Twee aan twee, in een rij en mondjes dicht: 'De juf weet wat ze vraagt en waarom'

31 december 2015

Eén, twee in de maat anders wordt de juffrouw kwaad! Maar de juffrouw wordt niet kwaad, want ze is van ijzerdraad! Het kinderversje klinkt Natascha Bruti nog vertrouwd in de oren.  Maar tegelijkertijd stelt ze vragen. Heeft u wel eens volwassenen binnen een gebouw van de ene ruimte naar de andere ruimte zien gaan in groepjes?  Liepen ze in een rij 'met de monden op slot'? Vermoedelijk niet. Die structuur is aan kinderen in basisscholen voorbehouden en aan het leger. Een blog: 'De juf weet wat ze vraagt en waarom.'

Vlak voor de vakantie zag ik het weer, in een schoolgebouw ergens in Nederland. Op weg naar buiten. Twee aan twee. Mond dicht. Oeps, geroezemoes. Alsof er een onzichtbare handrem zit in de juf staat ze plots stil. Armen over elkaar. "Ja", hoor ik haar vermoeid zeggen, terwijl zij zich omdraait  "Nu hoor ik wéér iemand praten. Wie was dat?" Laat haar ogen dwalen over de rij kinderen. Eindelijk echt stilte. " Ik wil niemand meer horen en handen vast." Ze gaat van de handrem af en marcheert verder. Bij de buitendeur aangekomen mogen ze 'los' en joelend rennen ze naar buiten, over elkaar heen tuimelend en in doldriest enthousiasme.

In de rij. Twee aan twee, handen vast. Ongeacht wie er naast je staat en of je wel die hand wilt vasthouden.

Begrijp me goed, ik ben niet a priori tegen rijen, wel plaats ik een vraagteken bij het praktisch nut van een rij. Wat beoog je, als leerkracht, met de rij? Wat vind je er belangrijk aan, wat is het doel, komt het uit jouw innerlijke motivatie om die rij te maken of zet je de kinderen zo neer 'omdat het hoort'?

Ik herinner me een Vrije School- leerkracht die zich heel bewust was waarom ze kinderen in een rij zette. Het had te maken met vormkracht en begrenzing. Deze kinderen stonden ook zonder problemen in de rij. De juf wist wat ze vroeg en waarom.

In deze tijd waarin kinderen gevraagd wordt als zelfstandig denkende individuen te handelen is het nog belangrijker geworden je in jouw onderwijs, of opvoeding, steeds af te vragen " Waarom vraag ik dit van de kinderen? Wat wil ik hier mee?"  Kinderen anno nu kunnen zich vaak  verbinden aan een regel als deze in redelijkheid en vanuit overtuiging gesteld wordt.

En vertel ze ook waarom je een regel stelt. Als je écht gelooft dat het stil moet zijn in de klas, vertel de kinderen dan waaróm je dat belangrijk vindt. Ook als dat is "Omdat ik me beter voel in een rustige klas." Maar een regel 'omdat het zo hoort', dan zijn er kinderen die daar niet aan willen voldoen. Precies in de lijn van hoe we ze tegenwoordig willen vormen, als vrije mensen met verantwoordelijkheid voor hun eigen keuzes in verbinding met hun omgeving.

Natascha Bruti opereert op een breed terrein van training en kindercoaching, onder de naam Thee met Koekjes - Van inspiratie tot realisatie. 
www.theemetkoekjes.net