Geloof in veerkracht: Nick ontstijgt zijn beperkingen

12 december 2016

Kinderen komen soms moeilijk af van hun etiket van beperkingen. Dat kan hun hele schoolloopbaan, ontwikkelmogelijkheden en verdere leven kleuren en beïnvloeden. Nick (16) en de mensen die geloofden in zijn veerkracht, bewijzen dat het ook anders kan. Nick groeide over zijn beperkingen heen en is nu een heel gewone jongen. Astrid Ottenheym vertelt zijn verhaal en de indruk die Nick en de mensen om hem heen op haar maakten.

In een werkgroep vertelde Ron Koppies van psychologisch adviesbureau kop-zorg uit Alkmaar mij een verhaal dat me diep raakte. Het bevestigde een belangrijke boodschap: de manier waarop professionals kijken naar kinderen, heeft een enórme impact op hun toekomst.

Negen jaar oud en gedragsproblemen
Ron begon Nick te begeleiden toen hij negen jaar was. Nick zat op een speciale school en zijn ouders liepen tegen moeilijk gedrag aan. De jongen wilde zich het liefst isoleren en was slecht te activeren. Zo kwam hij bij Ron. Langzaamaan boekte Nick vooruitgang. Vooral in de sport ontwikkelde hij zich sterk: hij zwom, voetbalde en had daar veel plezier in. In groep 8 van het speciaal onderwijs ging het zo goed met Nick, dat hij de begeleiding van Ron niet meer nodig had.

Een reguliere school? Onmogelijk!
Na groep 8 in het speciaal onderwijs wilde Nick heel graag naar het reguliere voortgezet onderwijs. Maar de speciale school zag dat anders en vond het beter voor Nick dat hij naar het speciaal voortgezet onderwijs ging. ‘We kunnen beter kiezen voor veiligheid’, zeiden ze daar. ‘Hier zit hij maar met 10 anderen in een groep; in een klas met 30 leerlingen gaat het hem niet lukken.’

Ron en de ouders van Nick gingen niet mee in het advies. Ron had veel vertrouwen in Nick, had hem zijn ontwikkelkracht laten ervaren, en geloofde dat hij zou slagen in het reguliere onderwijs. Nick vond het fijn dat er mensen waren die zijn mogelijkheden zagen. Dat gaf hem veel zelfvertrouwen en hij wilde zich graag bewijzen.

Ze gingen op zoek naar een school en gelukkig vonden ze die ook. Nick startte op de mavo, ging naar 2 havo, 3 havo, en vervolgens zelfs naar 4 vwo. Het gaat heel goed met hem. ‘Ik kan er zelf soms niet bij, dat het zó goed gaat’, zegt hij nu.

Opbloeien na de basisschool
Ron vertelde mij dat hij zo wel dertig verhalen heeft. Over kinderen die zijn opgebloeid tot jongeren met een succesvolle schoolloopbaan, sociale vaardigheden, vrienden en hobby’s. Kinderen die op de basisschool nog ondersteuning nodig hadden, doen het een paar jaar later prima zonder. Nick wil bijvoorbeeld gaan studeren aan de universiteit. ‘Ik voel me niet meer speciaal’, zegt hij. ‘Ik voel me normaal. Ik zie het zelf echt zo dat ik eroverheen ben gegroeid.’

Er zijn meer kinderen zoals Nick die over hun problemen heen groeien. Mits zij goede ondersteuning krijgen van hun ouders, het onderwijs en de zorg. Dan leren ze omgaan met hun problemen door andere aanpakken toe te passen. Of ze leren problemen te overwinnen door deze om te buigen. Dit gaat in stapjes met vallen en opstaan. Zo’n proces vraagt oefenen en lef; niet altijd een gemakkelijke weg. Maar wel mogelijk, als ouders en professionals geloven in de veerkracht van het kind.

Hoop op een kansrijke toekomst
Het vertrouwen dat Nick kreeg en een school die daarin meeging, had hij nodig om de overstap van speciaal naar regulier te maken. Deze beslissingen hadden grote impact op het leven voor Nick. Gelukkig kreeg hij de kans om zijn mogelijkheden te benutten. Wat als hij die niet had gekregen?

Een open houding voor de veerkracht van kinderen en een ambitieus perspectief geeft hoop. Voor het kind, voor de leerkrachten en voor de ouders. Het is van belang dat we blijven openstaan en samen met kind en ouders de ontwikkeling telkens opnieuw richting geven vanuit het gewenste toekomstperspectief. Dan is er misschien méér mogelijk – hoe moeilijk dat soms ook lijkt – en geven wij ieder kind de kans die het verdient, zonder levenslang etiket van beperkingen.

Astrid Ottenheym is algemeen directeur Passend primair onderwijs Noord-Kennemerland