Tijd om te stoppen, juf!

20 september 2016

‘Ik voldoe niet langer aan de eisen die ik mezelf opleg als leerkracht en voor minder wil ik het niet doen.’ Tineke Spruytenburg heeft een kleine aanvaring met een leerling, en haar geraaktheid maakt dat ze nadenkt over of ze nog wel verder kan als de leerkracht die ze wil zijn. ‘Steeds vaker was ik me bewust geweest dat ik de waarden die ik hoog houd, schond omdat ik onvoldoende energie had voor de taak die ik zo graag deed.’ Dit is haar blog.

De laatste drie schooljaren veranderde er halverwege het schooljaar iets in de bemensing van de groepen waar ik op werkte. Een leerkracht stortte in, een ander kreeg een nieuwe baan en dat bracht altijd verandering in mijn werk met zich mee.

Ook 2015-2016 kenmerkte zich door zo’n verandering. Drie maanden voor de zomervakantie, met de Citoweken voor de deur, kreeg ik het verzoek mijn werkdagen aan te passen aan de nieuwe duo-collega. In het belang van de groep, waarmee ik voor het tweede jaar op rij werkte, kwam ik graag aan het verzoek tegemoet.

In plaats van maandagen en donderdagen werkte ik nu twee dagen aaneengesloten. Ik moest erg wennen aan alweer een nieuwe duo, de vierde in twee jaar, en merkte dat ik op dinsdagmiddag moeite had om de eindstreep te halen. Van de vrije woensdagen bleef niet veel over want mijn lichaam was niet vooruit te branden, zo moe was het.

Op een dag kreeg een van de jongens een boze bui. Hij had zichzelf niet in de hand en wilde niet praten. Daarom vroeg ik hem, kalm maar gedecideerd, om in de inpandige luwteruimte tot bedaren te komen, zodat de anderen konden doorwerken. Hij liep er binnen en schoof met een woedend gebaar al de bouwsels van de kast. Ik riep hem terug en terwijl hij me recht in de ogen keek, zei hij: ‘Stomme Koe!’

Ik kan niet beredeneren waarom me dat schelden zo raakte. Ook nu begrijp ik dat nog niet. Feit is dat het me diep raakte en dat ik de jongen in een reflex bij de polsen pakte, meenam naar de gang en met hem op de grond ging zitten.
Diep verdriet welde in me op, want ik wist dat ik fout was. Er was geen enkele reden om dit kind te begrenzen, hij was geen gevaar voor zichzelf of voor zijn omgeving.
Een collega nam hem van me over en ik liep huilend naar de kamer van de afdelingsleidster. Daar kroop ik in een klein hoekje om uit te huilen. Toen het verdriet tot bedaren kwam, vertelde ik haar dat ik te oud ben geworden om nog de juf te zijn die ik graag wil zijn!
Ik voldoe niet langer aan de eisen die ik mezelf opleg als leerkracht en voor minder wil ik het niet doen.

Ik werd me er, al pratend, van bewust dat dit de conclusie was die voortkwam uit een proces dat drie jaar hiervoor al begonnen was. Steeds vaker was ik me bewust geweest dat ik de waarden die ik hoog houd, schond omdat ik onvoldoende energie had voor de taak die ik zo graag deed. "Het is tijd om te stoppen voor deze juf."

Met lichte sporen van tranen en een glimlach keerde ik terug naar de klas. Ik vroeg de betreffende leerling of we het incident onder vier ogen konden afronden.
Op de gang bood ik hem mijn excuses aan. ‘Ik werd echt boos in plaats van “juffenboos”’. Ik vroeg of hij nog wist wat hij tegen me had gezegd. Hij herhaalde het. ‘Dat was moeilijk voor mij om te horen, het deed me zeer,’ legde ik uit en hij knikte, want dat begreep hij wel. We gaven elkaar een hand, waarmee de leerling - leraar relatie hersteld was.

Tineke Spruytenburg werkt als lerares in het Speciaal Onderwijs, cluster 4 en begeleidt gezinnen, kinderen, jongeren en leerkrachten op het terrein van mindfulness. Meer van Tineke kun je lezen op haar eigen blog, Tien's zin!