Kinderen willen altijd één ding weten: Wie ben jij?

18 november 2016

In de weken voor de herfstvakantie staat groepsvorming centraal. Kennismaken, wennen, regels en routines, verwachtingen. Het creëren van een sociaal sterke groep en omgangsnormen. Daisy Mertens - leraar op basisschool De Vuurvogel - weet dat kinderen in dat proces eigenlijk altijd hetzelfde (onbewust) vragen: Wie ben jij?

Emre loopt naar de vensterbank om zijn potlood te slijpen, terwijl ik bezig ben met mijn instructie. Niet een heel handig moment, denk ik nog, want hij kan zo informatie missen. Hij slijpt op zijn gemak. Plots valt het overvolle, gevulde bakje op de grond. Emre's gezicht betrekt, hij kijkt me aan, net als de rest van alle kinderen. Ik denk even na. ‘Laat het maar liggen, ruim het maar op een ander moment op’ en ik ga weer verder met de instructie.

Ook ik hoor bij die groep. De kinderen willen mij leren kennen, mijn verwachtingen weten en ervaren dat ik - net als zij - meebouw aan verbondenheid.

Ze willen weten wie ik ben, tasten dit af en zien mij in eerste instantie niet eens als hun juf, maar wie ik ben als mens.

Het interactiemoment met Emre heeft me doen realiseren dat het gaat om de manier waarop ik in het moment met een kind omga, waaraan een basishouding ten grondslag ligt. Ik had kunnen reageren met een zucht of een toespraak kunnen geven over het storen van mijn instructie. Kinderen vragen in interactie ook hetzelfde: Wie ben jij?

Ik kon niet weten wat het moties voor Emre's gedrag was, wat zijn intenties waren. Ik wist niet of hij het bakje per ongeluk of expres had laten vallen. Of hij aandacht wilde.

Kinderen hebben het recht om te worden gezien zonder oordeel. Zodat ik als juf kan zeggen: "Jij bent oké, zoals je bent." Kinderen hebben er recht op dat iemand ze ieder moment het gevoel geeft dat ze compleet zijn. Er is geen goed of fout, dat geldt voor iedereen. We komen als onszelf: met onze eigen bagage, een karakter, verschillende persoonlijkheden, ervaringen en waarden. We zijn allemaal een deel van de groep waarin we samen werken aan wie we zijn en willen zijn.

Na de instructie loop ik een klassenronde en geef feedback. Als ik voorbij Emre loop tikt hij me aan: "Juf, het was niet zo handig dat ik tijdens de instructie ging slijpen. Ik liet niet expres het bakje vallen, het gebeurde gewoon."

"Het is goed, kan gebeuren", antwoord ik.

"Mag ik het dan nu opruimen?", vraagt hij met een ontspannen gezicht. Voordat ik iets kan zeggen is hij al bij de vensterbank...

Daisy Mertens is Leraar van het Jaar in het PO en werkt op basisschool de Vuurvogel in Helmond.