Dan komt het: 'Meester, welk verhaal gaat u morgen vertellen?'

14 mei 2014

'Tijdens de lunch schuiven wat kinderen bij mij aan tafel. Een jongen uit mijn klas gaat naast mij zitten en opent zijn broodtrommeltje. Midden in een hap van zijn broodje kijkt hij me opeens aan, alsof hem net iets heel belangrijks te binnen is geschoten. Dan komt het: "Meester, welk verhaal gaat u morgen vertellen?" Rudolf Roos vertelt elke vrijdag een verhaal aan zijn klas en legt uit waarom dat zo belangrijk is. 'Als je een verhaal goed vertelt, is het net alsof je samen op avontuur gaat.' 

In schooljaar 2011/2012 gaf ik een training aan leerkrachten in het vertellen van verhalen. Omdat ik het belangrijk vond om vanuit de praktijk anderen te trainen, besloot ik om in dat jaar elke week minstens één verhaal te vertellen en voor te bereiden in mijn werktijd (ik werk parttime als leerkracht groep 5, 3 dagen per week).

Tijdens het jaar kwamen heel veel verhalen langs. Ik vertelde grappige verhalen over de Turkse schelm Nasreddin Hodja, onbekende sprookjes van Grimm en volksverhalen van over de hele wereld. Rond St. Maarten vertelde ik natuurlijk griezelverhalen, met Sint een paar grappige sinterklaasverhalen en met Kerst genoten we van sfeervolle kerstverhalen. Daarnaast vertelde ik een heel aantal bijbelverhalen (waaronder een 6-delige-serie over de tocht van het volk Israël door de woestijn).

Hij had zijn bureau en zijn grote stoel aan de kant geschoven en stond te kijken terwijl wij in de kring gingen zitten. Het werd langzaam stil. Één voor één keek hij ons aan. Ik lachte. Ik wist wat er ging komen. Hij begon altijd hetzelfde. En wij mochten dan meedoen.

"Ik heb een verhaal!", zei hij met een diepe stem. En wij zeiden: "Vertel! Vertel!". Even was het dan stil. "Er was eens..." En wij: "Lang, lang geleden...". En dan, dan was het avontuur begonnen.

Als je een verhaal goed vertelt, is het net alsof je samen op avontuur gaat. Een avontuur waarin niet alleen de verteller bepaalt wat er gebeurt, maar waarin je samen het verhaal ervaart, en er allemaal invloed op hebt. Samen lacht, samen griezelt en samen geraakt wordt.

Na een jaar lang verhalen vertellen vroeg ik aan de kinderen of er verschillen waren tussen wanneer ik een verhaal voorlas en wanneer ik het vertelde. Ze zeiden:

• 'Als je het voorleest, kijk je veel in je boek. Als je het vertelt doe je er veel meer leuke dingen bij met je handen enzo.'


• 'Als je vertelt mogen we veel meedoen en meebedenken met het verhaal. Je kunt het dan nog veranderen.

En voor mij is dat laatste precies de kern van het verhalen vertellen. Als je een verhaal vertelt, ga je samen met je klas op avontuur. Elke keer is het resultaat anders, omdat er geen klas hetzelfde is. Bewust en onbewust pas je je vertelling aan aan de kinderen, en reageer je op hun inbreng. Dat maakt het tot een avontuur waarin de kinderen ervaren dat ze meedoen.

Werken aan de sfeer in je klas door verhalen te vertellen

Als je een verhaal vertelt ga je samen met de kinderen op avontuur. Een avontuur waarin jij de leiding hebt, maar waarin de kinderen ook hun invloed hebben en meedoen. Net zoals in de klas.

Bovendien is het een avontuur waarin je samen emoties deelt. Het brengt je als groep dichter bij elkaar. De kinderen ervaren dat ze samen met de leerkracht een groep zijn, een klassengemeenschap.

In die klassengemeenschap / groep werken kinderen graag hard, mits er ook voldoende ruimte is voor het genieten van mooie dingen en voor spel. Door samen mooie momenten te hebben waarin je op avontuur gaat, zijn kinderen meer gemotiveerd om zich voor alle vakgebieden in te zetten en te leren.

Als leerkracht heb je maar een korte tijd om een verhaal voor te bereiden. Ik ga uit van maximaal dertig minuten. Dat betekent ook dat je het voor je gevoel vaak niet perfect zult vertellen. Maar dat is voor de kinderen ook niet zo belangrijk. Wat hen raakt is de interactie, het samen beleven van het verhaal.

Lees verder.

Rudolf Roos is professioneel verhalenverteller en werkt daarnaast twee dagen als leerkracht op basisschool PCB De Buitenburcht in Almere-Buiten. Op zijn website is meer informatie te vinden.

Waardevolle verhalen voor goed onderwijs

Bestel: 24 euro

Iedereen maakt verschil, samen hebben we impact

Als donateur (50 euro) ontvang je ‘het Jaarboek 2014‘
en de jubileumuitgave ‘NIVOZ & de urgentie van goed onderwijs‘