Streven naar volwassenheid: ‘Waar voel ik een grens bij het oplossen, voorzeggen, begeleiden, spiegelen en voorleven?’

23 september 2017

Welk voorbeeld wil ik zijn voor mijn kinderen? De vraag kwam bij Ruth Besselink hard en duidelijk binnen, daags voor de NIVOZ-onderwijsavond met Désanne van Brederode. Ze beseft dat ze als volwassene een spiegel is voor haar omgeving, en ziet dat de ander zijn eigen ‘onzekere’ weg mag gaan. De vraag blijft:  ‘Waar voel ik een grens bij het oplossen, voorzeggen, begeleiden, spiegelen en voorleven?’

Tijdens een teamdag viel me ineens op hoeveel verschillende verschijningsvormen ‘onzekerheid’ kan hebben. Onzekerheid is wat je krijgt als je ouder wordt. Kinderen hebben van nature geen onzekerheid. Natuurlijk zijn er kinderen die de wereld met terughoudendheid tegemoet treden, maar echt onzeker zijn jonge kinderen niet. Onzekerheid, coping, modi, of afweermechanisme is dus iets wat we krijgen (of ontwikkelen) als we ouder worden en dan weer mogen leren koesteren en accepteren als we volwassener willen worden.

Mijn eigen onzekerheid of coping-strategie weerhoudt me al jaren om mijn potentie te testen, een echte carrièreswitch te maken en dromen te volgen. Na veel angst, onzekerheid en moe worden van het zoeken naar excuses ( zoals; ik weet niet wat ik wil… en het ligt aan…) werd ik wakker.

Steeds meer signalen pikte ik op of kwamen op mijn weg. Ik las Het Alternatief – het boek van René Kneyber, Jelmer Evers e.a. - waarin prachtig omschreven staat wat er nodig is voor een professionele beroepshouding als leraar. Een zeer dierbaar persoon was ronduit bot en vertelde me dat ik niet zo kinderachtig moest doen. En ik was al bekend met ‘Presence’, de zeven eigenschappen van Stephen Covey en vele andere theorieën over persoonlijk leiderschap.

Niettemin, het zaadje of de verpakking - zoals Désanne van Brederode het op de NIVOZ-onderwijsavond in Driebergen zo mooi verwoorde - bleef nog lange tijd dicht. Alsof ik de kiemopening niet kon vinden. De boodschap was helder. De opdracht ook. Word volwassen! Accepteer je kwetsbaarheid, benut al je talenten (dus ook diegene die je nu gebruikt om jezelf terug te houden).

En op een zekere dag nam ik het besluit, gewoon omdat het zo uitkwam, zonder concreet aanwijsbare gebeurtenis. Het gebeurde op een dinsdagochtend, nadat ik de kinderen naar school had gebracht en in de auto naar huis reed. Ineens klonk de vraag, heel hard: Welk voorbeeld wil jij zijn voor je kinderen?

Het besluit nemen was simpel, maar elk besluit heeft consequenties. Wat laat je los of waar neem je afstand van en zeg je nee tegen? Ik besloot om mijn onzekerheid niet meer leidend te laten zijn in mijn denken of mijn handelen. Maar de twijfel te accepteren als een richtingaanwijzer. Dit moment vond plaats, enkele dagen voordat ik naar Désanne ging luisteren. Wat me vooral opviel in haar lezing waren de verhalen over het spiegelen.

Ik besefte dat mijn onzekerheid ervoor zorgde dat ik steeds op zoek ben geweest naar spiegels, zoals die van de boze stiefmoeder bij sneeuwwitje. Ik wilde spiegels die me vertelde wat ik wilde horen. Andere spiegels vermeed ik. ‘Gefilterde interactie’ noemde een collega het laatst.

Maar ik was met mijn onzekerheid ook een spiegel voor andere en met name voor mijn kinderen.

De oproep om volwassen te worden, houdt in dat je het zelf moet en mag doen. Geen ouder, geen leraar, collega, coach of vriend kan die verantwoordelijkheid die je draagt over je eigen leven van je overnemen. Net zo min kunnen wij ‘volwassenen (in wording) - leraren, begeleiders of coaches - het overnemen van onze leerlingen, cliënten of opdrachtgevers.

Maar waar ligt dan de grens tussen oplossen, voorzeggen, begeleiden, spiegelen en voorleven? Waar ligt de verantwoordelijkheid van een ‘volwassene’ naar anderen toe? De leraren van Desanne spiegelde haar wie ze zou kunnen worden, en ze lieten haar zien dat volwassenheid niet betekent dat je dan klaar bent.

Welke spiegel willen en kunnen wij zijn voor anderen?

Het zaadje heeft aandacht, zorg, water en koude, donkere aarde nodig om tot ontkieming te komen. Het ontkiemen kan het alleen zelf, het kiest een eigen moment. Als je ooit goed naar een ontkieming hebt gekeken – neem een tuinkers in de vensterbank of een tulpenbol - dan voel je hoeveel kracht en moed er voor nodig is.

Ruth Besselink is kunsttherapeute en werkzaam als coach en onderzoeker bij De lerende school en master student educational needs.

.

Masterclass op 26 september: ‘Ontspannen en gelukkig voor de klas staan, hoe doe je dat?’

Op dinsdag 26 september zal Suzanne Niemeijer een Masterclass verzorgen in Driebergen, met als titel ‘Ontspannen en gelukkig voor de klas staan, hoe doe je dat?’. Deze speciale middag/avond is verbonden aan het NIVOZ-jaarthema Volwassenheid dat we in deze septembermaand vanuit een spiritueel perspectief verkennen. Ook de eerste Onderwijsavond met Désanne van Brederode op woensdag 6 september valt onder dit deelthema. Voor meer informatie en deelname aan de Masterclass (bedoeld voor alle onderwijsmensen in PO, VO en beroepsonderwijs) klik hier.  Aan de Masterclass kan door maximaal 20 mensen worden deelgenomen en vindt plaats vanaf 16.30 uur (einde  circa 21.00 uur). De kosten zijn 75 euro. Inschrijven, zie deze link.