Stichting Nivoz logo
Sterkt leraren, schoolleiders en betrokkenen bij de uitvoering van hun pedagogische opdracht

Nivoz platform hetkind

'Ik wil als opleider mijn docenten NIET coachen op basis van conflict'

29 augustus 2015

Bas Huijbers bedacht in kader van een onderzoeksmodule, een praktijkonderzoek naar de rol van conflicten voor docenten. Tijdens zijn eerste interview, komt hij echter tot een verrassend inzicht. 'Een docent-in-opleiding die als voorbeeld een docentenbegeleider treft die coacht op basis van conflict: Wat voor een docent zal deze docent-in-opleiding worden?'

Aanleiding
Foto op 27-03-15 om 08.43In het kader van de module onderzoek in de opleiding, aan de VU, gericht op het begeleiden van studenten die onderzoek doen, heb ik een klein praktijkonderzoek gedaan naar coachen van docenten-in-opleiding gebruikmakend van conflicten. Als ik namelijk terugkijk op welke momenten in mijn onderwijscarrière ik veel heb geleerd, dan waren dat momenten die gepaard gingen met conflicten.Theoretisch kader
Buiten het onderwijs wordt er bewust gebruikgemaakt van conflicten in coaching. Enkele voorbeelden zijn: (1) provocatieve coaching (2) executieve coaching gericht op de ontwikkeling van strategisch denken en leiderschap bij topmanagers, (3) conflicten effectief inzetten met het model the 5 dysfunctions of a team (Patrick Lencioni, 2002) of (4) conflicten productief maken.

Binnen het onderwijs is de scope van bewust gebruikmaken van conflicten een andere. De meest gebruikte vorm is coaching gericht op het oplossen van conflicten, aangevuld met coaching dat conflictcasuïstiek gebruikt om van te leren (Ross Brinkert: 2006). Een andere toepassing van bewust gebruikmaken van conflicten is gerelateerd aan groepsontwikkeling, dat zich richt op conflicten aangaan en oplossen (Roy de Brabander: 2009).

Het is onjuist om te zeggen dat er geen aandacht binnen het onderwijs is voor bewust inzetten van conflicten in coaching. Paulien Meijer doet onderzoek naar crisis of weerstand bij docenten en/of docenten-in-opleiding tijdens hun opleiding, maar zij beschrijft niet hoe je dat concreet kunt gebruiken als opleider.Mijn eigen ervaringen, opgeteld met de nog ontbrekende kennis over bewust gebruikmaken van conflicten in coaching, zette mij aan om hier een praktijkonderzoek naar te verrichten.Onderzoeksvraag en aanpak

Onderzoeksvraag: Hoe kan je een docent en/of docent-in-opleiding coachen door gebruik te maken van conflicten?

 

Het idee was om docentenopleiders waarvan ik weet dat ze in conflicten raken met hun docent-in-opleiding en docenten-in-opleiding die in conflict met hun schoolopleiders zijn geweest te interviewen en de data met behulp van de Grounded Theory Approach (Fijgje de Boer: 2011) te analyseren.


Resultaten en conclusie


Het praktijkonderzoek heeft geen directe onderzoeksdata opgeleverd.Reflectie

Het achterliggende idee achter de onderzoeksvraag (Hoe kan je een docent en/of docent-in-opleiding coachen gebruikmaken van conflicten), is gebaseerd op mijn reflectie, dat ik zelf juist door weerstand bij conflicten bijzonder veel heb geleerd, doordat ik de weerstand heb overwonnen. Ik wil dat de docenten-in-opleiding die ik begeleid ook veel leren en projecteerde mijn eigen route van ontwikkelen op die van mijn docenten-in-opleiding.




In een coachingssituatie met opzet een conflict aangaan met een docent-in-opleiding om deze effectief te coachen: Hoe heb ik het kunnen bedenken? Waarom zou ik dit een docent-in-opleiding dat aan willen doen? Het overwinnen van de weerstand gekoppeld aan de conflicten, heeft mij weliswaar gemaakt tot diegene die ik nu ben, maar deze ‘hobbelige weg’ wens ik mijn docenten en/of docenten-in-opleiding niet toe. Ik ben daarom tijdens de voorbereiding van het eerste interview, toen in mij dit realiseerde, abrupt gestopt met dit praktijkonderzoek. Ik wil als opleider mijn docenten NIET coachen op basis van conflict. Dit is niet het type of soort lerarenopleider dat ik wil zijn! Is dit niet te veel rendement denken? Toen ik deze gedachtestap maakte, kon ik niet anders dan direct stoppen met het praktijkonderzoek.


In het huidige onderwijsparadigma is het namelijk de norm dat het positieve benadrukt moet worden en daar sluit ik mij bij aan.
'De essentie van een school is niet leren, maar het lesgeven, het onderwijzen. Een leraar is daarbij niet een inwisselbare hulpbron, die de leerling-consument levert wat die vraagt, maar iemand die, zoals Biesta het zegt, het leren onderbreekt met moeilijke vragen en ongemakkelijke waarheden. Een leraar levert dan niet wat gewenst is, maar wat, bijvoorbeeld in een democratische maatschappij, wenselijk is.'

Uitleg Gert Biesta door Dick van de Wateren in Van twaalf tot achttien (2015).

Als docentbegeleider ga ik ongemakkelijke waarheden en weerstand niet uit de weg, maar als docentenbegeleider belichaam ik het onderwijs.
'De ervaringen die een docent-in-opleiding opdoet in zijn stage in de onderwijspraktijk zijn essentieel voor de pedagogische voorbereiding van de leraren.'

Citaat van Max van Manen uit Weten wat te doen wanneer je niet weet wat te doen (2014).

Een docent-in-opleiding die als voorbeeld een docentenbegeleider treft die coacht op basis van conflict: Wat voor een docent zal deze docent-in-opleiding worden?




Bas Huijbers is leraar op het IJburg College in Amsterdam.



Reacties

0
Login of vul uw e-mailadres in.


Er zijn nog geen reacties
Delen:
Op de hoogte blijven?
Schrijf je in voor de nieuwsbrief