Vertrouwen: 'Dat vermaledijde woord dat toch echt wel leuk is om te gebruiken'

17 september 2015

In aanloop naar de lancering van het derde magazine van hetkind (dat eind november/begin december verschijnt) met als thema 'vertrouwen' deden wij een oproep bij het Bloggerscollectief van hetkind om hierover hun gedachten te laten gaan. Het viel (niet toevallig) samen met de ervaringen van Frans Droog  in de eerste schoolweken. Hij merkt dat hij eigenlijk altijd 'ja' zegt op de vragen zijn leerlingen, dat gaat helemaal vanzelf. In een feestje met collega's ontstond een discussie over dat thema, en zoals dat op feestjes gaat, was er geen consensus of conclusie. Frans deelt zijn ervaringen: 'De eerste drie jaar dat ik les gaf volgde ik het boek. Ik vertrouwde erop dat het boek goed was, de informatie goed was, de vragen goed waren, de antwoorden goed waren. Ik vertrouwde de uitgever en ik vertrouwde het systeem. Ik ben inmiddels tien jaar verder.'

'Meneer, mag ik naar de WC?'
'Ja, dat mag.'

'Meneer, mogen wij op de gang gaan zitten om met onze mobiel de opdracht te maken, want er zijn niet genoeg computers?'
'Ja, dat mag.'

'Meneer, mag ik in mijn tussenuur bij u in de les komen zitten bij een andere klas om aan mijn opdrachten te werken? Dan ben ik een uur eerder uit.'
'Ja, dat mag.'

'Meneer, mag ik aan de roostermaker vragen mij in het andere cluster voor economie te plaatsen? Het valt dan wel één uur in de week samen met geschiedenis, maar daardoor kan ik dan wel mijn extra vak M&O volgen. Dan spreek ik met de docenten van economie en geschiedenis af wanneer ik de lessen bij hen volg en wanneer ik in een Daltonuur inschrijf om niets te missen.'
'Ja, dat mag.'

Een eerste week waarin weer veel dingen samenvallen.

De start van het schooljaar. Vragen van leerlingen. Bekende vragen en onbekende. Bekende leerlingen en onbekende. Vragen van HetKind. Vragen van mijzelf. Herhaalde vragen en nieuwe. Vragen van mijn collega’s. Vragen van mijn stagiaire. Foutjes en herstel. Eisen en wensen.

'Meneer, klopt het dat wij geen boek hebben voor biologie dit jaar?'
'Ja, dat klopt.'
'Ok.'

'Meneer, mag ik even naar de docent Duits om iets te vragen?'
'Ja, dat mag.'

'Meneer, mogen wij op onze mobiel om te werken aan ons goededoelen project? We hebben nog geen schoolwerk om te doen in dit Daltonuur.'
'Ja, dat mag.'
'Wilt u ons ook sponsoren?'
'Misschien, vertel.'
'Wij gaan…'
'Ok, ik sponsor jullie.'

'Meneer, ik heb op dinsdag drie tussenuren, maar als ik die dag bij u in de les mag bij de parallelklas dan heb ik er geen. Mag dat?'
'Ja, dat mag.'

Ik geef zelden het antwoord nee op een vraag. Ik krijg hoogstzelden vragen waarop de steller het antwoord nee verwacht.

Elke ochtend strooi ik het schijnbaar door mijn lokaal en het verdampt en het permeëert de vloer, de stoelen, de tafels, de muren, het plafond. Het vindt zijn plek en blijft daar, zich tegelijkertijd verspreidend.

'Meneer, mag ik een stempel voor mijn DUP-kaart?'
'Ja, dat mag. Je mag hem zelf zetten.'
'Hoeft u dan niet te controleren of ik mijn werk wel heb gedaan?'
'Denk je zelf dat je de stempel verdient?'
'Ja.'
'Dan mag je hem zelf zetten.'

Gisteren kreeg ik tijdens een feestje een vraag van een collega in het onderwijs. Hij had een lastige mail met een lastig verzoek gekregen van een leerling. Anderzijds, eenvoudig te beantwoorden wanneer de kern wordt gezien.

