‘Een constatering van iemand buiten het onderwijs die zo scherp is, is mooi en schrijnend tegelijk’

19 januari 2016

Soms zien juist mensen van buiten het onderwijs heel scherp wat de problemen zijn die er spelen. Dat ondervond Mascha Groenman, zelf leerkracht, in elk geval met haar beste vriendin van de Havo. Nooit in het onderwijs gewerkt, zelf ook geen kinderen, en toch gaf ze een haarscherpe analyse van wat ze om zich heen ziet gebeuren met pubers. 'Zij stelde de vraag die ik dacht: "Wat is er mis met ons onderwijs dat dit kan gebeuren?"'

Al vanaf de Havo heb ik een hele lieve vriendin. We kennen elkaar dus al heel erg lang en hoewel we elkaar niet vaak zien, is het altijd erg fijn om af te spreken en bij te kletsen. We pakken de draad gewoon weer op. Onze levens hebben na de Havo een andere wending genomen. Ik ging naar de Pabo en daarna voor de klas, kreeg samen met mijn man twee kinderen en het leven draaide om hen. Zij studeerde, maakte carrière en koos ervoor om samen met haar partner zich te richten op andere zaken in het leven. Kinderen zijn er niet gekomen. Vandaag was ze hier. We hebben de hele middag en avond gesproken en de tijd leek bijna te kort. Het was zo gezellig!

Zij vertelde over haar vriendengroep: de meesten hebben kinderen in de puberleeftijd of iets ouder. Haar verbijsterende conclusie van de informatie die zij kreeg door deze kinderen regelmatig te zien en verhalen over ze te horen is dat alle meisjes het goed tot zeer goed doen op school, zonder uitzondering. En dat alle jongens, allemaal, moeilijk gedrag vertoonden, problemen hadden of hebben op school en met autoriteiten, vaak al in aanraking zijn geweest met justitie en dat een aantal zonder diploma van school dreigt te gaan. Na deze conclusie keken we elkaar zwijgend aan. Zij stelde de vraag die ik dacht: ‘Wat is er mis met ons onderwijs dat dit kan gebeuren?’

De constatering van iemand buiten het onderwijs die zo scherp is, is mooi en schrijnend tegelijk: het valt op! Ik probeerde mijn visie aan haar uit te leggen en vertelde haar over eigenaarschap, relatie, competentie en autonomie, over het geven van verantwoordelijkheid en de nadruk leggen op proces in plaats van op het resultaat (het aanpassen van de meisjes en het schoppen van de jongens).

We praatten nog wat verder, over onze eigen Havo-tijd en de ontdekking die zij deed toen ze tijdens een proefwerk Frans de antwoorden letterlijk reproduceerde en een 10 haalde, terwijl ze niet eens zelf had nagedacht. Samen constateerden we dat het onderwijs is achtergebleven: mijn kinderen op het VMBO en het VWO moeten nog steeds oplepelen wat de leerkracht wil horen, zelf nadenken wordt helemaal niet zo gewaardeerd. We bespraken welke leerkrachten ons nog bijgebleven zijn van vroeger. Dat zijn diegenen die ons zagen en behandelden als kind in plaats van als leerling, die ons serieus namen en met wie we in gesprek konden gaan.

Tijd voor verandering!

Mascha Groenman is leerkracht op een basisschool in Bergen en moeder van twee kinderen, waarvan de oudste PDD-NOS en dyslexie heeft en de jongste hoog-/meerbegaafd is. Dit is haar eigen blog.