Méér dan superslim: de complexe binnenwereld van een hoogbegaafd kind

27 december 2014

Slim, intelligent. Dat is de associatie die veel mensen automatisch hebben bij hoogbegaafdheid. Maar er is meer wat deze kinderen (en volwassenen) bijzonder maakt, stelt Lonneke Snijder. Ze schrijft er helder over in een driedelige reeks , waarvan de eerste aflevering gaat over de  binnenwereld van een 'superslim' mens. De 14-jarige Roos in 't Veld kan daarover meepraten als ervaringsdeskundige. Over hoogbegaafdheid maakte zij haar eigen prentenboek,  'Ben jij een cheetah?' Lees en kijk verder. 

Heel vaak krijg ik de vraag: wat is hoogbegaafdheid nou precies? Veel leerkrachten vinden het lastig om te doorgronden wat een hoogbegaafd kind zo anders maakt dan gemiddeld. Ja, het is heel slim. Dat klopt. Maar verder?

Al eens eerder schreef ik een blog met de vergelijking met een glas water. Kortweg komt dat verhaal er op neer dat wanneer een kind heel veel slimmer is dan de rest, deze niet alleen op het intellectuele vlak anders is, maar ook op andere vlakken anders in elkaar steekt. Wanneer je deze aspecten in kinderen kunt zien, kun je ook beter tegemoet komen aan de leerbehoefte van deze leerlingen.

Een mooie weergave van die anders-zijn- aspecten vind je in het Delphimodel Hoogbegaafdheid (zie hier). In dit model zie je 3 onderdelen:

1. de binnenwereld van de hoogbegaafde (hoogbegaafde)


2. de interactie met zijn omgeving (maatschappij)


3. het samenspel van karaktereigenschappen die veel invloed hebben op die interactie en het binnenleven. (samenspel)

In deze blog zal ik het eerste onderdeel verder uitdiepen. In volgende blogs komen de andere onderdelen aan bod.

De binnenwereld

Denken:

Vrijwel iedereen weet dat een hoogbegaafd kind grote intellectuele vermogens heeft. Het ene hoogbegaafde kind kan al heel vroeg lezen, een ander kan al vroeg met constructiemateriaal complexe bouwwerken maken. Heel veel hoogbegaafde kinderen hebben een heel grote woordenschat.

Toch zijn er ook hoogbegaafde kinderen die dit niet zo laten zien aan de buitenwereld. Ze denken/dromen veel en lijken soms wat teruggetrokken. En soms komt er dan ineens een heel doordachte vraag of een mooie gedachtensprong.
Veel hoogbegaafden zijn kritische denkers, die er plezier in hebben om over complexe vraagstukken na te denken. Kinderen doen dit vaak onbewust.

Voorbeeld:
J. (4,5) heeft het totaal niet naar haar zin op school: "Mama, als alles niet meer zou bestaan, de weg niet, de vogels niet, de straat niet...zou school dan ook niet meer bestaan? Want dan mag het wel afgelopen zijn van mij."

R. (5) kan niet slapen: "Ik denk aan zoveel leuke dingen in mijn hoofd dat mijn lijf aan het feestvieren is."

Zijn:

Een ander kenmerkend aspect van een hoogbegaafde is de grote behoefte aan autonomie. Dit is de drang om zelf te kunnen bepalen en de noodzaak tot zelfbeschikking. Een peuter heeft bijvoorbeeld grote drang om zelf te bepalen wat ze aan wil trekken. Of om zelf te bepalen waarmee hij zich wil vermaken. Een groter kind kan de sterke behoefte hebben om zijn eigen leerstof te kiezen. Of kan erg slecht tegen autoriteit. Dit kan dan nogal brutaal overkomen. Maar wanneer je dit kind wat ruimte geeft voor deze autonomie, zal het al snel veel prettiger in de omgang worden.

Lees verder.

Lonneke Snijder is hoogbegaafdheidsdeskundige in haar bedrijf Start Voor Talent. Lonneke begeleidt scholen in het opzetten en uitvoeren van stevig beleid rondom hoogbegaafdheid en talentontwikkeling. Ook adviseert ze ouders bij opvoeding en schoolkwesties.

Boek: 'Ben jij een cheetah?'

Een prentenboek voor hoogbegaafde kinderen als steun in de rug en als hulpmiddel om als ouder/leerkracht/begeleider in gesprek  te gaan over de uitdagingen waar deze kinderen tegenaan lopen


Een half jaar lang hebben Roos In ’t Velt (14 jaar) en Marianne van Zetten gewerkt aan een prentenboek voor hoogbegaafde kinderen. Avonden waren zij samen aan het tekenen en schilderen. Roos is een oud-leerling van Leonardo Zevenaar. Marianne was leerkracht van de Leonardo -middenbouw en is nu werkzaam bij Novilo als onderwijs-adviseur, trainer en ontwikkelaar.

Dit boek is niet zomaar een boek! Het gaat over een cheetah, maar eigenlijk gaat  het over meer: De tekeningen vertellen het verhaal van Tristan de cheetah, die uit verveling lusteloos in zijn hok ligt.

Het boek is bedoeld voor (vermoedelijk) hoogbegaafde kinderen, als steuntje in de rug en biedt jou als ouder/leerkracht/begeleider de gelegenheid om met kinderen in gesprek te gaan over de uitdagingen waar zij tegenaan lopen. In combinatie met het boek 'De 7 Uitdagingen' (Tijl Koenderink, 2012) kun je de belangrijkste interventie doen die mogelijk is met je kind: erover praten. Dit boek biedt gelegenheid om op luchtige wijze belangrijke thema's aan te snijden en samen oplossingen te vinden!

Op vrijdagmiddag 8 november om 14.00 uur zullen Roos en Marianne hun boek presenteren in de hal van O.B.S. de Carrousel te Zevenaar. Ze zullen aan de kinderen van de Leonardogroepen een stukje voorlezen uit het boek en vertellen over de ontwikkeling van het boek. Natuurlijk mogen ouders en geïnteresseerden hierbij ook aanwezig zijn! Na afloop is er gelegenheid het boek te kopen en te laten signeren. Iedereen is van harte welkom om nog even na te praten.

De normale prijs van het boek is: € 24,95 Op deze dag wordt het aangeboden voor: € 20,-

Kijk voor meer informatie op
http://www.novilo.nl/boeken/benjijeencheetah/