Om te beginnen hoop ik dat u een goede vakantie heeft gehad waarin u heeft kunnen uitrusten en een mooi zwembroekpatroon heeft kunnen creëren. Natuurlijk zal ik graag even door willen gaan over nog meer mooie vakantiemomenten waarvan ik hoop dat u ze heeft mogen meemaken, maar ja, de overheid heeft bepaald dat we morgen weer terug naar de werkelijkheid moeten.

 

Ik heb een vraag wat betreft het keuzewerktijduur van woensdag en mijn rooster. Ik zal het even kort toelichten hoe het er nu uit ziet. Ik begin om 11 uur met een keuzewerktijduur, hierna heb ik een tussenuur, aansluitend nog een tussenuur, aansluitend nog een pauze waarna ik dan om kwart voor 2 mag beginnen met mijn eerste ‘echte’ les van de dag.

 

Na 5 jaren vol ervaring weet ik van mezelf dat ik effectiever thuis werk dan in een keuzewerktijduur. Nu ik in 6VWO zit, schat ik in dat ik zelfstandig genoeg ben en in staat ben de verantwoordelijkheid te nemen mijn tijd nuttiger thuis te besteden.

 

Mijn vraag aan u is nu of ik mijzelf bij u in het keuzewerktijduur mag inplannen, dat u mij aanwezig meldt en dat ik dan mijn tijd nuttiger thuis kan besteden i.p.v. een keuzewerktijduur en vervolgens tussenuren en een pauze uitzitten.

 

Ik heb dit probleem ook al bij mijn mentor neer gelegd en die gaat ermee aan de slag, maar u begrijpt dat er nu dus nog geen oplossing voor is. Vandaar de vraag.

‘Natuurlijk’ kan deze collega niet op dit verzoek ingaan. Er is een lesverplichting en leerlingen moeten voldoende uren op school aanwezig zijn. Er zijn regels waarin hij/zij zich dient te houden.

‘Natuurlijk’ gaat deze collega op dit verzoek in. Hij/zij kent deze leerling en weet het verzoek op waarde te schatten. Uitzonderingen vormen de kracht van regels.

Op het feestje waren ook andere docenten aanwezig, sommige kende ik, sommige niet. Er ontstond een discussie, en zoals dat op feestjes gaat, geen consensus of conclusie.

'Die leerling moet niet zeuren. Die moet gewoon op school zijn en kan in die tussenuren aan huiswerk werken.'
'Ja, als je dat voor één leerling toestaat gaat andere leerlingen dat ook eisen.
'Dat moet toch gewoon kunnen, ik zie het probleem niet.'
'Er zijn vast meer leerlingen met datzelfde rooster, dus dat kun je niet zomaar toestaan.'
'Volgens de nieuwe regels in de wet over lesuren en contacturen hoeven leerlingen toch niet altijd op school te zijn om te kunnen leren?'
'Als een leerling meer leert door niet op school te zijn is dat toch prima?'
'Niet doen, geeft alleen maar gezeur.'
'Het gaat er toch om dat leerlingen iets leren, maakt toch niet uit hoe of wanneer of waar?'
'Ze moeten gewoon leren werken en niet zo zeuren.'
'Daar gaan leerlingen toch helemaal niet over!'
'Ja, hallo, als je daar aan begint is het hek van de dam.'

De eerste drie jaar dat ik les gaf volgde ik het boek. Ik vertrouwde erop dat het boek goed was, de informatie goed was, de vragen goed waren, de antwoorden goed waren. Ik vertrouwde de uitgever en ik vertrouwde het systeem.

Ik ben inmiddels tien jaar verder.

Lees verder.

PS: Zou deze leerling bij mij op school zitten zou ik haar present melden bij elke afwezigheid.

Frans Droog is leraar biologie, natuurkunde, scheikunde en wiskunde op het Wolfert Lyceum in Bergschenhoek. Hij is tevens bestuurslid van The Crowd en blogt op zijn website.