Een uitnodiging aan Sander Dekker: 'Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet'

29 juni 2015

'Ik zie mijzelf als een bestuurder die elke keer zichzelf moet herontdekken. Die ervaart dat echte professionalisering, geheel uitgaan van de behoeften van het kind, lastig is. Die moet leren omgaan met onvoorspelbaarheid, terwijl workflows, indicatoren en rapportages natuurlijk veel veiliger voelden.' Adrie Groot, bestuurder bij de Stichting Flore, ziet het einde van het schooljaar in zicht komen en kijkt terug op de onderwijsontwikkelingen die hij waarnam het afgelopen jaar. Dit is een uitnodiging aan staatssecretaris van Onderwijs Sander Dekker voor een tochtje langs bezielde mensen en harde werkers.



- Ik zie leerkrachten die met veel passie en energie het klaslokaal weer hebben veroverd op het CITO. Die vanuit verbinding met kinderen en ouders samen kijken naar de ontwikkeling van kinderen. Die op basis van gesprekken, 1-op-1 activiteiten, observaties en, jawel, soms toetsen, een rijk leerklimaat organiseren en zo de volgende stap van het kind faciliteren.

- Ik zie kinderen en ouders die afhaken. Geen gebruik maken van de mogelijkheden van kinderopvang, peuterspeelzaal en onderwijs. Die murw geslagen zijn vanuit de privé-situatie, werkloosheid, geldproblemen of vanwege gebrek aan ontwikkeling in sociale vaardigheden. Die wel willen, maar het zicht op wat kan compleet kwijt zijn.

- Ik zie de vertaling van professionalisering in opleidingen, cursussen, boeken en registers. Terwijl de leerkracht nog bezig is om te anticiperen op de veranderingen in klas, school en samenleving en geen gelegenheid krijgt om te ontdekken welke competenties nodig zijn om de ontwikkeling bij kinderen in de klas goed te ondersteunen. De leerkracht die geen gelegenheid krijgt om nieuwe talenten te ontdekken en te versterken, maar zich ' gedwongen’ voelt om mee te doen in de rat race van toetsen en punten voor registratie.

- Ik zie scholen die afhaken. Waar hele teams met passie en betrokkenheid bergen werk verzetten, maar waar jaren van krimp, jaar op jaar, fusie, afscheid moeten nemen van fijne collega’s, onduidelijkheid over de eigen toekomst en toekomst van de school, hun tol eisen. De verschillen tussen scholen worden groter.

- Ik zie besturen in Samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs, vanuit gedwongen samenwerking, het beste ervan proberen te maken. Maar waar zeer veel energie verdwijnt in randzaken als structuur, bureaucratie, stapeling van beleid en toezicht, en waar het kind niet of beperkt op de agenda staat.

- Ik zie de toenemende rol en macht van Toetsfabrieken, Methode-goeroes en Advies-zzpers. Met het reclamebudget van al deze instanties kan je alleen al 100 scholen in de lucht houden. Onderwijs lijkt te veranderen in een industrie, een supermarkt waarin je lekker kan shoppen. Waar de verpakking kwaliteit suggereert. Bij de kassa afrekenen en je zit de komende weken weer gebeiteld. Echter geen enkele garantie natuurlijk dat er iets eetbaars op tafel komt. De kok maakt het verschil.

- Ik zie de Inspectie van het Onderwijs, enorm betrokken bij het verbeteren van onderwijskwaliteit op scholen en in de klassen. Maar ook het tijd- en geldverslindende toezichtsritueel, de dans op de vierkante millimeter, de soms wanhopige pogingen om meer ruimte te krijgen voor gedifferentieerd toezicht.

- Ik zie veel schoolbestuurders die zich dagelijks een slag in de rondte werken, voor het onderwijs, voor kinderen en personeel. Die in deze tijden van krimp, het sluiten van scholen, mondige ouders, de enorme druk vanuit het moeten realiseren van passend onderwijs, en de voortdurende druk vanuit overheid en politiek op 'nog meer en nog beter' toch zorgen dat kwaliteitsverbetering zichtbaar is. Die er voor zorgen dat Nederland met de kwaliteit van het onderwijs, al jaren zeer hoog scoort op de ranglijsten die zicht geven op brede onderwijskwaliteit.

- Ik zie mijzelf, als bestuurder, die elke keer zichzelf moet herontdekken. Die ervaart dat echte professionalisering, geheel uitgaan van de behoeften van het kind, lastig is. Die moet leren omgaan met onvoorspelbaarheid, terwijl workflows, indicatoren en rapportages natuurlijk veel veiliger voelden. Die moet leren om vooral tijd te stoppen in 'weten' en niet in meten. Weten door veel op scholen te kijken, in gesprek te gaan met kinderen, leerkrachten en ouders en vooral te focussen en vanuit een constructieve dialoog helder te krijgen wat nodig is.

- Ik zie een staatssecretaris, Sander Dekker, die met ongetwijfeld hart voor kinderen en het onderwijs, zich in duizend bochten wringt. Die teveel bordjes in de lucht moet houden en teveel heren (en dames) moet dienen. Die daardoor, naar alle waarschijnlijkheid, misschien niet echt ziet wat er in het onderwijs gebeurt. Die op de Dag van het Onderwijsbestuur in Utrecht ook aangeeft het ongenoegen in het onderwijs niet te zien.

Daarom nodig ik je, Sander, uit om samen met mij te gaan kijken. Te kijken naar welke prachtige activiteiten, ten dienste van het kind, we zien op scholen en wat er nodig is van mij als bestuurder en van jou als politicus om dat te ondersteunen. Niet alleen voor vandaag en morgen maar zeker ook richting 2032. Ik kom je graag regelmatig volgend jaar met de auto ophalen (fietsen lijkt me geen goed idee) en dan gaan we op pad om het onderwijs echt te bekijken. We gaan op zoek naar de "Hollandse School", onderwijs waar we trots op kunnen zijn.

Voor nu wens ik je een welverdiende fijne vakantie toe.
En uiteraard wens ik alle fantastische, harde werkers in het onderwijs, die ik gezien en niet gezien heb, een fijne vakantie, een wat langer moment van rust en bezinning, je werk even achter je laten en genieten van andere prachtige dingen om je heen.

Adrie Groot is voorzitter College van Bestuur van de Stichting Flore.