'De goede, oprechte aanraking is niet beladen, de goede aanraking verbindt'

7 april 2015

'De goede aanraking maakt dat wij geen eilanden zijn in de zee van ruimte,' zegt Vincent Bijlo. 'Maar zo’n zee was mijn kleuterklas.' Bijlo - blind geboren en tegenwoordig een zeer gewaardeerd cabaretier, columnist en schrijver - las het boek Pedagogisch Contact van Simone Mark. Dat gaat uit van de aanraking als levensbehoefte, maar biedt ook perspectieven waar fysiek contact minder vanzelfsprekend is. Bijlo - die ook gastspreker zal zijn in de nieuwe serie Onderwijsavonden in Driebergen - is verguld met het werk. 'De goede, oprechte aanraking is niet beladen, de goede aanraking verbindt.'

Het zou gewoon moeten zijn. Zo gewoon als een toegeworpen blik, een met woorden gegeven compliment, maar dat is het niet. Aanraken zou deel moeten uitmaken van het dagelijks contact. Dat doet het minder dan ooit, de wereld staat vol met onzichtbare, doorzichtige muren. Ik probeer ze altijd te slechten, zonder overigens handtastelijk te zijn.

De goede, oprechte aanraking is niet beladen, de goede aanraking verbindt. De goede aanraking maakt dat wij geen eilanden zijn in de zee van ruimte. Zo’n zee was mijn kleuterklas. Ik was 5, we mochten ‘weekendvertellen’. Ik had al, zonder dat iemand dat gehoord had, tegen juffrouw Inge gezegd dat ik iets heel bijzonders had meegemaakt, opa was dood. Ze vond dat ik dat de hele klas moest vertellen, ik had toegestemd, maar nu, nu juf iedereen stil had gekregen en ik naast haar tafel stond die bijna net zo hoog was als ik zelf, nu durfde ik niets te zeggen. Ze kwam naast me staan, ik voelde haar been tegen mijn schouder. Ze legde haar hand op mijn wang en roffelde heel zachtjes met haar vingers. ‘Toe maar,’ zei ze. Ik begon met vaste stem te vertellen. Het roffeltje van haar vingers had mijn angst volledig weggenomen.

Laatst dacht ik weer aan die hand, ik stond in de coulissen vlak voor de première van mijn nieuwe voorstelling. Aanraken geeft vertrouwen. Een duwtje, een kneepje in een arm, een handdruk. Het zegt soms meer dan honderden woorden. Dat zou ons moeten aanspreken. Het is een zeer efficiënte vorm van informatie overbrengen. Eén keer iemand die vervelend is geweldloos stevig beetpakken. Dat zegt meer dan een op hoge toon geschreeuwde uitbrander.

Aanraken geboden, zou ik zeggen, daar wordt iedereen gelukkiger van. Het maakt dat iedereen veel bewuster in de klas aanwezig is. Aanraken aardt. Te pas, dat wel, altijd te pas en vanzelfsprekend. Het hoeft niet, het mag. Aanraken is natuurlijk, net zo natuurlijk als kijken en luisteren.

Dit boek van Simone Mark moest er zijn. Het gaat uit van de aanraking als levensbehoefte, maar biedt ook perspectieven waar fysiek contact minder vanzelfsprekend is.

Vincent Bijlo is cabaretier, schrijver en columnist.

Op 13 maart 2015 verscheen het boek Pedagogisch Contact – Verbondenheid door aanraking van Simone Mark. 128 pagina’s. Uitgever Centrum voor Pedagogisch Contact. Prijs 18 euro.  ISBN 978-90-823524-05.

Te verkrijgen via de website van www.pedagogischcontact.nl en Educatheek, klik hier

Onderwijsavond met Vincent Bijlo

Op donderdag 21 januari verzorgt Vincent Bijlo de derde onderwijsavond in de nieuw reeks van zes lezingen in Driebergen. Voor meer informatie klik hier.