The Classroom Experiment: ik wil geen vingers zien!

25 juli 2012

Hartger Wassink las een inspirerend artikel in Trouw over een Britse hoogleraar onderwijskunde, Dylan William. De experimenten die hij uitvoert zijn briljant in hun elegantie en zeggingskracht. Voor Wassink een overtuigend bewijs dat er nog veel te verbeteren valt in het onderwijs, als we maar in staat zijn opnieuw te kijken naar, en te leren van de dagelijkse praktijk in de les. Zijn bijdrage.

Van Youtube plukte ik drie filmpjes die laten zien wat Dylan William zoal gedaan heeft. De filmpjes zijn onderdeel van een BBC-documentaireserie over het onderwijs, maar helaas buiten het Verenigd Koninkrijk niet te zien via de BBC-site. Hopelijk gedoogt de BBC deze fragmenten op Youtube voorlopig. Iemand mailde me een samenvatting.

Hoe kun je weten hoe betrokken leerlingen zijn tijdens de les?

In het eerste filmpje experimenteert William met een kleurensysteem om leerlingen in een wiskundeles te laten aangeven of ze de les nog begrijpen of niet. Schokkend is niet zozeer dat veel kinderen gaandeweg de les afhaken, maar vooral dat de lerares geen repertoire heeft om iets met de duidelijke signalen daarvan (rode bekertjes!) te doen. Zelf heb ik ook wel eens geëxperimenteerd met zo’n systeem tijdens vergaderingen en trainingen. Dat was gebaseerd op de Gedragspatroongrafieken van Jan Jutten’s boek waar ik eerder over schreef.



Wie steekt z’n hand op (en wie niet), en wat leren kinderen daarvan?

Het tweede filmpje is even onthullend: het laat heel goed zien hoe het ‘hand opsteken’ als middel voor activerende didactiek een zichzelf versterkend effect heeft. De actieve, slimme kinderen worden er meer betrokken van, de meer verlegen kinderen, vooral die moeite hebben met de lesstof, haken gaandeweg verder af.
Heel onthullend vind ik dat de leerlingen zelf dat proces haarfijn registreren en achteraf weten te beschrijven. Kinderen zijn zulke scherpe observatoren, we zouden veel meer moeten doen met hun rechtstreekse feedback op lessen. Daarover heeft Luc Stevens weer interessante ideeën.



Een obsessie met cijfers

Let vooral op hoe de leerlingen elkaar bevragen op cijfers. En hoe goed de leerling op het eind van het filmpje daar zelf weer op weet te reflecteren. Weer een perfect bewijs hoe goed kinderen  het ‘verborgen curriculum’ doorhebben.

In het Trouw-stuk pleit William voor gerichte inhoudelijke feedback op het resultaat van een toets, en het afschaffen van cijfers. Sinds ik dit filmpje gezien heb, weet ik weer waarom ik het daar zo ontzettend mee eens ben.



Hartger Wassink publiceert ook op zijn eigen blog, Hartger verzamelt werk.