Vlinderwijsschool: 'Holististisch identiteitsontwikkeling, hoe ziet dat er in de concrete praktijk uit?'

23 februari 2015

Onderwijs op de Vlinderwijsschool in Antwerpen draait om holistische identiteitsontwikkeling. Kinderen ontdekken hier, en leren expressie te geven aan hun eigen identiteit. Een identiteit die in overeenstemming is met wat het kind van binnen voelt. Hoe ziet dat onderwijs eruit? Briony Vanden Bussche, een van de stichters van deze school ,vertelt in dit vraaggesprek met Gijs Verbeek meer over dit avontuur wat zij met anderen is gestart in september 2013. Op 27 februari is er in Brussel/Antwerpen een driedaagse conferentie The Voice of Children, dat wordt medegeorganiseerd door Briony.

Klassen vol leerlingen met leerproblemen, leerstoornissen, en gedragsproblemen; dat kan en moet anders, dachten jullie?

BvB: Klopt, in plaats van identiteitsonderdrukking staat in deze school identiteitsontwikkeling centraal, en wel in de breedste zin van het woord. Jongeren en kinderen, zeker onze jongste kinderen, vormen de kracht en inspiratie van onze menselijke evolutie. Kinderen geven ons de sleutels voor onze eigen en gezamenlijke ontwikkeling. Op deze school en in ons onderwijsconcept geven we dan ook volop ruimte voor identiteitsontwikkeling, en communicatie is daarbij een cruciaal aspect.

In plaats van de problemen in het kind te zoeken en het onderwijssysteem min of meer te laten zoals het is, zien wij de noodzaak om het onderwijssysteem op een dusdanige wijze aan te passen, dat de ontwikkeling van kinderen alle ruimte krijgt. Dat betekent echter niet dat kinderen hier op een troon worden gezet en dat alles kan wat zij maar willen.

Het gaat voornamelijk om gezonde en authentieke communicatie met het kind. Daarbij geven we uiteraard grenzen aan, maar we bieden ook voldoende ruimte voor zelfexpressie. We zitten momenteel maatschappelijk gezien in een fase waarin we continu ruimte moeten maken voor vernieuwing. Het oude systeem is niet meer toereikend, en dat geldt niet alleen voor het onderwijs. We zitten in een rollercoaster van verandering. Wij geven vorm aan deze vernieuwing binnen het onderwijs.

De “leerproblemen” die we momenteel zoveel tegenkomen noodzaakten ons dus tot een heroriëntatie en dat heeft zich vertaald in een alternatief pedagogisch plan. Hoewel dit plan continu in ontwikkeling is, hebben we er de nodige tijd al in besteed, en nu zitten we in de fase waarin we bezig zijn met de concrete vormgeving en vertaling ervan naar de onderwijspraktijk. En dat doen we hier in Antwerpen in de Vlinderwijsschool.

Ja, de Vlinderwijsschool, kun je ons iets vertellen over het achterliggende idee daarvan en waarom de keuze voor een naam als Vlinderwijs?

BvB: De essentie van de wijze waarop we het onderwijs hier vormgegeven is om het kind in zijn of haar authenticiteit te brengen of te laten zijn. Concreet hebben we dit vlinderwijs genoemd, omdat we de metafoor van de ontwikkeling van een vlinder het meest toepasselijk vonden. Ieder kind kan hier uitgroeien tot een wijze vlinder, of anders gesteld, zich ontpoppen tot een vlinder. We proberen leerlingen dan ook te ontmoeten vanuit een holistische benadering.

Een holistische benadering, moeten we hierbij denken aan de roep om onderwijs voor “hoofd, hart en handen”? Hoe ziet deze holistische benadering er met andere woorden uit in de concrete onderwijspraktijk?

BvB: Ja, in zekere zin zou je ons onderwijs kunnen duiden als aandacht schenkend aan hoofd, hart en handen. Maar in feite gaan we hierin nog een aantal stappen verder. Dit is mooi weerspiegeld in de wijze waarop we het onderwijs door middel van zogenaamde regenboogtalenten hebben vormgeven.

We hebben zeven verschillende talentgebieden geformuleerd die overeenkomen met de zeven verschillende kleuren. Concreet gaat het over de volgende talenten:

Lees verder

Gijs Verbeek is als redacteur en onderzoeker verbonden aan het NIVOZ-forum. Daarnaast houdt Gijs zich b bezig met leerlingparticipatie en onderzoek met en door leerlingen en leraren.

The Voice of Children

Meer weten over Vlinderwijs en het daaraan ten grondslag liggend pedagogisch onderwijsconcept? Bezoek de website. Ook interessant in dit kader is de internationale conferentie The Voice of Children, dat plaatsvindt van vrijdag 27 februari tot en met zondag 1 maart in o.a. Brussel, wat wordt medegeorganiseerd door Briony Vanden Bussche.