‘Ik leerde op een andere manier te kijken en stopte met schoppen naar iets waar ik niet achter stond’

6 april 2016

Docente Nederlands Linda Klitsie heeft een woelige reis door onderwijsland gemaakt. Een gedisciplineerde maar onzekere schooltijd als kind, afgewezen voor een HBO-studie die ze graag wilde doen, en uiteindelijk min of meer toevallig het lerarenvak in gerold. Het maakte haar enigszins bitter over het onderwijs. De ervaring dat een positieve kijk op het vak haar hielp in het leven, dat zich daardoor ook meer fijne situaties voordeden, opende vervolgens voor Linda de weg voor het leven zelf.

De uitslag van de communicatie- en PR-test die ik had gedaan, was negatief. Het werd mij afgeraden om deze HBO-studie te gaan volgen. Zonder nadenken pakte ik de telefoon en belde naar de Hogeschool waar ik de test had gedaan. Ik vertelde van de test en de uitslag en vroeg of ik iemand van die sector aan de lijn kon krijgen. Even later hoorde ik mezelf de vraag stellen welke studie het meeste leek op degene waarvan ik een negatief advies had gekregen. Dat bleek de studie Nederlands te zijn. Zonder enige aarzeling heb ik me op dat moment telefonisch aangemeld voor die studie.

Na enige maanden als student door het leven te zijn gegaan, werd de opdracht gegeven een stage te zoeken in het onderwijs. Het eerste dat bij mij opkwam was de vraag: waarom in het onderwijs? Op dat moment kreeg ik te horen dat ik een lerarenopleiding deed, dus dat een stage in het onderwijs zeer logisch was. Ik ervaar vaker momenten in mijn leven van ware verbazing en oprecht ongeloof; dit moment is echter legendarisch gebleven. Ik deed een lerarenopleiding……

Na mijn eerste stage was ik verkocht! Dit was het ultieme beroep voor mij. Ik voelde me als een vis in het water voor de klas. Ik kwam er al snel achter dat ik het speciaal onderwijs of de lagere niveaus het leukst vond. Daar ging het om contact met leerlingen en was het een uitdaging ze te motiveren.

Mijn eigen schooltijd ben ik min of meer onbewust doorgerold. Ik leerde veel en was erg gedisciplineerd, maar zonder passie. Ik deed het omdat het moest en het gaf mij structuur en een doel. Tijdens mijn lerarenopleiding werd dat anders: ik had door waar ik mee bezig was, vormde mijn eigen ideeën, wilde dingen uitproberen en zocht steeds naar andere manieren om leerlingen te raken. Ze mee te nemen in mijn verhaal. Al zoekende rolde ik in mijn eigen rol. Ik stond voor de klas zoals ik ben en ik ondervond dat ik dan met gemak zag welke leerling een handje extra nodig had, om een beetje aandacht verlegen zat of dat er iets speelde in de groep.

Studeren is leuk, maar het echte werk begint voor de klas. Mijn eigen schooltijd was angstig. Ik voelde me onzeker, ik wist niet goed wat er van me verwacht werd op het sociale vlak en dat maakte dat ik die tijd als zeer onveilig heb ervaren. Toen mijn kinderen vier werden, bracht ik ze met pijn in mijn hart naar school. Ik besefte zo goed dat vanaf nu al het pure dat ze waren langzaam zou worden afgepeld. Het proces van aanpassen om in de maatschappij te kunnen overleven zou beginnen. Ik kon er niets aan doen….

Een tijd lang ben ik blijven hangen in die angst en schopte ik tegen de buitenwereld aan, die mijn kinderen dwong hun veilige haven te verruilen voor school. Een plaats, in mijn ogen, waar je leerde verder van je gevoel te komen, je leerde je staande houden door rollen te spelen om het sociale gebeuren te kunnen volgen en je daaraan aan te passen. Je leerde op jonge leeftijd al zoveel rekenen, taal en andere vakken die voor mijn gevoel nog helemaal niet thuis hoorden in het hoofdje en gevoelsleven van een kind. De fantasie, de onschuld, het gevoel van een zijn met je omgeving wordt vernietigd in een paar schooljaren. En wat krijgen ze ervoor terug? Leren lezen is natuurlijk geweldig, maar waarom kan dat niet als ze acht zijn? Waarom die druk van rapporten, toetsen, cijfers? Ze leren om zichzelf te bewijzen, ze moeten meekomen met de groep, ze leren zichzelf te verliezen in onbelangrijke zaken als een voldoende op je rapport.

Gelukkig ontwikkelde ik mij ook. Na een aantal jaren observeren hoe mijn kinderen zich door hun schooltijd heen zwoegden, omdat het net zulke gevoelige wezens zijn als ik, ervoer ik een omwenteling van binnen. Hoe positiever ik mezelf voelde en de wereld betrad, hoe meer warme personen en fijne situaties zich voordeden. Ik leerde op een andere manier te kijken en stopte met schoppen naar iets waar ik niet achter stond. Ik accepteerde dat het was hoe het was en het wonder geschiedde. Mijn kinderen kwamen steviger op hun benen te staan, loste zaken op een manier op wat ik niet verwachtte, maar uitermate kon waarderen. Ik zag ze opbloeien en weer terugkeren naar hun ware zelf. Op de een of andere manier had ik door mijn andere kijk de weg geopend voor het leven zelf.

Ik was jaren thuis geweest om mijn kinderen thuis te begeleiden en na mijn scheiding ging ik weer aan de slag als docente. Na een moeilijk eerste jaar, waarin ik worstelde om tien niet gewerkte jaren in te halen in het vak, kwam ik ook voor de klas op een plek terecht waar ik lang niet was geweest. Ik stapte in mezelf en genoot van het lesgeven, de leerlingen en mijn collega’s. Ik onderwijs, maar zeker niet alleen het vak Nederlands, ik onderwijs vooral het mens-zijn met zijn allen, het accepteren van jezelf en elkaar. Ik zie hen en leer van ze en geef ze terug wat zij nodig hebben. Wat een heerlijk vak!

Linda Klitsie is docente Nederlands en M&M aan Vmbo Groenhorst in Almere, en daarnaast moeder van twee pubers.