‘Kinderen hebben recht op goed onderwijs, ook als zij tijdelijk in een asielzoekerscentrum wonen’

11 september 2015

‘Het is onze gezamenlijke plicht om onderwijs aan kinderen in een asielzoekerscentrum (AZC) zo goed mogelijk te organiseren’, aldus Adrie Groot, voorzitter van het College van Bestuur van de Stichting Flore. Hij maakt zich ernstig zorgen om deze kinderen, omdat zij, door gebrekkige organisatie van hogerhand, vaak geen onderwijs krijgen. Daarom doet hij een dringende oproep aan gemeenten, schoolbesturen en de overheid om in actie te komen, en presenteert daarnaast oplossingen voor problemen in de huisvesting, kosten en andere zaken. 

Onderwijs organiseren voor kinderen in een asielzoekerscentrum is een hele opgave die alle betrokkenen met veel energie en een tomeloze inspanning proberen te realiseren. Al langer is gebleken dat dit vaak een onmogelijke opdracht is. En dit is nog meer manifest geworden nu de stroom van asielzoekers en schoolgaande kinderen enorm toeneemt.

De rode draad
Bij realiseren van goed onderwijs voor asielkinderen lopen scholen aan tegen bestaande wet- en regelgeving op het gebied van huisvesting, personeel en bekostiging. De wet- en regelgeving biedt geen passende en werkende oplossing voor de huidige problematiek.

Huisvesting
Huisvesting is een verantwoordelijkheid van gemeenten. De per week fluctuerende leerlingenaantallen vragen om flexibele beschikbaarheid van lokalen. De gemeenten moeten op basis van een piekprognose adequate en kwalitatieve huisvesting beschikbaar stellen. Het risico van leegstand ligt bij de gemeente en kan niet worden doorbelast aan het desbetreffende schoolbestuur.

Personeel
Personeel is de verantwoordelijkheid van het schoolbestuur. Ook hier geldt dat geanticipeerd moet worden op de, soms per week, fluctuerende leerlingenaantallen. Het risico van teveel personeel is een verantwoordelijkheid van het schoolbestuur.

De kosten
Bekostiging is de verantwoordelijkheid van de rijksoverheid. De bekostiging is nu gebaseerd op de reguliere teldata en leidt pas tot bekostiging, op zijn vroegst, in het volgende schooljaar. Daarnaast kan door aanvragen, onder voorwaarden, geprobeerd worden aanvullende bekostiging te realiseren. Een enorme bureaucratie die bij optimale uitvoering de financiële risico’s voor schoolbesturen maar gedeeltelijk oplost.

Een oplossing
Elk kind heeft recht op goed onderwijs (schoolbestuur), goede huisvesting (gemeente) en goed personeel (schoolbestuur). De rijksoverheid zorgt voor een passende en adequate bekostiging. Daarvoor kan gebruik gemaakt worden van de maandelijks leerlingenaantallen van de AZC-school (zoals te vinden in BRON). Uitgaande van de bekostiging voor speciaal onderwijs, kan deze vastgesteld worden op 9500 euro (MI en Personeel) per kind per schooljaar. Op basis van het aantal leerlingen op de 1ste van de maand en in relatie tot het aantal schoolmaanden dat nog rest in het betreffende schooljaar, kan eenvoudig het beschikbare budget per maand worden uitgerekend en overgemaakt.
Als de overheid daadwerkelijk staat voor goed onderwijs aan deze kinderen, stevig in wil zetten op vermindering van bureaucratie, en als gemeenten en schoolbesturen ook bereid zijn om hun bijdrage te leveren in kwaliteit en risico’s, dan is een bekostiging volgens bovenstaande systematiek noodzakelijk.

Adrie Groot is voorzitter College van Bestuur Stichting Flore.