hetkind zegt... (week 45): 'Willen we duurzaam verder, dan moeten we samen veranderen'

8 november 2011

De nieuwsbrief van hetkind opende in week 45 met een intro van de hand van Nickel van der Vorm. Hij refereert aan een artikel in de Groene Amsterdammer en een samenkomst rondom de Theorie U van Scharmer en concludeert: ''Deze strijd is niet te winnen in één geïsoleerde sector. Willen we duurzaam verder, dan moeten we samen veranderen: onderwijs, zorg, bedrijfsleven, leefmilieu." Zijn volledige bijdrage.

Op de cover van De Groene Amsterdammer van deze week staat een intrigerende foto van de scheve Toren van Pisa. Op het grasveld ervoor zie je drie toeristen, allemaal poserend voor hun eigen fotograaf. Twee van hen proberen de toren weer overeind te duwen. De derde geeft hem nog een extra zetje. Daarboven de betekenisvolle kop: “Is het Westen nog te redden?”

De kop hoort bij een dubbelinterview met de grote Europese filosofen Peter Sloterdijk en Slavoj Zizek. Beiden zijn het erover eens dat de wortels van onze huidige crisis liggen in het toekomstgerichte wereldbeeld dat ontstond in de zeventiende eeuw, ons vertrouwen in een wereld die telkens moderniseert tot iets beters. Tel daarbij op de opkomst van het krediet in de Renaissance, waarbij je elkaar kon gaan houden aan gemaakte afspraken. Echter, stellen beide filosofen: we zijn aanbeland in een tijdvak dat nóg meer schuld ons geen perspectief meer biedt op een duurzame toekomst. Wat wel?

Zizek ziet de mondiale kredietcrisis als een klassiek rouwproces en pleit voor een nieuw soort collectivisme. Sloterdijk, zelfbenoemd ‘optimist in opleiding’, start liever bij het individu en ziet hoe mensen aangezet kunnen worden tot excellentie om zo je mentale immuniteit te versterken in onzekere tijden. In een post-religieuze wereld beschouwt hij de crisis als “de enige instantie die over genoeg autoriteit beschikt om te zorgen dat wij ons leven veranderen.”

Ik zat de afgelopen week aan tafel met een groep relatief willekeurige mensen uit heel verschillende sectoren – van onderwijs tot economie, van zorg tot milieu. En die tafel zong van energie. Deze groep wil gaan aansluiten bij het voornemen van Otto Scharmer om ook in Europa Presencing Instituten te gaan opzetten. Binnen vijf minuten wisten we wat ons bond: de waarden zoals Tex Gunning ze formuleerde. We vonden elkaar op duurzaamheid en de wil om verantwoordelijkheid te nemen. Willen we duurzaam samen verder, dan moeten we welvaart en rendement gaan herdefiniëren. En, mijn belangrijkste inzicht: deze strijd is niet te winnen in één geïsoleerde sector. Onderwijs, zorg, bedrijfsleven, leefmilieu – ze moeten samen veranderen. U hoort nog van ons.