Pleidooi om waarom-vraag centraal te stellen, voor zowel leraar als leerling

4 maart 2015

Jelmer Evers is leraar geschiedenis op Unic in Utrecht en mede auteur van de bestseller 'Het Alternatief'. Hij stemt zijn onderwijs  op de intrinsieke motivatie van de leerling. De waarom-vraag staat in zijn praktijk centraal. ''En de oplossing zit hem in uitdaging, autonomie, zingeving en uiteindelijk meesterschap voor zowel de leerling als de leraar.'' Zijn bijdrage.

In een interessant artikel  in Educational Leadership, "Make Standards Engaging" gaat Bryan Goodwin in op onderzoek naar de motivatie van leerlingen. In de VS is een soortgelijk proces gaande als in Nederland. Recentelijk verscheen een bericht dat de examenresultaten achteruitgaan. Tegelijkertijd is het aantal leerlingen op HAVO en VWO toegenomen. In de VS zijn meer leerlingen Advanced Placement (AP) gaan doen en de resultaten zijn ook daar enorm achteruit gegaan.

Naast de vraag of je wel moet willen of er zoveel leerlingen een pad ingaan wat misschien niet bij ze past, is er ook in de VS gekeken naar de motivatie van leerlingen om te leren. In een inmiddels berucht experiment werden leerlingen zelfs betaald om goede resultaten te laten halen. Onderzoek wijst er keer op keer op dat extrinsieke motivatie niet werkt:

"Critics of such approaches warn that extrinsic rewards may produce only short-term changes in behavior. As Alfie Kohn notes (1999), rewards often have diminishing returns; like drugs, their effects fade, requiring ever greater doses to elicit the same response."

Dit sluit aan bij Daniel Pink's briljante Drive

De oplossing zit in autonomie en uitdaging: "Deci and colleagues theorize that intrinsic motivation stems from two deep psychological needs: self-determination and competence. Simply stated, we enjoy activities when we choose them and when they offer a Goldilocks level of challenge: neither too easy nor too difficult."

Zo probeer ik ook steeds meer mijn onderwijs vorm te geven. Verschillende paden die aansluiten op de leerbehoefte van de leerlingen. Van heel academisch tot meer praktisch én in overleg invulling geven aan dat traject.

Daarnaast is school geen optimale plek voor flow: "losing track of time and being unaware of fatigue and of everything else but the activity itself." We creëren dus op de plekken waar kinderen leren niet de optimale omstandigheden om te leren. Leerlingen theorie uit hun hoofd laten leren op een saaie manier zonder dat dit reflectie heeft op de werkelijkheid, gecombineerd met vaak weinig inspirerende omgevingen.

Het is een wonder dat leerlingen wel in de flow komen. Hier zit de uitdaging in het aanbieden van authentiek onderwijs. Er is enorm veel winst te halen in de manier waarop theorie nu wordt ingezet. Wat is uitdagender? Om een stortvloed aan opdrachten uit een werkboek te maken, of om een bestaand probleem op te lossen?

Dit is geen pleidooi om hard werken af te schaffen. Vaak moet je ergens heel hard op oefenen, maar zeker een pleidooi om het waarom- centraal te stellen. Waarom doe je iets? Vandaar dat de volgende conclusie zo herkenbaar is en me zo aanspreekt:

"Students were most engaged when teachers balanced structure with autonomy—communicating "clear expectations" for learning and "explicit directions," while "highlighting meaningful learning goals" and providing opportunities for self-directed learning (Jang, Reeve, & Deci, 2010, p. 588).

''In other words, skilled teachers use standards to structure learning, while tapping into students' interests and need for autonomy."

Binnen het bestaande curriculum is al zoveel mogelijk, dat merk ik op UniC meer en meer. De oplossing zit hem dus niet in huiswerk maken op school, maar in uitdaging, autonomie, zingeving en uiteindelijk meesterschap voor zowel de leerling als de leraar.

Jelmer Evers schrijft over zijn onderwijspraktijk op zijn eigen blog Bits & History.