Column: 'Kinderen zijn aanpassingsexperts'

13 augustus 2015

Als groepsleerkracht was Rianne van der Loo van OBS de Wizzert in Zeeland zeven weken 'los' van haar leerlingen. Een periode waarin de kinderen zich 'als vanzelf' aan de andere docente hadden aangepast. Eenmaal terug pakten ze de relatie met juf Rianne weer moeiteloos op: 'Een mooie les voor mij.'



Ik had een groep van 4-5-6- jarigen en had na driekwart jaar werken veel met hen bereikt. Ze speelden en werkten erg zelfstandig, durfden voor zichzelf op te komen, écht te zijn wie ze zijn, aan te geven wat ze wilden leren, met ideeën komen.

Plots werd ik erg ziek en lag ik in het ziekenhuis. Ik was uitgeschakeld en contact met school was onmogelijk. Na zeven weken kwam ik voor de eerste keer weer op school. Ik vond het spannend en keek er naar uit. Ik zag mijn collega’s, mijn werkomgeving, ‘mijn thuis’ en het belangrijkst:  ‘mijn kinderen’.

Mijn verwachtingen waren hooggespannen. Ik dacht dat ik dezelfde kinderen zou zien als de kinderen die ik voor mijn gevoel had ‘achtergelaten’. Ik had ze niet zelf kunnen vertellen waarom ik er niet was of wat er was gebeurd. Vervelend, had ik dat gevonden, vooral omdat ik de kinderen zo vaak mogelijk vertel wat en waarom ik bepaalde dingen doe. Ik vind het belangrijk om dit ook bij de kinderen te stimuleren: ik vraag hen namelijk ook mij te laten weten waarom ze dingen doen en de redenen achter hun gedragingen te verwoorden. En in deze situatie kon ik dat niet… Binnen het ziekenhuis kon ik niet werken aan de relatie tussen hen en mij.

Toen ik de klas inliep, was het vrolijke gevoel, het enthousiasme, de gedrevenheid om terug te komen meteen weg. Ik verwachtte mijn vertrouwde sfeer, maar ik kwam bepaald niet ‘thuis’. Dat was een schok. Ik herkende de kinderen niet.

Waarom raapten ze geen spullen meer van de grond op of ruimden ze überhaupt niet meer op?
Waarom liepen ze als makke schapen achter de leerkracht aan?
Waarom zei geen enkel kind bij de instructies dat hij of zij het al kende?
Waarom zaten al die kinderen hetzelfde voorbeeldje na te knutselen?
Waarom toonden de kinderen geen belangstelling voor elkaar?
Waarom zag ik geen verschillen tussen de kinderen binnen de groep?
Ik vroeg me meteen af voor wie ik het allemaal gedaan had. Waarom had ik me zo druk gemaakt over hun zelfwerkzaamheid? Het maakte hen namelijk totaal niets uit. Ze vonden het blijkbaar wel prima zo.

Tijdens een plenaire vergadering, onder begeleiding van Marcel van Herpen, moesten we in groepjes bespreken wat je het liefste wilde veranderen in het onderwijs. Ik wist niet wat ik moest vertellen. De hele situatie had mij aan het twijfelen gebracht. Marcel vertelde dat de kinderen zich prima hadden aangepast aan de andere leerkracht en dat ze dat ook weer aan mij zouden doen. Met dat vertrouwen ben ik terug de klas ingegaan. Mijn eerste vragen waren:  ‘Wat hebben jullie nodig? Wat vinden jullie fijn? Wat kan ik voor jullie doen?  Wat kun jezelf doen?'

En inderdaad, kinderen bleken ‘aanpassingsexperts’. Bij de andere leerkracht deden ze wat verwacht werd, bij mij gingen ze heel snel weer mee in mijn strategie. Ik heb ze weer met de dag meer verantwoordelijkheid gegeven. Ze hebben het gewoon weer opgepakt en overgenomen. Een mooie les voor mij. De kinderen konden het al…

Rianne van der Loop
Leerkracht groep 1 en 2
OBS ‘de Wizzert’ Zeeland