Hoe je de prestaties, vaardigheden en gedrag van je leerlingen kunt verbeteren door meer te spelen

24 november 2017

‘Bij jou doen we zo vaak spelletjes. Moeten we niet eens écht leren?’ Een veelzeggende opmerking van leerling Souhalia aan het adres van Michel Linthorst. Want het idee leeft nog altijd dat leren en spelen twee verschillende dingen zijn. Terwijl Michel een groot voorstander is van spelen, omdat je er zoveel van leert. En in die opvatting staat hij niet alleen. Maar hoe doe je dat dan in je les?

'Bij jou doen we zo vaak spelletjes,'zegt mijn leerling Souhalia. 'Moeten we niet eens écht leren?' Souhalia is erg ambitieus en wil journaallezeres worden. Ik wenk haar en fluister op samenzweerderige toon: ’Kun je een geheimpje bewaren?’ 'Eh…misschien,' zegt ze. Ze gelooft gelukkig niet zomaar alles wat haar meester zegt! Een goeie eigenschap voor een journalist in de dop.

'Ik zal je iets verklappen. Ik heb stiekem heel veel lessen in die spelletjes verstopt,' zeg ik.
‘Op die manier leer je zonder dat je het doorhebt.’ 'Ja, ja, dat zal wel,' zegt Souhalia wantrouwend en trekt haar linker wenkbrauw op.

Ze gelooft er waarschijnlijk niks van als ik haar vertel dat vele deskundigen het bewijs daarvoor gevonden hebben.

1. Spelen zorgt voor betere cognitieve prestaties
Studenten die speelser zijn scoren hoger op cognitieve prestaties. Door spel ontwikkelt de frontaal-schors zich, dat deel van de hersenen is belangrijk voor plannen en aandacht, maar ook voor het aanpassen van gedrag. In spel zitten ook veel intellectuele componenten. Professor Erik Scherder: 'Er is een relatie is tussen geheugen, cognitieve functies en bewegen. Men denkt: liever een uurtje meer rekenen en uur gym minder. Maar door te bewegen ga je beter rekenen! Als je luier wordt, wordt je dus ook dommer!’

"De cognitieve processen die nodig zijn bij verbeeldingsrijk spelen
zijn veeleisender dan het stilzitten en kijken naar flitskaarten"
Casey Lew-Williams, Assistent Professor, Princeton

2. Spelen zorgt voor positieve emoties
Kinderen vinden spelen leuk, want bij spelen komen geluksstofjes vrij die je helpen te ontspannen, stress tegen gaat en je pijngrens verhoogt. Door te spelen ontwikkel je doorzettingsvermogen en leer je met angst en boosheid om te gaan.

3. Je leert socialer gedrag en aanpassingsvermogen
Via spel kunnen kinderen oplossingen zoeken voor conflicten en leren en oefenen hoe ze zich sociaal moeten gedragen. Kinderen die op jongere leeftijd niet kunnen spelen krijgen later grote problemen en vertonen onaangepast gedrag en agressief gedrag.

4. Door te spelen ontwikkel je je motoriek

5. Actief spelen vergroot de motivatie
Ieder kind op de wereld is gek op spelen en kan dat van nature. Door je lessen spelenderwijs aan te bieden leren ze dus met veel plezier. Door actief te spelen en te bewegen stimuleer je de frontale lob in de hersenen, het gebied dat belangrijk is voor initiatief en van motivatie.

6. Leren door te spelen houd je langer vol
Leerlingen die in de klas nog geen 5 minuten stil kunnen zitten, wiebelig zijn en veel aandacht vragen, houden het actieve leren door ervaren, spelen, ontdekken met gemak 1,5 uur vol.

Spelen is in de evolutie van de mens van net zo’n groot levensbelang als eten en voorplanting. Om ervoor te zorgen dat mensen voldoende spelen komt er een gelukshormoon vrij waardoor je het wilt blijven spelen.

Bekijk het zelf maar in de documentaire die geen leraar mag missen, Spelen is van levensbelang, en bekijk meteen ook even het online college van Professor Erik Scherder



Maar we kunnen toch niet de hele dag spelen?
Er staat zoveel op het programma!
Spelen is werken. Spelen is leren.
Je hoeft niet de hele dag te spelen, het gaat om de balans!

Hoe je dat aanpakt?
Bekijk een voorbeeldles op de website van Michel Linthorst.

Michel Linthorst werkte 20 jaar met zeer veel plezier in het onderwijs. Nu traint hij kinderen, leraren, intern begeleiders, directeuren, coaches en jeugdzorg medewerkers in binnen- en buitenland via 7LifeSkills.