Heerschop en Van Herpen: 'De bloemen en het applaus gaan naar het publiek'

22 januari 2015

Op vrijdag 16 januari 2015 zit Natasja de Kroon in een bomvol Maitland-theater in Driebergen te luisteren naar Peter Heerschop en Marcel van Herpen. De mannen hebben de avond ingericht als een nieuwjaarsconference met als thema '2014 was een zesje'. De sleutelwoorden van de avond? Onder andere aandacht, relatie, selectie en afrekencultuur. Natasja kijkt terug op de highlights en ziet een rode draad: 'Onderwijs moet gaan over relatie. Over elkaar kennen en je laten kennen. Over de wens om erbij te horen. Over het creëren van een basis van liefde, waarbij niemand wordt buitengesloten.'

Peter trapt af met een monoloog uit de film Good Will Hunting (bekijk hier originele filmfragment hier) en mijn avond kan niet meer stuk. Meer dan eens was Robin Williams mijn inspiratiebron, zo ook in deze film. Je moet je laten kennen, dat is de boodschap uit de film en dat is de opdracht van het onderwijs.

Maar vreemd genoeg krijgen kinderen vaak, net als Will in de film, de boodschap dat ze zich niet moeten laten kennen. En wat is kennen? Is dat de hand bij de deur? Ja, wel als die hand het begin van kennis maken is, een welkom. Maar niet als er over het hoofd van het kind heen met de ouder wordt afgestemd.

Marcel en Peter wisselen humor af met een vlijmscherpe analyse van de pijnpunten in ons onderwijs. Hun ijkpunten zijn 'de woorden van 2014', zoals zij die geselecteerd hebben.

Aandacht

Peter vertelt over zijn eerste juf. Hij was zo bang voor haar dat hij niets durfde te zeggen. De enigen die hun mond open deden in de klas waren klasgenoten Huub en Roos. Huub om te zeggen dat hij het niet snapte en Roos om te laten horen dat ze het juist wel wist.

Tijdens het verlof van de juf kwam er een invaljuf. Peter dacht niet dat ze een echte juf was, want 'ze was altijd vrolijk'. Op een dag kwam ze naar hem toe om te zeggen dat ze zijn opstel zo goed vond. Ze vroeg hem of hij het hardop voor wilde lezen in de klas want ze dacht dat hij dat heel goed kon. En Peter, die nog nooit zijn mond open had gedaan, voelde zich gekend. Door een juf die zijn naam kende.

Selectie

Ons onderwijs draait volgens de mannen te veel om instrueren en selecteren. Marcel stelt dat de enige acceptabele selectie plaats vindt tijdens de bevruchting en dat we er ons daarna er ver van moeten houden.

Hetzelfde geldt eigenlijk voor de klassikale instructie. De ene helft snapt het niet en de andere al lang, dus per saldo heeft niemand er iets aan, concludeert Marcel. We doen het echter dag in dag uit omdat het in de methode staat. De instructie is niet van ons dus weten we niet wat we weg moeten laten.

We doen alles volgens vaste patronen en structuren en verliezen daarmee het kind uit het oog. De juf die in vaste patronen door de klas loopt mist het normale of hoogbegaafde kind dat haar maar een keer per week nodig heeft. Omdat ze net op dat moment een andere route loopt.

Afrekencultuur

Ons onderwijs maakt deel uit van een afrekencultuur, zo hebben Peter en Marcel geconstateerd. Kinderen worden afgerekend met kruisjes op het bord. En aan de andere kant wordt de juf afgerekend op haar urenstaatje. Kinderen worden getoetst in kamertjes waar ze nog niet eerder zijn geweest door meneren die ze nog niet kennen.

Een leerkracht vertelt dat ze twee klassen heeft, een in de klas en een op papier. De inspectie is volgens haar alleen geïnteresseerd in haar papieren klas terwijl zij honderden verhalen kan vertellen over haar échte klas. Verhalen die niet in een toets zijn te vatten.

Relatie

In elke anekdote komt steeds hetzelfde naar voren. Onderwijs moet gaan over relatie. Over elkaar kennen en je laten kennen. Over de wens om erbij te horen. Over het creëren van een basis van liefde, waarbij niemand wordt buitengesloten. En dit is iets waar geen methode voor is!

Het is de leerkracht die het doet. De leerkracht die ertoe doet! En dus gaan de bloemen en het applaus naar het publiek, de leerkrachten.

Natasja de Kroon studeerde in 1995 af als orthopedagoog. In haar huidige werk als Happy Coach en Geluksvogel combineert Natasja haar liefde voor kinderen met haar passie voor onderwijs.