De Week van Respect: We zeggen het zo vaak, maar wat betekent het?

11 november 2016

Deze week is het de Week van Respect met als thema #jijmaakthetverschil. Leraar van het jaar PO Daisy Mertens staat met haar klas stil bij het begrip en de invulling die zij eraan willen geven. 

'Mijn vrienden hebben nog nooit iets gezegd over dat ik een bril draag. Ze hebben daar geen problemen mee en ik dus ook niet. Zo zie ik respect.' (Youssuf, 11 jaar).  

Respect. We zeggen het zo vaak, alleen wat betekent het voor jou?

Ik besloot terug te gaan naar de betekenis van een - toch wel - abstract woord, wat we regelmatig in de groep bespreken.

Ik kwam terecht bij twee totaal verschillende betekenissen:

1. Eerbied, ontzag die men heeft voor (of ontvangt van) iemand vanwege zijn kwaliteiten, prestaties of vaardigheden (Wikipedia)


2. Gevoel of uiting waarmee je laat merken dat je iemand aanvaardt als een waardig en waardevol mens; bewondering (o.a. woorden.org)

Deze laatste omschrijving raakt me, omdat dit voor mij alles omvattend is voor het woord dat ons elke keer weer bezighoudt: RESPECT.

Iemand het gevoel kunnen geven dat hij of zij iets waard is, je kostbaar en van betekenis bent in deze wereld.

Als ik de kinderen vraag wat zij onder respect verstaan zeggen ze onder andere:

• aardig zijn voor elkaar


• niemand uitsluiten


• geen fysiek geweld gebruiken


• complimentjes geven.

Ze zijn zich op jonge leeftijd al bewust van hoe het begrip voor hen is ingekleurd en het raakt steeds de kern: zorgen dat iedereen erbij hoort!

'Ik vind respect dat als ik verdrietig ben of me eenzaam voel anderen mij vrolijk proberen te maken of grappig doen. Dan leven ze met mij mee.' (Yara, 10 jaar)

'Kleine kinderen mogen anderen niet slaan, want als ze later groot zijn zouden ze zelf ook geslagen kunnen worden en dan zien anderen dat. Dan geef je het slechte voorbeeld.' (Moh, 10 jaar)

'Mijn moeder zegt altijd: "Je kunt beter vrienden zijn dan vijanden". Daar denk ik aan.’ (Tom, 10 jaar). 

De norm

Respect zou niet alleen een abstract begrip moeten zijn maar iets wat we zelf ervaren, voelen en doorleven. Daarvoor moeten we samen op zoek gaan naar de norm, pas dan krijgt de abstractie een betekenis.

Wat vinden wij als groep wat goed met elkaar omgaan is? Hoe ziet dat eruit? Hoe communiceren we? Wat doen we als het anders is? Wat doe ik dan, wat doe jij?

Kinderen hebben nodig dat we dit gesprek met elkaar aangaan, als groep. In dialoog met elkaar, in verbondenheid met elkaar.

En dan kan het toch zijn dat er de week erna iemand in de pauze wordt geduwd. Dan gaan we opnieuw met elkaar in gesprek. 'Wat was onze norm?' 'Wat vinden wij daarvan?' 'Hoe kunnen we de ander daarbij helpen?'

Samen zetten we telkens die norm neer. Op school in het 'klein' als groep, maar met zoveel betekenis voor de ontwikkeling van evenwichtige kinderen, mensen en burgers.

Zodat onze kinderen later tegen hun man, vrouw of leidinggevende kunnen zeggen: Hoe willen we met elkaar omgaan? Hoe kan ik er voor jou zijn?

Laten we…

Laten we even stilstaan bij hoe we -ieder moment van de dag- een verschil kunnen maken in het leven van de ander!

Laten we kinderen het gevoel geven dat ze gewaardeerd worden, elkaar gaan waarderen en zij het verschil kunnen maken in iemand anders’ leven

Laten we kinderen leren inzien dat iedereen anders is, maar we allemaal oké zijn

Laten we elkaar gaan waarderen; niet vanwege kwaliteiten, prestaties of vaardigheden

Laten we elkaar gaan waarderen; niet omdat het moet vanuit eerbied of ontzag

Laten we elkaar gaan waarderen; niet omdat we dezelfde cultuur of huidskleur hebben

Laten we elkaar gaan waarderen; gewoon… omdat we allemaal zijn zoals we zijn.

De Week van Respect

Deze week is het de ‘Week van Respect’. Mooi om te zien hoeveel mensen eraan meewerken en welke initiatieven er worden genomen. De saamhorigheid, organisaties die handen ineenslaan en Tweede Kamerleden die gastlessen geven om onze kinderen in dialoog met elkaar te laten gaan.

Ik hou mezelf ook vandaag weer even een spiegel voor: ‘Hoe heb ik vandaag de ander zich waardevol laten voelen?’

Daisy Mertens is Leraar van het Jaar in het PO en werkt op basisschool de Vuurvogel in Helmond.