Verschillen in kwaliteit in onderwijs: de rol van de schoolleider

22 april 2017

Het onderwijs moet beter. De leraar schreeuwt erom. Het nieuws schreeuwt erover. De cijfers liegen er niet om. Nergens ter wereld - waar de kwaliteit van onderwijs gemeten wordt - zijn de verschillen tussen scholen zo groot als in Nederland, leest Nynke Bos in de krant van 13 april. Waar komen die verschillen vandaan? Al gauw worden de oude stokpaardjes van stal gehaald: kleinere klassen, hoger salaris voor de leerkracht, meer academisch geschoolde leerkrachten. Nynke pleit voor een andere insteek.

Waar ik weinig over lees is het belang van sterk management. En dat terwijl goed onderwijs naar mijn mening valt of staat bij kloppend management. Ruim tien jaar geleden werkte ik als relatief onervaren leerkracht op een startende dependence op een school voor speciaal onderwijs. We deden ons uiterste best als team, werkte ons een slag in de rondte maar rommelden -achteraf gezien- maar wat aan. Met de komst van een nieuwe teamleider kwam daar kwam verandering in. Alle neuzen werden dezelfde kant op gezet door een aantal speerpunten te formuleren. Speerpunten waar we gezamenlijk als team achter stonden en waarvoor we de tijd en ruimte kregen om die goed te ontwikkelen voor we verder gingen.

We leerden hoge doelen te stellen, hoog in te zetten voor iedere leerling. We keken eens kritisch naar onze huidige methodes: pasten die wel bij de onderwijsbehoeftes van onze leerlingen? Er werden zorgvuldig een aantal methodieken gekozen waar wij als hele school mee zouden gaan werken. Hetzelfde pictosysteem in alle klassen, dezelfde weektaak, dezelfde manier waarop aan woordenschat werd gewerkt, een spellingsmethodiek die paste bij ons type leerling werd zorgvuldig geimplementeerd. We leerden door naar elkaar te kijken, door kritiek te durven geven en ontvangen.

Dit jaar werk ik als invaller op verschillende scholen. Binnen een dag kan ik veel over de school zeggen, over het beleid dat zichtbaar is in iedere klas. Hoe wordt een invaller ontvangen? Ligt er een planning klaar? Zijn de doelen voor de leerlingen helder en zichtbaar? Zijn er rode draden door de hele school zichtbaar? Hoe wordt er in de koffiekamer gesproken over leerlingen, over onderwijs, over elkaar? Wat gebeurt er na schooltijd? Zit ieder in zijn eigen computerscherm weggedoken of vindt er constructief overleg plaats?

Hoge maar haalbare doelen stellen, passende methodieken, tijd voor implementatie, bijscholing voor het team, een rode draad door de school, het team er samen voor laten gaan; de school een plek maken waar zowel de leerling als de leerkracht het best tot zijn recht komt. Een schoolleider zet een school in zijn kracht!

Nynke Bos werkt als invalleerkracht op het vso. Zij schreef Verstoppertje in de tempel, over het jaar dat zij in Laos woonde met haar gezin. In het boek staan  verhalen die hetkind eerder publiceerde, maar ook andere verhalen over het land, opvoeden, onderwijs en boeddhisme.