Er voltrekt zich een stille revolutie in scholen

31 januari 2012

Jan Fasen ontwaart een stille revolutie in het onderwijs. Het is te zien op allerlei fora, sociale media, symposia en websites . Het cynisme dat inmiddels zo kenmerkend is voor het onderwijs aan de buitenkant, zal van binnenuit weggevreten worden. Gewoon volhouden en doorgaan dus, zo luidt zijn advies. Lees zijn blog.

Het onderwijs deugt niet. Leraren presteren onder de maat. De onderwijskwaliteit holt achteruit. Leraren zijn niet geïnteresseerd in de onderwijsinhoud. Leraren zijn alleen geïnteresseerd in hun salaris en vakantiedagen. De dalende onderwijskwaliteit kost ons land miljoenen per jaar. De investeringen die de afgelopen jaren in het onderwijs zijn gedaan hebben niet tot betere kwaliteit geleid. Nederland is gedaald op de PISA-ranking van de OESO. Kamerleden beledigen leraren via allerlei media. Een bestuurslid van de vakbond beledigt de minister van onderwijs.
Zomaar wat citaten en gebeurtenissen die ik in allerlei media tegenkom. Niet alleen recent. Al heel wat jaren. Al lijkt het wel dat dit zure cynisme het laatste jaar steeds bijtender en feller ons onderwijs beklad.

Heeft iemand wel eens stilgestaan bij het effect dat dergelijke kwalificaties heeft op het imago van de leerlingen die dagelijks onze scholen bezoeken? Je zal op een gegeven moment maar moeten opbiechten dat je je hele jeugd in zo'n ondermaats systeem bent opgevoed. Bepaald geen pré voor je curriculum vitae.

De gepresenteerde onderwijskwaliteit doet geen recht aan de echte kwaliteit op vele scholen. Maar het lukt ons niet die echte kwaliteit in heldere taal uit te drukken. En dan blijven cijfers de enige taal die de mate van vertrouwen kan aantonen in Nederland.

Scholen timmeren ambitieus aan de weg om leerlingen het allerbeste en modernste onderwijs te bieden als voorbereiding op een leven in de 21e eeuw. Die eeuw vraagt meer en vooral andere vaardigheden van leerlingen dan de 19e eeuwse testen-en-toetsen-propaganda ons wil doen geloven. Scholen boksen dagelijks op tegen een publieke opinie die kwaliteit verwart met nostalgische onwetendheid.

Het is als met het noodlot van een autofabrikant die vooruitstrevend nieuwe auto's maakt voor een schoner milieu, meer rijplezier en grotere mobiliteit, maar ze niet aan de man krijgt omdat de algemene opinie hem verwijt dat de handchoke ontbreekt, de skai leren bekleding is vervangen en de vijfde versnelling niet meer dan een hebbeding is voor opscheppers.

Maar er is een stille revolutie gaande in de scholen. Jos van der Waals introduceerde dit begrip in zijn Openbare Les als lector vmbo aan de Hogeschool van Amsterdam. Hiermee slaat hij de spijker op z'n kop. Scholen zijn rijk aan verstandige en moderne leraren en schoolleiders die hun blik op de toekomst hebben gericht. Ze staan in nauw contact met hun omgeving en weten de taal van hun leerlingen goed te verstaan. Het zijn bronnen van inspiratie die hen helpen om het leren telkens weer te vernieuwen en te verbeteren. Om de verbinding met leerlingen te verdiepen. Om van onderwijs leren te maken. Het is te zien in scholen, in de ogen van leerlingen, maar niet te vangen in cijfers op kwaliteitskaarten. En dan telt het helaas niet.

Het is ook te zien op allerlei fora, sociale media, symposia en websites als 'Lente in het onderwijs' en 'Leraren met Lef'. Die stille revolutie is onomkeerbaar. Die gaat door, wordt heftiger, breidt zich uit. Het cynisme dat inmiddels zo kenmerkend is voor het onderwijs aan de buitenkant, zal van binnenuit weggevreten worden. Opdat iedereen het ooit zal zien. Gewoon volhouden en doorgaan. Want het is zoals een Chinees spreekwoord zegt: ‘Als je maar lang genoeg blaast, zal zelfs het stugste gras een keer gaan liggen’.

Jan Fasen is voorzitter van de centrale directie van het Connect College.  En publiceert regelmatig op zijn eigen blog.