Creatief denken: ‘Plus, Min, Interessant!’

28 maart 2015

Als je veel meer uit kinderen wilt halen, het beste uit ze naar boven wilt halen, dan moet je ze als leraar in ieder geval het gevoel geven dat ze mogen proberen en ‘zelf ontdekken’.  Verkeerde antwoorden bestaan niet. Een bijdrage van Rob de Haas. Creatief denken: 'Plus, min, interessant!'

Voor de duidelijkheid, bent u een leraar en kunt u zelf boeiende verhalen vertellen of heeft u geweldige videofragmenten tot uw beschikking, gewoon doen! Maar om kinderen zelf te laten denken en ‘anders te laten denken’ is het goed om vrije, mentale ruimte te creëren: een aangename speelplaats voor het brein. Voorwaarde voor het succes van zo’n speelplaats is  veiligheid en vertrouwen. Dat betekent dat ieder kind fouten kan maken en met plezier allerlei dingen mag bedenken en ontwikkelen. Immers, deze fouten zijn de bouwstenen voor individuele groei en ontwikkeling.
Als je wilt dat het echt leuk wordt in de klas, dan zal de focus van de leerkracht verplaatst moeten worden naar het stimuleren van denk- en doeprocessen van kinderen. Waar vroeger de leerkracht dé bron van kennis was, zie je nu dat via internet en social media op veel vragen een antwoord wordt gevonden. Het is aan dezelfde leerkracht om de kinderen zo te begeleiden dat zij weerbaar zijn tegen de almaar toenemende stroom aan zintuiglijke indrukken.

Je kunt kinderen uitdagen…
om hun eigen mening te vormen,
met andere oplossingen van een probleem te komen,
naar ethische en esthetische grenzen te vragen en te leren stellen, etc.


Hoe?

Het Nederlands elftal heeft in 2012 van Portugal verloren en ligt er op het EK uit. Je kunt in de klas de open vraag stellen: Wat vinden jullie van de prestaties van het Nederlands elftal tijdens dat EK?

Daarop krijg je waarschijnlijk direct de mening  van een paar altijd-aanwezige kinderen. In plaats daarvan nodig je de kinderen uit in groepjes na te denken over de prestaties van het Nederlands elftal met behulp van het denkmodel PMI : Plus – Min – Interessant.  Drie rondes van elk maximaal  5 minuten.

In de eerste ronde (Plus) denkt iedereen tegelijkertijd alleen aan ‘wat er allemaal goed is gegaan’ en je vraagt direct feedback per groepje.  In de tweede ronde (Min) wordt alleen maar nagedacht over ‘de slechte prestaties’, plus feedback per groepje.  De laatste ronde (Interessant) is bedoeld om dingen in het eigen groepje te zeggen, die jij interessant vindt. Je vindt je eigen mening door te starten met de zin: ‘Zou het niet interessant zijn als…’ Of ‘zou het niet geweldig zijn als…’ Let op: alle antwoorden zijn ok!
Het denken in kleine groepjes biedt vaak veel veiligheid en weinig ruimte om ‘te ontsnappen’. Daarnaast stimuleert dit eenvoudige werkmodel  ieder kind zelf na te denken vanuit drie verschillende invalshoeken. Alleen dat al  kan veel nieuw en ‘anders denken’ opleveren. En dat stimuleert het zelfvertrouwen en het creatieve denken!

Rob de Haas opereert onder de naam Orange Field. 
Hij heeft een passie voor leren, creatief denken en Oosterse filosofie. Zijn werk is het trainen, ontwerpen en faciliteren van creatieve (denk)processen, leiderschapstrajecten en kenmerkt zich door  ‘serieuze creativiteit’ met een relativerende glimlach.