wat bestuurders en managers in hun leven geleerd hebben kan een verrijking van de innerlijke persoonlijkheid zijn, die ten goede kan komen in vaardigheden en handelen binnen professionele settings. In de afgelopen decennia hebben we, door het opdoen van internationale ervaringen in landen als Canada, Engeland, USA (Louisiana) en Aziatische landen, veel geleerd over succesvolle en minder succesvolle innovaties.

Lees verder

Professor Michael Fullan, PhD, is emeritus hoogleraar aan het ‘Ontario Institute for Studies in Education’, van de Universiteit te Toronto. Michael Fullan is werkzaam als onderzoeker, trainer, consultant en adviseur van diverse regeringen. In Engeland adviseerde Michael Fullan de regering van Tony Blair; hij leidde het projectteam aangaande ‘The National Literacy and Numeracy Strategy’. In april 2004 werd hij benoemd tot adviseur van de premier en minister van onderwijs in de Canadese deelstaat Ontario. Zijn ideeën over veranderen worden in veel landen toegepast. Michael Fullan adviseert en begeleidt verandertrajecten in Engeland, Louisiana, Azië, Thailand, Hong Kong en Maleisië en is sinds kort ook de persoonlijk adviseur van de Nederlandse OCW-staatssecretaris; mw. Sharon Dijksma.

Marlou van Beek, MMC, is senior management consultant/interim manager bij E&S advies en management en projectcoördinator van het Michael Fullan and E&S consortium®. Zij heeft diverse adviesprocessen begeleid. Marlou van Beek heeft naast een rijke praktijkervaring een breed scala aan kennis met betrekking tot het oplossen van strategische vraagstukken op het gebied van duurzame organisatie ontwikkeling, inrichting van organisatiestructuren, Good Governance & strategie en besturing van veranderingsprocessen.