Communiceren met een tweejarige: 'Laat me los, zet me neer, ik ga van je schoot af hoor!'

28 juni 2015

De dochter van Martine Sitter is inmiddels twee jaar oud. Het is nu beter te merken dat haar ontwikkeling anders verloopt dan bij kinderen van dezelfde leeftijd zonder het Downsyndroom. Ze begrijpt gelukkig wel veel, maar toch zou een tolk soms handig zijn. Martine doet een gok naar wat er in haar omgaat, en schetst een mogelijk scenario. 'Jemig mam, moet ik nou ook nog steeds die stomme schoenen aan, ik wil nu wel eens nieuwe. Waarom moet ik ook steeds sokken aan? Je snapt toch dat ik sokken haat?'

Terra is nu tweeëneenhalf jaar oud. Inmiddels begin je beter te merken dat haar ontwikkeling anders verloopt dan bij kinderen van dezelfde leeftijd zonder Down. Vooral op het gebied van de spraak-taalontwikkeling is dat te merken. Met Jasmijn en Madelief (mijn andere dochters) kon ik op deze leeftijd al een eenvoudig gesprekje voeren en kenden ze al een aanzienlijke hoeveelheid woorden en maakten korte zinnen.

Bij Terra is dat anders. Ze begrijpt gelukkig wel veel. Als ik na het verschonen aan haar vraag 'Gooi je de luier in de vuilnisbak?', loopt ze naar de vuilnisbak, opent de klep en gooit de luier er keurig in. Om de klus goed af te ronden slaat ze even stevig op de deksel en zegt 'Daa'. Trotse moeder, trots kind.

Ondanks de andere ontwikkeling van gesproken woorden, gebaart Terra ontzettend veel. Als ik haar laat proeven van een appelflap gebaart ze enthousiast 'lekker' en 'meer'. Ik schat dat ze ruim honderd gebaren kent en gebruikt. Voor Terra is het belangrijk dat de mensen in haar omgeving ook de gebaren kennen. Er gaat voor haar letterlijk een wereld open wanneer ze merkt dat ze iets duidelijk kan maken en jij haar ook echt begrijpt! De correcte uitvoering van het gebaar is soms  nog wat 'grof'. Het blijft op sommige momenten gissen wat ze gebaart en bedoelt. Frusterend voor beide partijen. Toch, als je alle gebaren kent die zij ook kent en goed naar haar kijkt, kom je een heel eind.

Naast haar ontwikkeling op het gebied van taal, ontwikkelt ze ook in een rap tempo haar eigen wil. Ontzettend belangrijk en ook passend bij haar leeftijd maar vanwege ons 'taalprobleem' af en toe lastig om te weten wat er in dat hoofd om gaat. Op sommige momenten zou ik graag een vertaalprogramma of tolk in willen schakelen. Nu moet ik het zelf maar invullen. Gesprekken met Terra zouden er zo uit kunnen zien:

Ik: 'Terra, ga je mee op de fiets? We gaan boodschappen doen.'
Terra: 'Goed. Doe je nu de deur even open? Ik ben er klaar voor!'
Ik: 'Kom Terra, dan doe we even je jas en schoenen aan.'

-Ik neem Terra op schoot en trek haar jas aan.-

Terra: 'Ok. Jemig mam, moet ik nou ook nog steeds die stomme schoenen aan, ik wil nu wel eens nieuwe. Waarom moet ik ook steeds sokken aan? Je snapt toch dat ik sokken haat? Zodra het kan trek ik ze altijd uit. Kijk maar!'
Ik: 'Terra, laat die sok nou even aan, dan doe ik ook meteen je schoen aan.'
Terra: 'Die schoenen hoeven van mij echt niet. Ik vind het veel lekkerder om op mijn blote voeten te lopen. Kom we gaan naar buiten, daar is het leuk. Laat me los, zet me neer, ik ga van je schoot af hoor! Hou me niet zo stevig vast. Je verplettert me!'

-Worsteling om schoenen aan te doen volgt, waarbij Terra hard 'Waaaaaaaah' roept en zich in allerlei bochten wringt om van mijn schoot af te komen.-

Ik: 'Terra blijf nou even zitten, Terra, niet die schoen in je mond. Aargh ik had die veter net vast. Auw, het doet pijn als je met je hoofd tegen mijn neus aan knalt. Terra!'

-Schoenen zijn aan, Terra staat op de grond en loopt naar de schuifpui. Ze ramt op het raam, roept 'Wouw, wouw'  en likt aan het glas.-

Ik: 'Ik trek even mijn schoenen aan. We gaan zo naar buiten, even wachten.'
Terra: 'Schiet ooooohoooop, ik wil naar buiten. Hmm, wacht eens, lekker koud die ruit, even proeven. Hé, er zit nog koek op van gisteren.'

-We gaan naar buiten en lopen naar de schuur, waar de fiets staat. Ik doe de schuurdeur open en stap naar binnen.-

Terra: 'Hé een open deur! Open deuren moeten dicht! Voor je het weet, trapt iemand hem in.'

-Terra gooit met een klap de schuurdeur dicht terwijl, terwijl ik in de schuur sta om mijn fiets er uit te rijden. Terra staat buiten-

Ik: 'Zucht...'
Terra: 'Mama? Mam? Wat doe je nou in de schuur? We gaan toch op de fiets? Kom er nu maar uit.'

LEES VERDER.

Martine Sitter is moeder van drie dochters, waarvan de jongste, Terra, het syndroom van Down heeft. Martine blogt over Terra op haar website.