Altijd beschikbaar zijn als leerkracht

1 juli 2017

Leerkracht Cindy Verhoek hoort steeds vaker de opmerking dat kinderen van tegenwoordig zo’n korte spanningsboog hebben. Maar is dat nou zo? En hoe was dat vroeger dan, toen zij zelf kind was? En, belangrijker nog, hoe kan zij als leerkracht beschikbaar zijn? Een overdenking van Cindy.

Als leerkracht ben je ‘beschikbaar’ voor de kinderen; je bent er zowel zichtbaar als onzichtbaar en zij kunnen een beroep op je doen. Dit verhaal gaat over beschikbaarheid in de breedste zin van het woord. De afgelopen schooljaren hoor ik regelmatig gesprekken over ‘de kortere spanningsboog van kinderen.’ Ook andere kreten bereikten mij regelmatig, bijvoorbeeld over de ongeduldige kinderen van tegenwoordig. Maar hoe waar is dit eigenlijk? En nog belangrijker: als dit waar is, waar is dit uit voortgevloeid? Hét antwoord heb ik niet, maar onlangs had ik het volgende besef.

Het besef dat tegenwoordig altijd alles 24 uur per dag beschikbaar is. Zingend in de auto hoorde ik dat het nummer dat ik meezong in de Top 40 stond. De Top 40, bestond dat nog? Een tijdssprong naar 17 jaar geleden: als 11-jarig meisje keek ik op zaterdagmiddag uren uit naar de Top 40 op de radio. Niet alleen op zaterdagmiddag trouwens, maar eigenlijk de gehele week ervoor. Vooral naar de top 3, die pas rond 17.45 uur werd gedraaid. Rond die tijd gingen we thuis meestal eten. Ik wilde voor die tijd al mijn bureau hebben opgeruimd en vlechtjes in mijn haar hebben gemaakt. Ik moest zorgen dat ik écht om 17.45 uur klaar was, zodat ik mijn radio pas uit hoefde te zetten als we gingen eten. Goed plannen leerde ik dus ook, tegelijkertijd met mijn enthousiasme voor de Top 40.

• Welke nummers zouden er in de top 3 staan?


• Wie zou er op nummer één staan?


• Zou ik alle nummers nog kunnen luisteren voor het eten?

Op het eerder beschreven moment in de auto kwam het besef pas écht! Tegenwoordig kun je als kind nu beschikken over die muziek, maar ook over een uur en over een dag. Zowel thuis als in de speeltuin. Altijd en overal!

Vertraging met het openbaar vervoer? Dat ervaren wij niet, dat weten wij al voor de ervaring er daadwerkelijk is. Parkeergeld betalen? Nog voordat we er zijn, weten wij op welke manieren het mogelijk is om te betalen. Winkelen? Online hebben we al een vergelijking gedaan voordat wij daadwerkelijk in een winkel staan.

Nee, dit is niet een verhaal met de strekking ‘vroeger was alles beter’. Wél met de strekking: ‘er is een groot verschil in de beschikbaarheid van informatie’. De beschikbaarheid van informatie 10 jaar geleden en de beschikbaarheid van informatie in het heden. Hier moeten wij als onderwijsprofessionals naar handelen, dit moet bepalend zijn voor de vormgeving van ons onderwijs.

Het als leraar beschikbaar zijn, is misschien nu nog belangrijker dan toen. De volgende vragen spelen na dit moment van bewustwording regelmatig door mijn hoofd:

• Hoe kunnen wij kinderen leren te filteren tussen alle informatie die beschikbaar is?


• Hoe kun je je focussen op dat wat op dat moment van belang is?


• Hoe kun je een planning maken: alles is toch altijd overal beschikbaar?

Dit verhaal is ook altijd en overal, maar wanneer ga jij het lezen?

Cindy Verhoek is leerkracht op de Prinses Ireneschool in Krimpen aan de Lek