Een kind met watervrees: 'Al die tijd reikte hij mij de oplossing op een presenteerblaadje aan'

16 september 2015

'Ik vind het wel leuk, maar ik vind het ook eng.' Docente Lianne de Ree had er zo'n zin in om met haar zoon van vijf lekker te gaan zwemmen op de camping in Frankrijk. Maar hoe ze hem ook probeerde te overtuigen en helpen, hij wilde het niet. Als ze tijdens een wandeling door de Franse Alpen haar zoon iets persoonlijks vertelt, komt ook haar zoon los. De oplossing op een presenteerblaadje.

Bibberend staat zoonlief aan de kant van het zwembad. Met een angstige en tegelijkertijd verlangende blik kijkt ‘ie naar de spelende kindjes in het water. Hij wil graag meedoen, spelen met z’n zus in het water, overgooien met de bal samen met z’n neefjes. Hij wil zo graag, maar hij durft niet. Zoonlief heeft watervrees.

Hij is nu ruim vijf jaar en vanaf z’n babytijd is hij al geen fan. Dochterlief ging kraaiend van plezier in bad, zoonlief vond als baby dat gespetter maar niets. Als dreumes zat hij als een angstig aapje verstijfd in mijn armen wantrouwend om zich heen te kijken in het water, als peuter moest ik praten als Brugman om hem zo ver te krijgen om samen het zwembad in te gaan en als vijfjarige kleuter is het klaar. Ondanks tropische temperaturen waarbij water de ultieme verkoeling lijkt te zijn trekt hij tijdens de zomervakantie in Frankrijk de grens. Hij wil niet meer zwemmen.

De eerste week van de vakantie lukt het soms nog. Ik en andere volwassenen praten op hem in en af en toe - na lang overtuigen en geruststellen- laat hij zich vermurwen en gaat hij eventjes het water in. Nog steeds zichzelf vastklemmend in mijn armen en met weinig plezier. De tweede week van de vakantie is ook dat voorbij. De angst heeft het gewonnen van het verlangen en hij wil niet meer mee naar het zwembadje op de camping of naar dat mooie Franse meertje. Hij gaat liever schommelen in de speeltuin.

Zoonlief is vooral bang in water dat wat dieper is. Bandjes, zwemvestjes met drijfvermogen, het mag allemaal niet baten. Zodra het water voorbij z’n knieën komt wil hij eruit.
Ik heb geen geduld. Bagatelliseer onbewust z’n angst. Kom er nu in, het water is zo lekker, ik hou je vast, toe nou, kom nou.
Hoe meer ik push, hoe minder hij wil.

In diezelfde vakantie zijn we aan het wandelen in de Franse Alpen. Ik kijk bewonderend naar zoonlief die er lustig op los klautert en zich met zijn korte beentjes moeiteloos op de lastige bergweggetjes begeeft. Terwijl we samen een steile berg aflopen zeg ik tegen hem dat ik het zo knap vind dat hij zo goed kan wandelen in de bergen. Ik vertel hem dat ik altijd erg hoogtevrees heb gehad en pas sinds een paar jaar in de bergen durf te wandelen. Zoonlief kijkt me vol ongeloof aan: ‘Waar was je dan bang voor?’

Ik antwoord hem dat ik bang was dat ik zou struikelen en naar beneden zou vallen. Maar dat ik het wel heel leuk vond om in de bergen te zijn dus dat ik het uiteindelijk maar gewoon ben gaan doen. Het blijft even stil en dan zegt ‘ie met een ernstig gezichtje: ‘Net als wat ik heb met zwemmen dus. Ik vind het wel leuk, maar ik vind het ook eng.’ Vervolgens: ‘Ging jij toen je nog bang was meteen op een hoge berg wandelen, mama?’

Zoonlief liet me met dat ene zinnetje zien wat ik al die tijd verkeerd had gedaan. In plaats van dat ik zijn angst probeerde te begrijpen en z’n grens respecteerde bleef ik pushen om toch maar elke keer wat verder te gaan. Hij geeft dondersgoed aan wat hij wel en niet wil (wel in het pierenbadje, niet in het diepe, ook niet met bandjes. Wel in een ondiep, kabbelend beekje spelen, niet in een meertje zwemmen) maar ik bleef - met goede bedoelingen- hem aanmoedigen om een stap te nemen waar hij nog niet aan toe was. In plaats van met hem mee te gaan, dwong ik hem om mij te volgen.

Ik heb me zo vaak afgevraagd hoe ik met de watervrees van m’n zoon om moest gaan en al die tijd reikte hij mij de oplossing op een presenteerblaadje aan. Aan mij de schone taak om te luisteren en te vertrouwen. Mijn kinderen opvoeden is eigenlijk net als die berg beklimmen. Stapje voor stapje, rustig aan, met vertrouwen omhoog. Zoonlief en dochterlief laten zelf wel zien via welk pad en in welk tempo ze willen gaan.
Ik hoef alleen maar te volgen.

Lianne de Ree is docente Engels op het Connect College in Echt.