Werken op meerdere niveaus in de klas is taboe en Speciaal Onderwijsleerlingen bestaan er niet

18 februari 2017

Vakanties zijn er niet voor niets in het onderwijs. Het is een bijtankmoment voor de leerling, maar ook zeker voor de leerkracht. Een moment van bezinning, een kans om van een afstandje naar je onderwijs te kijken. De meeste creatieve ideeën en oplossingen vindt Nynke Bos dan ook in een vakantie. Een idee voor een project, een doorbraak voor een leerling waar ze telkens mee botst. Door afstand te nemen van het dagelijks ritme lukt het om met een ander perspectief te kijken. En zo kwam zij op het idee om een jaar in Laos op een school te gaan werken en haar gezin mee te nemen.

In augustus begonnen mijn vrouw en ik vol enthousiasme te werken op een lokale school in Laos. Onze drie kinderen gingen er naar de Kindergarten. Met de nodige hobbels vonden we er alle vijf onze weg. De jongste was al gauw helemaal op haar gemak en draaide als enige baby mee in het dreumesprogramma. Ze liet zich vertroetelen en onderdompelen in een Laotiaans taalbad. De oudste twee kinderen, toen twee en vier, waren minder makkelijk overtuigd. Dat ze de taal niet spraken was een, dat de juf daar geen rekening mee hield was wel een probleem. Dat maakte dat onze kinderen niet wisten wat er gebeurde, wat er van hen verwacht werd. Wat ze op de been hield was de juf met de gitaar die dagelijks haar weg door de Kindergarten heen zong met heerlijke Engelse liedjes. Ook de yoga- en meditatielessen vonden de kinderen geweldig. Elke pauze wanneer de klasgenootjes gingen douchen en slapen haalden mijn vrouw en ik onze twee oudste kinderen uit het klaslokaal om samen te spelen, knuffelen en een wandelingetje te maken.

Ook voor ons gaf het werken op een Laotiaanse school een dubbel gevoel. We konden er niet de stappen maken die we zouden willen. We stuitten op zoveel weerstand; een groot deel van de leerkrachten deed liever een dutje dan dat zij energie in haar onderwijs stak! Werken op  meerdere niveaus in de klas is taboe en Speciaal Onderwijsleerlingen bestaan er niet.

Met oud en nieuw hadden we onze eerste vakantie: een vrije dag op 1 januari. Dat gaf ons de kans een lang weekend de natuur in te gaan; een paar nachtjes in een bungalow in het bos. En die dagen gaven ons lucht om te dromen; om terug te kijken op de eerste maanden van ons avontuur, en om vooruit te kijken naar de maanden die we nog voor ons hadden. Wat als we konden gaan en staan waar we wilden – we hadden nog een half jaar om het hele land te ontdekken! Wat wilden we onze kinderen meegeven? Gaan we ze echt nog een half jaar met -vaak-  tegenzin naar school laten gaan?

Nee, hoe moeilijk het ook was om het jaar op school niet af te maken en afscheid te nemen van alle fijne dingen en de bijzondere mensen. We kozen ervoor te vertrekken naar de andere kant van het prachtige Laos. Zonder werk, zonder school, zonder verplichtingen en zonder agenda. Zo werd de tweede helft van ons jaar minstens zo bijzonder als de eerste.

Terug in Nederland hebben we de draad weer opgepakt, we konden zo in ons oude leven stappen. Het is heerlijk om weer in ons eigen huis te zijn en dichtbij onze vrienden en familie te wonen. We gaan weer naar ons werk en de kinderen gaan naar school /opvang. En toch is het anders. Tijdens het jaar in Laos zijn we als gezin erg op elkaar aangewezen geweest. Ik merk aan de kinderen dat ze nog steeds erg gericht zijn op elkaar.

Ik merk ook dat de kinderen open naar de wereld kijken. Ze weten dat het leven er niet in ieder land hetzelfde uitziet; er zijn ook plekken zonder bieb, trein, stoplichten of winkelkarretjes, en zelfs zonder water en elektriciteit.

In het begin had ik veel moeite met de Nederlandse regeltjes en digitale omwegen om bijvoorbeeld een simpel papiertje op het gemeentehuis op te kunnen halen. Mijn eerste werkdagen kwam ik duizelig en tollend thuis omdat ik het helemaal ontwend was zolang achter een computer te zitten. Zo zijn er meer dingen die na een jaar weggeweest te zijn nog onzinniger voelen dan eerst; zegeltjes plakken in de supermarkt, WiFi in de trein, op een leeg kruispunt wachten bij een rood stoplicht.

Het is fijn om weer in Nederlands onderwijs te werken, waar de verschillende talenten van leerlingen wel tot hun recht mogen komen, waar Speciaal Onderwijs wel bestaat. Als invaller kom ik nu overal binnen de organisatie waar ik voor vertrek als groepsleerkracht werkte: de ene dag bouw ik met kleuters een lange treinbaan, de dag erna sta ik met pubers te koken. Daarnaast ben ik mijn eigen praktijk aan het opzetten voor kinderen met TOS die extra ondersteuning kunnen gebruiken.

Over haar verblijf in Laos schreef Nynke een boek dat onlangs uitkwam. Het heeft Verstoppertje in de Tempel en is te bestellen via bol.com.

Nynke Bos werkt als invalleerkracht op het vso. Zij schreef Verstoppertje in de tempel, over het jaar dat zij in Laos woonde met haar gezin. In het boek staan  verhalen die hetkind eerder publiceerde, maar ook andere verhalen over het land, opvoeden, onderwijs en boeddhisme.