'Waarom laat het onderwijs jonge mensen zó ontglippen?'

23 mei 2015

Een meisje van 18 jaar stopt voortijds met haar opleiding op het VWO. Niet omdat ze niet intelligent genoeg is, maar omdat ze met de manier van onderwijs geven en de sterke gerichtheid op resultaten niet uit de voeten kan. Ze barst echter van de creativiteit, dus vraagt Jack Provily zich af waar het misgaat. 'Waarom laten we ons jonge mensen zó ontglippen?'

Een verhaal over hoe we soms totaal niet begrijpen wat iemand nodig heeft.

Ze is inmiddels 18,5 jaar, gestopt met haar opleiding en doet nu van alles om in haar levensonderhoud  te voorzien. Ik ken haar al van jongsaf aan. Sinds ik haar ken, heeft ze een eigen wil. Ooit, als baby, maakte ik haar mee op een familiedag. Ze had het niet naar haar zin en heeft uren gehuild. Wat de familie ook probeerde, ze bleef huilen. Een eigen wil…

Toen ze wat ouder werd, leerde ik haar kennen als een lief, toegankelijk meisje dat graag in het middelpunt stond als zij dat wilde. Als ze iets had bedacht, eiste ze een optreden tussen de schuifdeuren en iedereen had plezier om wat ze deed. Maar ook zij genoot van de aandacht en waardering die ze ontving vanwege haar creativiteit.

Op de basisschool had ze enorme lol met haar vriendinnen en met de creatieve vakken, tenminste als ze ideeën had over wat ze wilde creëren. De cognitieve vakken lukten wel als de leerkracht haar aanstond, want ze werkte voor hem of haar. Maar niet te hard! Met haar intelligentie doorliep ze soepeltjes haar basisschooltijd.

Ze bleek een echt mensen-mens. Altijd makkelijk in contacten maken, oud en jong, en overal 'vriendinnen'. Mensen om haar vinger winden, was haar specialiteit geworden. En daarmee bereikte ze heel veel, al op jonge leeftijd.

Een absolute kwaliteit bleek haar creatieve talent. Ideeën, zelf bedachte dingen maken, schilderen, beeldend werk, verhalen, oplossingen bedenken, het ging allemaal gemakkelijk en snel! De basisschool meldde dat VWO moest kunnen, als ze maar haar best deed.

Het voortgezet onderwijs biedt echter alle gelegenheid tot duiken, onderpresteren, spijbelen en uiteindelijk afhaken. Want wat het basisonderwijs nog wel lukte, namelijk haar erbij houden, met al haar kwaliteiten, gaat faliekant mis op het VO, waar het om resultaten gaat.

Met haar sterke manipulatieve kwaliteiten ontspringt ze telkens de dans. Ze is inmiddels een meester geworden in het uitspelen van mensen en zaken. Haar energie gaat niet meer zitten in ontwikkeling van haar kwaliteiten, maar in ontduiken van de verplichting om naar school te gaan.

Haar ouders proberen alles wat binnen hun mogelijkheden ligt om haar naar school te laten gaan. Maar het is ja zeggen en nee doen. En ze bereikt uiteindelijk de leeftijd van 18 jaar zonder afgeronde opleiding. De verplichting van onderwijs is er nu af. Een intelligente, creatieve vrouw van ruim 18 jaar oud. Ze werkt nu her en der voor een habbekrats. Helaas is dit mooie jonge mens niet de enige.

Wat is er misgegaan? Waarom lukt het ons niet om passend onderwijs te bieden? Waarom moet iedereen in dat keurslijf? Waarom kijken we niet naar kwaliteiten van jonge mensen? Waarom moeten ze ons kopiëren? Is dit nu wat wij betitelen als beschaving? Waarom laten we ons mensen zo ontglippen?

Jack Provily