Een rekenprobleem en een gesprekje: 'Kinderen weten heel goed zelf wat zij nodig hebben'

27 november 2014

Het duurde even. Maar eindelijk vond Mascha Groenman - leerkracht op een basisschool in Bergen - de gelegenheid en de tijd om zichzelf via een studie verder te ontwikkelen. Het werd de master SEN-studie , waarin ze direct in de eerste modile een opdracht kreeg. Zet eerst je overtuigingen op papier en ga vervolgens in gesprek met je leerlingen. Mascha kiest J. uit, een jongen uit groep 3. En doet ontdekkingen: 'Kinderen weten heel goed zelf wat zij nodig hebben. Luisteren is vaak al genoeg. Echt luisteren.'

Al heel lang had ik een stiekeme wens. Die wens had te maken met zelfontplooiing, ontwikkeling, theoretische verdieping, nadenken en studeren. Eerst waren er allerlei praktische bezwaren: de kinderen zijn nog te klein, ze hebben me nodig en ik kan niet nog een dag(deel) van huis. En de kosten vormden ook een obstakel, samen met de factor tijd. Want tijd is helaas geen rekbaar begrip. Maar nu zijn de kinderen groot genoeg. Ze hebben me nog heel hard nodig, maar niet altijd in de vorm van fysieke aanwezigheid. En gebruikmakend van de lerarenbeurs, kost het me minder geld dan wanneer ik het geheel zelf moet bekostigen.

Omdat niets me meer in de weg stond, ben ik begonnen aan een master SEN studie: talentontwikkeling en excelleren. De eerste module ging over dialogen rond onderwijsbehoeften. Ik moest mijn overtuigingen op papier zetten en in gesprek gaan met leerlingen. Gelukkig doe ik dat laatste graag en vaak - dat eerste ook trouwens. Ik had heus al eerder groep 3 gehad, maar al zo lang geleden dat me er niet zoveel van bij gebleven was. Ik kon me nog herinneren dat ik het wat saai vond. Voor mij nieuw dus en voor de kinderen ook. Een avontuur om samen in te gaan.

In eerste instantie moest ik erg aan de leeftijd wennen. Ik had namelijk gewoon te maken met kleuters. Gelukkig ging dat vrij snel en makkelijk en kon ik mijn aanspreektoon en grapjes beter op de leeftijd aanpassen. Voor mijn gesprek koos ik J. Hij ging wat zorgelijk het gesprek met mij aan.

'Ik kan gewoon niet zo goed rekenen,' vertrouwde hij me toe. Zijn blik wat droevig, gericht naar het bord. 'Dat andere boekje, veilig leren lezen, kan ik wel en dat krijg ik ook sneller af. Daarin kan ik zien wat ik moet doen. Bij rekenen niet.'
Mij ging een lichtje branden. Ik ging met J. na of ik begreep wat hij bedoelde: bij Veilig leren lezen staan de opdrachten bovenaan de pagina in pictogrammen weergegeven, zodat de opdrachten begrijpelijk zijn voor beginnende lezers. Ik vertel wel altijd wat ze moeten doen, maar alles onthouden valt voor deze leeftijdsgroep niet mee. Voor het begrijpen van de rekenopdrachten moet je kunnen lezen. Anders weet je niet wat je moet doen.

Het is een prachtige ontdekking. Als ik niet met J. in gesprek was gegaan, had ik dat niet geweten.
En wat een gemiste kans van de uitgeverij: het is toch de bedoeling dat wij zelfstandige, kritische kinderen opleiden? Dan is een eerste stap wellicht de materialen zo vorm geven dat kinderen er zelfstandig mee uit de voeten kunnen.

Ik heb J. bedankt voor het gesprek.
Kinderen weten heel goed zelf wat zij nodig hebben. Luisteren is vaak al genoeg. Echt luisteren.

Mascha Groenman is leerkracht op een basisschool in Bergen en moeder van twee kinderen, waarvan de oudste PDD-nos en dyslexie heeft en de jongste hoog/meer begaafd is. Dit is haar eigen blog