‘Lotte wil graag met jou het boek lezen omdat jouw man ook kanker heeft gehad’

8 juni 2017

Kleuter Lotte heeft een boekje gekregen waarin de strijd tegen de kankercellen door chemo wordt uitgelegd door Chemo-Kasper. Thijs, haar vader, heeft kanker, en het gezin heeft net te horen gekregen dat hij niet meer beter zal worden. Lotte wil het boekje nog een keer lezen, maar nu met juf Karin, want ze heeft gehoord dat de man van juf Karin ook kanker en chemo heeft gehad. Karin Donkers, de juf in kwestie bespreekt het met haar collega’s en gaat uiteindelijk het gesprek met Lotte aan. Zij vertelt in dit blog hoe dat verliep.

Als op een dag de leerkracht van Lotte bij me komt met tranen in haar ogen weet ik meteen wat er aan de hand. De leerkracht van Lotte, een kleuter van 6 jaar, heeft vandaag te horen gekregen dat Thijs, Lotte’s vader die ongeneeslijk ziek is, binnenkort zal sterven. De moeder van Lotte heeft vanaf het moment dat er kanker bij haar man werd geconstateerd, de school op de hoogte gebracht. Ze vindt het noodzakelijk dat we partners zijn in de begeleiding van haar dochter tijdens dit ziekteproces en het naderende rouwproces. We zijn nu een aantal maanden verder en de chemo laat duidelijke sporen achter. Thijs, die zijn dochter dikwijls naar school brengt, gaat zienderogen achteruit en de waarheid omtrent de onomkeerbaarheid van het feit dat de dood niet lang meer op zich laat wachten, komt steeds ‘harder’ binnen. Thijs is kaal, loopt steeds slechter, wordt steeds magerder en zijn huid krijgt een wat onnatuurlijke geel vale kleur. De kleuters in de klas van Lotte gaan steeds vaker vragen stellen en al snel besluiten we de ouders van haar klasgenootjes ook op de hoogte te stellen. De vragen die zij op school in de groep stellen, zullen ze natuurlijk ook thuis in de vertrouwde omgeving hebben. En misschien ook niet maar dan is het goed dat de ouders er toch rekening mee houden en op de hoogte zijn van de ziekte van de vader van Lotte.

Het nieuws dat de chemo niet aangeslagen is, komt moeder vanmiddag aan de leerkracht vertellen. Dus binnenkort zal het voor Lotte duidelijk worden dat zij haar vader moet missen. Lotte heeft een boekje gekregen waarin de strijd tegen de kankercellen door chemo wordt uitgelegd. Ze heeft dit boekje al vele malen laten voorlezen door haar moeder en door Anne, haar juf. Samen met Anne zat Lotte dan op de bank in de leeshoek. Moeder heeft nu verteld dat haar dochter gevraagd heeft of Lotte het aan mij mag voorlezen. Ze kent de tekst bij de plaatjes uit haar hoofd en ze heeft dit gevraagd met de opmerking dat ik het ook wel mooi zou vinden:
‘De man van juf Karin heeft ook kanker en chemo gehad.’
Mijn echtgenoot Ted is dan zo’n jaar overleden en blijkbaar heeft Lotte daar ook wat van meegekregen.

‘Lotte wil graag met jou het boek lezen omdat jouw man ook kanker heeft gehad.’
Anne, de leerkracht kijkt me vragend aan en ziet dat ik even niet weet wat ik moet zeggen.
‘Natuurlijk is ze welkom, maar mijn verhaal heeft geen happy end en dat zal ik haar dan ook moeten vertellen.’
‘Ik weet zeker dat ze me daar vragen over gaat stellen en ik vind dat echt heel moeilijk.’
‘Is het wel verstandig, geef ik wel de goeie antwoorden?’
‘Ik kan haar niet geruststellen.’
We bespreken wat mitsen en maren maar weten niet zo goed hoe hier mee om te gaan.

Maar wat nou als ik wel iets voor Lotte kan betekenen. Misschien zoekt ze me juist op omdat ik het allemaal heb meegemaakt en vindt ze een stukje herkenning. Ik besluit niet meteen ja of nee te zeggen en dat is ook helemaal niet nodig. De schooldag zit erop en als zich een nieuwe dag op school aandient, blijkt al snel dat er geen tijd is voor afgewogen beslissingen en voorbereide antwoorden op vragen.
Lotte stapt mijn kantoor in met haar boek onder haar arm. Ze kijkt me vragend aan zonder dat er woorden komen. Alsof ze al wist dat ik haar natuurlijk niet weg zou sturen of op een later moment terug zou laten komen. Ze neemt plaats op een van de vier zwarte stoelen die normaliter gebruikt worden als we een gesprek met ouders hebben over hun zoon of dochter.

Lotte neemt het boek op haar schoot en ik vraag of ik naast haar mag komen zitten. Ze knikt en slaat het boek open. Bladzijde voor bladzijde vertelt ze de tekst bij de plaatjes en kijkt ze me af en toe aan of ze wil controleren hoe ik reageer. Ik stel een enkele vraag en rustig geeft ze antwoord. Als het boek uit is vraag ik haar waarom ze het zo’n mooi boek vindt. ‘Nou gewoon, dan stel ik me voor dat er bij papa ook Kaspertjes aan het werk zijn om tegen de kanker te vechten. Ik hoop dat ze dan winnen.’

Lees verder

Karin Donkers is interim schoolleider en kwartiermaker bij Ronduit Onderwijs Alkmaar