‘Leerlingen vinden het meer dan interessant om te leren over wie je bent als docent’

18 juni 2016

Als de VMBO-klas van Joris Arts een onrustige periode doormaakt, komt hij na verloop van tijd zijn grens tegen. In de interactie die volgt, gebruikt hij de woorden ‘Ik baal hier even van’, hopend op begrip. Maar tot zijn verrassing en verdriet gebruikt een van de leerlingen een poos later exact deze woorden tegen hem, met als bedoeling iedereen te laten lachen. Er ontstaat een spanningsveld dat Joris niet eerder ervoer. En wat doe je dan? Dit is zijn verhaal.

Als mentor van een tweede klas VMBO kan me soms iets dwars zitten. Het kan gebeuren dat enkele leerlingen iets doen dat tegen de geldende normen en waarden in gaat. Als mentor doe ik in dat geval een poging om met een pedagogische insteek duidelijk te maken dat ik het er niet mee eens ben. De afgelopen week gebruikte ik de woorden: ‘Ik baal hier even van’.

Ik moet vermelden dat de klas twee jaar lang een hechte groep geweest, die aan het einde van dit schooljaar uit elkaar gaat vanwege de verschillende keuzes voor vakkenpakketten. Ik heb vaker gezien dat er normvervaging optreedt bij een hechte groep aan het einde van de groepsperiode.
Eerdere normen lijken te vervagen of minder belangrijk te worden. Ik vind dat er aandacht moet zijn voor dit proces en mijn aandacht vertaalt zich in deze situatie in een kort gesprek met de klas waarin ik benoem dat ik begrip heb voor de situatie, maar dat ik ook de laatste weken van het schooljaar een goede werkhouding verwacht.

Hopende dat mijn woorden binnen zouden komen bij de betreffende leerlingen, liet ik het in deze situatie bij een kort gesprek. Toch kwam er een vervolg.

In de volgende mentorbijeenkomst riep er een leerling op een willekeurig moment: ‘Ik baal hier even van’. Gevolgd door enkele leerlingen die hem hard lachend herhaalden. Duidelijk geval van imitatie. Een spanningsveld dat ik niet eerder ervoer.

Daar baalde ik even van.

Daarnaast vroeg de opmerking om een reactie, maar wat was in deze situatie juist? Opnieuw het gesprek aangaan over de geldende normen en waarden binnen de school is een mogelijkheid, maar er net wat dieper op in gaan kon ook. Ik koos voor het laatste.

De leerlingen waren muisstil toen ik vertelde hoe we vroeger ook docenten na probeerden te doen of grapjes met ze uit wilden halen. Dat is overigens een verschijnsel dat ik vaker zie als ik vertel over persoonlijke ervaringen. Leerlingen vinden het meer dan interessant om te leren over wie je bent als docent.

Tegenwoordig wordt er om gelachen. Ook door mij. Enkele leerlingen zeggen het nog steeds, maar bij wijze van grap. Het intimiderende is eraf.

Vanmorgen kwam er een leerling met een foto van opgerold hooi op zijn telefoon naar me toe. ‘Meneer, wat is dit..? Een ‘hier-hooibaal-ik-van!’

Joris Arts is docent lichamelijke opvoeding, mentor en anti-pestcoördinator op het Fioretti College in Veghel.