'De woorden rolden uit haar mond: van straattaal tot wijze woorden'

23 december 2015

'En, ze liep over zeker?' Zo kwam een leerkracht het kantoor van schoolleider Karin Donkers binnen om te informeren naar de leerling zij naar Donkers kantoor had gestuurd. Gelukkig weten leerlingen of leraren haar kantoor vaak te vinden voor een gesprek of rustmoment. En de schoolleider is daar dankbaar voor, want zij weet: in iedere klas zitten kinderen die nét dat beetje extra aandacht nodig hebben. En hoewel leerkrachten daar graag gehoor aan willen geven, is hier vaak geen ruimte voor. Haar blog over dat 'extra paar handen' in en om de klas.

Zo’n uur geleden was Jelka naar mij toe gekomen met het verzoek of ze bij mij mocht werken. Even daarvoor had ik Miek, haar leerkracht, gesproken en ze vertelde me dat Jelka haar aandacht niet bij haar werk kon houden. Wat ze ook geprobeerd had, het meisje dwaalde steeds af met haar gedachten en keek wat glazig om haar heen. Als ze daar op aangesproken werd of gesommeerd werd door te werken, reageerde ze boos en soms ronduit brutaal.

Ze waren natuurlijk even samen gaan zitten en hadden met elkaar besproken hoe dit kwam. Het was alsof het meisje ‘overliep’. De woorden ‘rolden’ uit haar mond. Soms rustig, dan weer heel emotioneel of boos. Straattaal werd afgewisseld met hele ‘wijze’ woorden. Dat was overigens niet zo gek als je bedacht wat er de afgelopen maanden allemaal gebeurd was in het gezin waar dit 10-jarige meisje opgroeide. Een vechtscheiding, een uithuisplaatsing, agressie, wanhoop en verdriet. Ze was de jongste van de vier kinderen en moest een ‘weggetje’ zien te vinden in deze uiterst gespannen en soms zeer agressieve thuissituatie.

Neus op de feiten

En inderdaad: Jelka ‘liep over’ en het was duidelijk dat een gesprekje van tien minuten niet voldoende was. Gelukkig wist ze in samenspraak met haar leerkracht de weg naar ons te vinden. Samen met mijn adjunct directeur fungeerden we met name voor de bovenbouwleerlingen vaak als gesprekspartner, mediator bij conflicten of meidenverdriet. Tegelijkertijd  werden we samen met de leerkrachten ook met onze neus op de feiten gedrukt. Wat hadden we veel leerlingen met een onstabiele thuissituatie en wat waren deze gesprekken met leerlingen belangrijk!

Want naast Jelte zat er in diezelfde klas ook nog Robbie, een jongen die niet bij zijn biologische moeder woonde, Simon met ADHD en het af en toe nodig had om even helemaal alleen te zijn, Mieke die het ingewikkeld vond om sociale contacten aan te gaan, Kelvin met faalangst en dyscalculie en dus veel begeleiding nodig had, Danny de zoon van een oorlogsveteraan en Sara een minder begaafd meisje dat aan eigen opdrachten werkte, maar eigenlijk gewoon lekker ‘dingen’ moest doen. Een geweldige groep leerlingen die doordat ze al jaren bij elkaar in de klas zaten een grote betrokkenheid en loyaliteit hadden naar elkaar. Maar dezelfde groep had dagelijks maar één leerkracht en af en toe was er dan die wanhoop.

'Karin, ik kom aan onderwijs geven niet meer toe.'

'Er gaat zoveel tijd op aan gesprekken en aan mijn luisterend oor.'

'Ik weet soms niet meer hoe ik het moet doen.'

Factor tijd

We dachten samen even terug aan de momenten dat we tegen elkaar hadden gezegd dat we moesten oppassen dat we geen psychologen waren en dat we de thuissituaties niet konden veranderen. Maar de hoofden van deze kinderen zaten zo vol van met alles wat ze meemaakten en waar ze tegenop liepen, dat konden we toch niet negeren? Deze kinderen waren soms zo moeilijk te motiveren, konden zich zo slecht concentreren en hadden vaak zo’n slecht zelfbeeld. Dus moest je er wel aandacht aan besteden. En liep je dagelijks tegen de factor tijd op. Geen tijd voor lange gesprekken, keuzes moeten moeten maken en de afweging waar wel en waar geen aandacht aan te besteden. Het gevoel altijd wel iemand te kort te doen.

Lees verder.

Karin Donkers blogt regelmatig over haar onderwijspraktijk op haar eigen blog . Ze was schoolleider op de Cocon in Alkmaar, een school voor ontwikkelingsgericht onderwijs (OGO) en sinds augustus 2015 projectleider en trainer bij CSS Breda.